Σχεδόν δύο ακόμη χρόνια πτώσης των τιμών θα έχει η αγορά κατοικίας στην Ελλάδα, η οποία θα πιάσει ''πάτο'' το 2015, έχοντας σημειώσει πανευρωπαϊκό ρεκόρ ως προς τη μείωση στις τιμές. Αποσταθεροποιημένη θα παραμείνει έως το 2016 και η αγορά της στεγαστικής πίστης, με τις προβλέψεις ως προς τα καθυστερούμενα δάνεια για τη χώρα μας να αναφέρουν ότι θα συνεχίζουν να αυξάνονται -αν και με χαμηλότερους ρυθμούς- για να φθάσουν σε ένα σημείο σταθεροποίησης το 2016.
Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνει στην ανάλυσή της για την πορεία της αγοράς κατοικιών και της στεγαστικής πίστης στην Ελλάδα ο γνωστός οίκος αξιολόγησης Fitch, επισημαίνοντας ότι σωρευτικά η πτώση από το 2009 θα φθάσει τουλάχιστον το 42%, έχοντας ήδη μειωθεί με βάση και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος κατά 32,7% έως και το τρίτο τρίμηνο του 2013. Πάντως, η ίδια η ΤτΕ, τοποθετεί την πτώση, σε πραγματικούς όρους στο 37,6%, ενώ οι μεσίτες κάνουν λόγο ακόμη και τιμές που σήμερα βρίσκονται στο ήμισυ των αξιών της προ κρίσης περιόδου -του 2008.
Ποιες είναι οι προβλέψεις κατά τους αναλυτές της Fitch;
“Περαιτέρω πτώση στην Ευρώπη έως το τέλος του 2014 αναμένεται σε Ολλανδία και Ιταλία, ενώ μεγαλύτερης κλίμακας θα είναι η μείωση των τιμών σε Ελλάδα και Ισπανία, με την αγορά να πιάνει ''πάτο'' ειδικά για τις δύο τελευταίες χώρες το 2015”, αναφέρεται χαρακτηριστικά. “Ελλάδα και Ιρλανδία είναι οι δύο χώρες όπου τα καθυστερούμενα δάνεια παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, έστω κι αν οι ρυθμοί αύξησής τους έχουν μειωθεί σε σχέση με τους αντίστοιχους πρίν από ένα χρόνο. Η τάση αυτή θα συνεχισθεί μέσα στο 2014 και στις δύο χώρες με την ανάκαμψη για την Ιρλανδία να τοποθετείται εντός του 2015 και ένα χρόνο αργότερα για την Ελλάδα”.
Οι τιμές κατοικιών και ενοικίων στην Ελλάδα
“Κατά την άποψή μας οι τιμές στην Ελλάδα θα πέσουν ακόμη 7% από το τρίτο τρίμηνο του 2013 έως και το τέλος του 2014, σημειώνοντας τη δεύτερη μεγαλύτερη πτώση μετά την Ισπανία. Σταδιακή σταθεροποίηση για Ελλάδα και Ισπανία αναμένεται από το 2015 και μετά”. Ειδικά για τη χώρα μας, η Fitch εκτιμά ότι οι τιμές, σε ονομαστικούς όρους, θα μειωθούν κατά 42% σωρευτικά από την αρχή της κρίσης. Θετικά αποτιμούν οι αναλυτές της τις πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης σε σχέση με τις Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας, οι οποίες επηρεάζουν την αγορά των επαγγελματικών ακινήτων στη χώρα μας.
Διαφορετική συμπεριφορά μέσα στην κρίση είχε μέχρι σήμερα η αγορά των ενοικίων, όπως αναφέρει ο γνωστός οίκος: “Οι αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων σε όλη την Ευρώπη ήταν πολύ χαμηλές κατά τη διάρκεια της τελευταίων ετών με μία ετήσια αύξηση κοντά στο 1% από το 1997 και μετά σε αγορές όπως η Γερμανία και η Γαλλία, την ίδια στιγμή που το αντίστοιχο νούμερο σε Ελλάδα, Ισπανία και Ιρλανδία κυμάνθηκε από ένα 4,5%- 5,5%. Τώρα μετά την πτώση λόγω κρίσης (πιο απότομη στην Ιρλανδία και πιο καθυστερημένη στην Ελλάδα) οι τιμές έχουν εκλογικευθεί στις παραπάνω χώρες σε ένα ποσοστό από 10- 25% πάνω από τα επίπεδα του 1997”, αναφέρει η Fitch.
Η στεγαστική πίστη
Την ίδια στιγμή, σε νέα χαμηλά δεκαετίας διαμορφώνεται η στεγαστική πίστη στη χώρα μας λόγω της μειωμένης προσφοράς αλλά και ζήτησης. Σημειωτέον ότι η αγορά της στεγαστικής πίστης στην Ελλάδα είχε φθάσει στο ανώτατο σημείο της την περίοδο 2005- 2006, οπότε είχαν σημειωθεί και οι περισσότερες αγοραπωλησίες κατοικιών. Από την πλευρά της προσφοράς, οι τράπεζες παραμένουν επιφυλακτικές στις δανειοδοτήσεις, θέτοντας πολύ αυστηρά κριτήρια, ενώ και οι αιτήσεις για νέα στεγαστικά παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, τάση η οποία αναμένεται να συνεχισθεί και τα αμέσως επόμενα χρόνια. Οσον αφορά τα επιτόκια των δανείων, όπως επισημαίνεται, παραμένουν πολύ χαμηλότερα σε σχέση με την πρό κρίσης περίοδο, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι το νέο έτος θα παραμείνουν στα επίπεδα, όπου βρέθηκαν το 2013.
Σε ό,τι αφορά τα δάνεια σε καθυστέρηση, στα ''θετικά'' της ελληνικής αγοράς είναι ότι ο ρυθμός αύξησης σε νέα καθυστερούμενα δάνεια έχει αρχίζει να περιορίζεται λόγω των θετικών επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας. Οι αναλυτές της Fitch επισημαίνουν ότι ορισμένοι δανειολήπτες μπορεί να εκμεταλλεύονται, ως ένα βαθμό, το ευνοϊκό μέχρι σήμερα καθεστώς για τους πλειστηριασμούς. Η πρόβλεψη για τα επόμενα χρόνια είναι ότι ο συνολικός των καθυστερούμενων δανείων θα εξακολουθήσει να αυξάνει, τουλάχιστον έως το 2015, καθώς αναμένεται σταδιακή και ελεγχόμενη μείωση των προστατευόμενων από τους πλειστηριασμούς.
