Η ιστορία του διαδικτύου

 Σε βρήκα στο "φου-μπου". Κλικάρω στο νέο video clip. Το "γκουγκλάρισες"? Πόσα tweets γράφεις τη μέρα? Έχεις νέο e-mail. Ανέβασες βιογραφικό στο LinkedIn? Η photo είναι στο Instagram?

Μοιάζει με ελληνοαγγλική ιδιότυπη διάλεκτο, αλλά στην πραγματικότητα είναι μία γλώσσα που μιλούν πλέον εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο. Είναι η γλώσσα της πληροφορικής. 

 Η Ελλάδα την τελευταία δεκαετία μπήκε για ... τα καλά στην γλώσσα των υπολογιστών και των διαδικτυακών πληροφοριών. Και μοιάζει φυσικό αφού και η Παγκόσμια κοινότητα ζει μία νέα εποχή. Η αγορά γίνεται ηλεκτρονική και η παραδοσιακή βόλτα στα ... καταστήματα, μετετράπη σε βόλτα με το «ποντίκι» από το σπίτι.

Στην εποχή των ραγδαίων εξελίξεων έχει καταδειχτεί ότι πρωτεύοντα ρόλο κατέχει η πληροφόρηση. Έτσι εξηγείται κάλλιστα το πώς ένα διαδίκτυο που παρέχει πληροφορίες επί παντός επιστητού είναι τόσο δημοφιλές.
Το Ιντερνετ είναι το όνομα που αντιπροσωπεύει την μεγαλύτερη ίσως επανάσταση του 21ου αιώνα. Την επανάσταση της πληροφόρησης και της παγκοσμιοποίησης. Ποτέ άλλοτε τόσοι άνθρωποι, τόσοι επαγγελματίες, τόσες εταιρίες, τόσα επιστημονικά ιδρύματα και τόσοι φορείς και  κυβερνήσεις δεν συμμετείχαν σε ένα τόσο πλήρη «Χρυσό οδηγό». Χρήστες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να συλλέξουν, να επεξεργαστούν ή να μεταδώσουν ένα πλήθος πληροφοριών. Το internet δεν είναι απλώς μία ευκολία, μία Τράπεζα πληροφοριών, είναι τρόπος ζωής, είναι μικρόβιο, είναι μόδα, είναι εξουσία. Στην χώρα μας οι χρήστες αυξάνονται ραγδαία την τελευταία δεκαετία ενώ στην Κρήτη ήδη υπάρχουν χιλιάδες επιχειρήσεις, οργανισμοί, φορείς και ιδιώτες που το χρησιμοποιούν.

            Η ιστορία του internet 
Μοιάζει «μαγικό» και ... είναι αμερικανικό. Το γνωστό μουσικό σλόγκαν βρίσκει την πλήρη εφαρμογή του. Το internet δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 60 και η πατρότητα του ανήκει στην Αμερικάνική κυβέρνηση. Αρχικά αποτελούσε το μέσο επικοινωνίας των κυβερνητικών υπολογιστών στις ΗΠΑ. Η πρωτοπορία του βρισκόταν στο γεγονός ότι οι κατασκευαστές είχαν προνοήσει, ώστε να είναι ένα -το μοναδικό ίσως ως τότε δημιούργημα του ανθρώπου- που θα επιβίωνε ακόμη και ύστερα από μία πυρηνική καταστροφή. Το πανίσχυρο κυβερνητικό δίκτυο πληροφορικής των Αμερικανών ήταν απρόσβλητο. Ένα ... τέρας που θα επιβίωνε όλων των δοκιμασιών. Ήταν κατασκευασμένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην υπάρχει κάποιο κεντρικό σημείο ζωτικής σημασίας. Να μην έχει «αχίλλειο πτέρνα». Με αυτό το σχεδιασμό, που παραμένει αναλλοίωτος και επί των ημερών μας, τα ανεξάρτητα μέρη του δικτύου μπορούσαν να επικοινωνούν μεταξύ τους ακόμη και όταν άλλαζε η δομή του ή ακόμη κι αν ένα μέρος της για ευνόητους λόγους ετίθετο εκτός λειτουργίας. Ο πρόγονος του Internet, το ARPANET, δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 από το Advanced Research Projects Agency (ARPA) των ΗΠΑ με στόχο τη διασύνδεση των υπολογιστικών δικτύων. Στα τέλη του 1970 υιοθετήθηκε από το Πεντάγωνο των ΗΠΑ και οι πρώτοι υπολογιστές συνδέθηκαν το 1980, ενώ το 1983 τυποποιήθηκε και επισημοποιήθηκε η λειτουργία του δικτύου. Η αμερικανική κυβέρνηση σύντομα κατάλαβε ότι η κορωνίδα των εξελίξεων στον χώρο της πληροφορικής, που είχε δημιουργήσει, δεν μπορεί να κρατηθεί μυστική. Αργά ή γρήγορα κάποιος σύγχρονος «Προμηθέας» θα την παρέδιδε στον κόσμο. Και οι εξελίξεις απέδειξαν ότι αν η φωτιά υπήρξε αναγκαία, το διαδίκτυο -αν και κινείται στην σφαίρα της πολυτέλειας και όχι της ανάγκης- θα έφερνε μία παρόμοια κοσμογονία. Αυτή την στιγμή εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες, από όλα τα σημεία του "παγκόσμιου χωριού μας" μπαινοβγαίνουν στους χώρους του.

Ο Νίκολας Νεγρεπόντε σε ένα σύγγραμμά του -λίγο χρόνο μετά την έναρξη λειτουργίας του διαδικτύου- εκτιμούσε προφητικά ότι το έτος 2.000 οι χρήστες του διαδικτύου θα ξεπερνούσαν το 1 δις. Έρευνα που έγινε πρόσφατα αναφέρει ότι οι μεμονωμένοι χρήστες του δικτύου ξεπέρασαν τα 2,4 δις στον πλανήτη.  Τα ποσοστά χρήσης ωστόσο, διαφέρουν από ήπειρο σε ήπειρο με τη Βόρεια Αμερική να κρατάει τα πρωτεία (78,6%) και την Αφρική να υστερεί σημαντικά (15,6%) . Η Ευρώπη βρίσκεται στην τρίτη θέση με ποσοστό 63,2%. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται περισσότερο είναι η Αγγλική (536,6 εκατομμύρια χρήστες) αλλά κατά πόδας ακολουθεί η Κινεζική (444,9 εκατομμύρια χρήστες). Την πεντάδα των πιο δημοφιλών γλωσσών συμπληρώνουν η Ισπανική, η Ιαπωνική και η Πορτογαλική. Όσον αφορά τους φυλλομετρητές κυρίαρχος είναι πλέον ο Google Chrome (37,1%) και ακολουθούν ο internet explorer (29,8%) και ο Firefox (21,3%). Η πιο δημοφιλής σελίδα κοινωνικής δικτύωσης είναι φυσικά το Facebook και ακολουθείται από τo Youtube, το Twitter, το Google+, το LinkedIn, το Tumblr, το Instagram, το Reddit και το Pinterest.

Το εύρος των πληροφοριών που παρέχει το διαδίκτυο είναι πραγματικά ασύλληπτο. Από διαφημιστικό υλικό για ό,τι προϊόν σας έρχεται στο μυαλό, μέχρι πληροφόρηση, πρόσβαση σε πληροφορίες κυβερνήσεων, αστροφυσικών προγραμμάτων, κρατήσεις δωματίων σε ξενοδοχεία, παρουσίαση νέων βιβλίων, ταινιών ή πρώτων κινηματογραφικών προβολών, πρόσβαση σε διεθνείς βιβλιοθήκες ή παρακολούθηση του διεθνούς ανταγωνισμού στο προϊόν ή την υπηρεσία που σας ενδιαφέρει. 

Και αν οι δυνατότητες για τον απλό χρήστη ακούγονται εντυπωσιακές αυτές που δίνονται στην επιχείρηση είναι ακόμη καταπληκτικότερες. Το κόστος προώθησης προϊόντων με τον παραδοσιακό τρόπο διαφήμισης φαντάζει εκτός από παρωχημένο και πανάκριβο μπροστά σε ένα site  του Internet. Και η γκάμα των καταναλωτών που θα δεχτούν την πληροφορία είναι γιγάντια μπροστά στους αποδέκτες ενός απλού διαφημιστικού εντύπου μέσω ταχυδρομείου ή τηλεοράσεως. Επιπρόσθετα, οι πληροφορίες που θα εκδίδει η εταιρία ηλεκτρονικά είναι δυνατόν να ενημερώνονται συνεχώς. Άλλωστε, το διαδίκτυο προσφέρει την δυνατότητα διαφήμισης 24 ώρες το 24ωρο και 7μέρες την εβδομάδα.
        
            Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο και Social Media
Αυτή την στιγμή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αποτελεί την περισσότερο χρησιμοποιούμενη εφαρμογή του διαδικτύου αν και δεν είναι η πιο δημοφιλής. Προσφέρει σχεδόν άμεση επικοινωνία μεταξύ των συνεργατών μίας εταιρίας, καθώς και μεταξύ των προμηθευτών της. Οι στατιστικές έδειξαν ότι οι εταιρίες που γνώρισαν τα ... χαρίσματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου δεν επέστρεψαν ποτέ στον παραδοσιακό τρόπο αλληλογραφίας.

Το internet λοιπόν, μπορεί να ξεκίνησε ως καθαρά ακαδημαϊκή προσπάθεια, σήμερα όμως οι ιδιωτικοί φορείς που έχουν συνδεθεί με το διαδίκτυο έχουν προσαρμοστεί στο πνεύμα αυτού του γενναιόδωρου διαμοιρασμού γνώσεων και φροντίζουν να παρέχουν μεγάλη ποικιλία πληροφοριών εντελώς δωρεάν. Ως κατακλείδα όλων αυτών κάθε χρήστης του μπορεί σήμερα να έχει πρόσβαση σε τεράστιο πλούτο πληροφοριών, καθώς δεν υπάρχει τομέας της ανθρώπινης γνώσης που να μην αντιπροσωπεύεται στο διαδίκτυο. Χιλιάδες βιβλιοθήκες (από αυτές των Πανεπιστημίων μέχρι και την βιβλιοθήκη του Βατικανού), τα αρχεία του FBI και της CIA, τα αρχεία της ΝΑΣΑ, ηλεκτρονικά περιοδικά και εφημερίδες, μικρές αγγελίες, στατιστικά στοιχεία, χάρτες, φωτογραφίες, αρχεία ήχου και εικόνας, ιστορικά στοιχεία, εκατοντάδες τράπεζες πληροφοριών και βάσεις δεδομένων που καλύπτουν από την ιατρική και τα τελευταία της επιτεύγματα μέχρι τα πλέον «εξωτικά» γνωστικά αντικείμενα.

Μέσω internet μπορείτε σε λίγα δευτερόλεπτα να έχετε στην οθόνη σας τις κριτικές για το τελευταίο βιβλίο που σας ενδιαφέρει, εικόνες από την εξερεύνηση του Ιχνηλάτη στον Άρη, μία σελίδα που παρουσιάστηκε πρόσφατα σε ένα κορυφαίο επιστημονικό έντυπο, τα δελτία καιρού για όλες τις χώρες του κόσμου, εικόνες από τα ξενοδοχεία που θα θέλατε να χρησιμοποιήσετε ή τις τιμές των μετοχών σας στην άλλη γωνιά του πλανήτη. Εθισμένοι σε όλα αυτά τα θαύματα τείνουμε να ξεχάσουμε το πρόσφατο παρελθόν, που πολύ μας βοηθά να εκτιμήσουμε τις χάρες του παρόντος μας. Δεν απέχουμε πολύ από τα χρόνια που η αναζήτηση της βιβλιογραφίας ή της πληροφορίας γενικότερα ήταν μία χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία.

Η έλευση του internet δεν απάλλαξε κανένα από την αγορά ενός καλού βιβλίου ή από την απόκτηση μίας σειράς περιοδικών που τον ενδιαφέρουν. Έκανε όμως τις πληροφορίες πιο προσιτές και μας έδωσε την ασφάλεια ότι δεν μπορεί να μας ξεφύγει καμία πληροφόρηση που σχετίζεται με το γνωστικό μας αντικείμενο σε διεθνές πλέον επίπεδο. Αφήστε την γνώση της άμεσης επικαιρότητας και καθημερινότητας.

Τα social media φρόντισαν να φτιάξουν το κερασάκι στην τούρτα των προσωπικών μας επιλογών, αφήνοντάς μας να συγκεντρώσουμε εκεί από την δραστηριότητα των φίλων μας και τα όσα μας ενδιαφέρουν για την ενημέρωσή μας μέχρι απόψεις και tweets επωνύμων για τα συμβαίνοντα. Ο μέσος όρος ηλικίας πια για τον χρήστη του FB είναι τα 40 έτη ενώ στο twitter οι ακόλουθοι κατά μέσο όρο προσεγγίζουν τα 35. Στην Ελλάδα το 64% του πληθυσμού ... σερφάρει. Λόγω συγκυρίας πλέον, άλλοτε ψάχνει εργασία στο διαδίκτυο (οι στατιστικές το θεωρούν υπ' αριθμόν ένα πηγή αναζήτησης για δουλειά) άλλοτε ψυχαγωγείται και ενημερώνεται, άλλοτε απλώς διαβάζει ή ακούει μουσική κι άλλοτε συζητά ή απλώς ... χάνεται στη μετάφραση.

Όπως και να 'χει όπως σωστά λένε οι ένθερμοι υποστηρικτές του: το διαδίκτυο είναι ένα εύχρηστο εργαλείο αλλά η χρήση του καθορίζεται από μας και σε εμάς εναπόκειται να το χρησιμοποιήσουμε με τον σωστό τρόπο. 

Μ.Κορνάρου

Το παρόν άρθρο δημοσιεύεται στο ekriti και υπόκειται στους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή του καθ’ οιονδήποτε τρόπο χωρίς την απαραίτητη παραπομπή (link) στην ιστοσελίδα που το δημοσίευσε.