Σωτήρια αποδεικνύεται για την κινητικότητα και την ποιότητα της ζωής των ασθενών η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας - της πιο συχνής μορφής φλεγμονώδους αρθρίτιδας, που προσβάλλει σχεδόν 70.000 άντρες και γυναίκες στη χώρα μας.
Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες και τα ευρήματα ερευνών που πραγματοποίησε το Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας (ΕΙΡΕ), με την άμεση και σωστή θεραπεία επιτυγχάνεται ύφεση της νόσου (σταματάει η εξέλιξή της) μέσα σε χρονικό διάστημα λίγων μηνών, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μπορούν να ζήσουν φυσιολογικά.
«Οι σύγχρονες θεραπείες είναι στοχευμένες και μπορούν να σταματήσουν τη νόσο σε αυτούς που τώρα αρρωσταίνουν και διαγιγνώσκονται εγκαίρως, δηλαδή μέσα στον πρώτο μήνα από την εμφάνιση των συμπτωμάτων», λέει ο ρευματολόγος Αλέξανδρος Ανδριανάκος, πρόεδρος του ΕΙΡΕ. «Ωστόσο, εάν καθυστερήσει η θεραπεία, η ασθένεια εξελίσσεται δημιουργώντας πολύ γρήγορα μη αναστρέψιμες βλάβες».
Στην πραγματικότητα, «δίχως τη σωστή θεραπεία, μέσα σε 6 μήνες αρχίζουν οι διαβρώσεις στις αρθρώσεις», προσθέτει. Αν, εξάλλου, η θεραπεία εξακολουθήσει να είναι ακατάλληλη, μέσα σε 1 έως 2 χρόνια αναπτύσσονται παραμορφώσεις, ο βαθμός των οποίων εξαρτάται από κάθε ασθενή ξεχωριστά. Οι παραμορφώσεις αυτές επίσης είναι μη αναστρέψιμες, αλλά αν έστω και σε αυτό το στάδιο αρχίσει η κατάλληλη θεραπεία «τουλάχιστον δε θα αυξηθούν», τονίζει ο κ. Ανδριανάκος.
Όλ’ αυτά δεν επιτυγχάνονται με ένα συγκεκριμένο φάρμακο. «Δεν υπάρχει μία θεραπεία για όλους τους αρρώστους, έχουμε πολλά φάρμακα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε», λέει ο κ. Ανδριανάκος.
«Μπορεί να χρειασθούν πέντε ή έξι μήνες έως ότου βρεθεί η κατάλληλη αγωγή που θα οδηγήσει στην ύφεση έναν ασθενή. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που προσπαθούμε να δώσουμε στον κόσμο να καταλάβει πως αν έχει πόνους στα γόνατα, στους ώμους, στη μέση, στον αυχένα ή γενικότερα στις αρθρώσεις, πρέπει αμέσως να απευθύνεται σε έναν ρευματολόγο γιατρό».
Δυστυχώς μελέτη που πραγματοποίησε το ΕΙΡΕ έδειξε πως αυτό δεν το κάνει ούτε καν το 6% των ασθενών όταν πονάνε σε μία μεμονωμένη άρθρωση, ενώ απ’ όσους πονούν σε δύο ή περισσότερες αρθρώσεις μόνο το 23% επισκέπτονται εξ αρχής έναν ρευματολόγο.
Επιπλέον, το αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι μόλις 19%, καθώς το 35% από αυτούς επισκέπτονται τον ρευματολόγο μέσα σε δύο έως έξι μήνες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων, το περίπου 30% αφού περάσει τουλάχιστον ένας χρόνος, ενώ το 10% δεν πάει ποτέ!
Βαθμιαία ή οξεία εμφάνιση
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, που προκαλείται από δυσλειτουργία του ίδιου του ανοσοποιητικού συστήματος. Συνήθως προσβάλλει άτομα ηλικίας 35-55 ετών, τις γυναίκες με τριπλάσια συχνότητα απ’ ό,τι τους άντρες, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες, ακόμα και στα παιδιά.
Η έναρξή της μπορεί να είναι βαθμιαία ή οξεία. Στη βαθμιαία έναρξη εμφανίζονται συνήθως γενικά συμπτώματα, όπως ανορεξία, απώλεια βάρους, αδυναμία, πόνος στις αρθρώσεις και τελικά αρθρίτιδα με όλα τα φαινόμενα της φλεγμονής. Στην οξεία έναρξη παρατηρείται απότομη εμφάνιση αρθρίτιδας, που μερικές φορές συνοδεύεται από πυρετό.
Τα κύρια συμπτώματα της νόσου είναι πόνος και διόγκωση στις αρθρώσεις, καθώς και αύξηση της θερμοκρασίας τους, ευαισθησία στην πίεση και πρωινή δυσκαμψία, δηλαδή δυσκολία στις κινήσεις τους το πρωί που ξυπνάει ο ασθενής.
Οποιαδήποτε άρθρωση των χεριών και των ποδιών μπορεί να προσβληθεί από τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, αλλά πιο συχνά εμφανίζεται στις αρθρώσεις του καρπού (πηχεοκαρπικές αρθρώσεις), των δακτύλων των χεριών, των ποδιών και των γονάτων. Μπορεί επίσης να προσβάλλει τις αρθρώσεις των σπονδύλων του αυχένα και τις κροταφογναθικές (είναι αυτές που ενώνουν την κάτω γνάθο με το κρανίο).
Τα συμπτώματα αυτά συνήθως αφορούν πολλές αρθρώσεις και είναι συμμετρικά (εντοπίζονται στις ίδιες αρθρώσεις και στις δύο πλευρές του σώματος). Ωστόσο κάποιες φορές η ρευματοειδής αρθρίτιδα αρχίζει με ασύμμετρη προσβολή λίγων αρθρώσεων (μέχρι τεσσάρων) ή σπανιότερα ακόμα με προσβολή μιας άρθρωσης.
Τα συμπτώματα αυτά, όμως, δεν είναι ειδικά για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, αλλά θα μπορούσαν να οφείλονται σε διάφορες μορφές αρθρίτιδας, γι’ αυτό και «έχει ζωτική σημασία να απευθυνθεί αμέσως ο ασθενής σε έναν ρευματολόγο για να γίνει η σωστή διάγνωση», τονίζει ο κ. Ανδριανάκος.
Συμπτώματα στο υπόλοιπο σώμα
Στο 30% των περιπτώσεων, η φλεγμονή που χαρακτηρίζει την ρευματοειδή αρθρίτιδα δεν περιορίζεται στις αρθρώσεις, αλλά προσβάλλει και άλλα όργανα, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να έχουν τις λεγόμενες εξωαρθρικές εκδηλώσεις.
Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η αναιμία, η εμφάνιση μαλακών οζιδίων σε τμήματα του σώματος όπου ασκείται πίεση (λ.χ. στον αγκώνα), το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα, το σύνδρομο Sjögren (είναι μία πάθηση που προκαλεί ξηρότητα στα μάτια και στο στόμα), η σκληρίτιδα (η φλεγμονή στο σκληρό χιτώνα του ματιού) κ.ά.
Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό του ασθενούς, στην κλινική εξέταση και στα ευρήματα εξειδικευμένων εξετάσεων αίματος, όπως ο ρευματοειδής παράγοντας και τα αντι-CCP αντισώματα.
Ρευματικές παθήσεις
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ανήκει σε μία ευρύτερη ομάδα ασθενειών που αποκαλούνται ρευματικές παθήσεις.
Ο όρος αυτός περιγράφει τιςασθένειες του μυοσκελετικού συστήματος (των αρθρώσεων, των τενόντων, των μυών, των οστών και της σπονδυλικής στήλης), οι οποίες δεν οφείλονται σε τραυματισμό και έχουν ως κύριο και κοινό σύμπτωμα τον πόνο στις αρθρώσεις, τους τένοντες, την μέση ή/και τον αυχένα.
Οι ρευματικές παθήσεις είναι πολλές (περίπου 200) και προσβάλλουν σχεδόν 2,5 εκατομμύρια Έλληνες, αλλά το 87% των ενηλίκων στη χώρα μας δεν γνωρίζουν ποιες είναι ούτε ότι πρέπει να πάνε στον ρευματολόγο εάν παρουσιάσουν πόνο σε αρθρώσεις ή τένοντες, στη μέση ή στον αυχένα, δίχως να έχει προηγηθεί τραυματισμός, σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα του Ελληνικού Ιδρύματος Ρευματολογίας (ΕΙΡΕ).
Στις ρευματικές παθήσεις ανήκουν η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η ουρική αρθρίτιδα, ακόμα και η οστεοαρθρίτιδα και η οσφυαλγία.
Info
Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας http://www.elire.gr/
