Η Γέννηση και το άστρο της Βηθλεέμ

Επειδή η επανάληψη είναι ... μήτηρ της μαθήσεως να το ξαναθυμήσουμε: το έτος γέννησης του Χριστού είναι λάθος! Και η ιστορική αλήθεια δεν αφαιρεί τίποτα από την μαγεία της γιορτής, αφού το νόημά της βρίσκεται στο αισιόδοξο μήνυμα της γέννησης κι όχι στην Χρονολογία της.

Δεν είναι άγνωστο ότι το ισχύον ημερολόγιο είναι λανθασμένο. Ακόμα από τον 16ο αιώνα ο Laurence Suslyga επισήμανε ότι το ημερολόγιο που εισήγαγε το 534 μ.Χ. ο Έλληνας μοναχός Διονύσιος ο Μικρός και το οποίο ισχύει μέχρι και σήμερα, παρουσιάζει σφάλμα 4 τουλάχιστον ετών, έτσι ώστε, ενώ λέμε ότι σήμερα μπαίνουμε στο έτος 2014 μ.Χ., στην πραγματικότητα, αρχίζουμε να διανύουμε το 2018 μ.Χ.

Το λάθος αυτό έγινε ως εξής: Ο Διονύσιος στηρίχθηκε στην πληροφορία του Κλήμη της Αλεξάνδρειας (150-220 μ.Χ.), σύμφωνα με την οποία ο Ιησούς γεννήθηκε το 28ο έτος της αυτοκρατορίας του Οκταβιανού και καθόρισε ότι το έτος αυτό ήταν το 754 από κτίσεως Ρώμης. Αυτό λοιπόν το έτος το ονόμασε 1ο μ.Χ. Το ότι περιέπεσε σε σφάλμα αποδεικνύεται από τα ακόλουθα αναμφισβήτητα ιστορικά και Ευαγγελικά δεδομένα:
1) Σύμφωνα με τις πληροφορίες των Ευαγγελιστών Ματθαίου (2:1) και Λουκά (1:5), ο Ιησούς γεννήθηκε «κατά τις ημέρες του βασιλιά Ηρώδη». Αλλά ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος μας πληροφορεί ότι ο Ηρώδης πέθανε λίγο πριν το Πάσχα του έτους 750 από κτίσεως Ρώμης (4 π.Χ.) και μάλιστα λίγο μετά την 13η Μαρτίου του έτους αυτού, οπότε συνέβη έκλειψη της Σελήνης, με την οποίαν οι Ιουδαίοι συνέδεσαν το θάνατο του Ηρώδη που συνέβη σχεδόν αμέσως μετά (Ιώσηπος, Αρχ. Βιβλίο 14-15, 18). Συνεπώς, ο Ιησούς θα πρέπει οπωσδήποτε να γεννήθηκε πριν τη 13η Μαρτίου του 4 π.Χ.
2) Εξάλλου, κατά τον Ευαγγελιστή Λουκά, ο Ιησούς βαπτίστηκε σε ηλικία περίπου 30 ετών, το 15ο έτος της ηγεμονίας του Καίσαρα Τιβέριου (Λουκ.3:1-3, 23). Επειδή, όμως, σύμφωνα με τις ιστορικές πληροφορίες, ο Καίσαρας Τιβέριος έλαβε τον τίτλο του Imperius Majus το 765 από κτίσεως Ρώμης (12 μ.Χ.), το 15ο έτος της ηγεμονίας του αντιστοιχεί από 779-780 από κτίσεως Ρώμης (26-27 μ.Χ.). Και επειδή κατά το έτος αυτό ο Ιησούς ήταν 30 ετών, συμπεραίνουμε ότι το 1ο έτος της ζωής του Ιησού αντιστοιχεί με το έτος 750-751 από κτίσεως Ρώμης (4-3 π.Χ.). Επομένως, το έτος της γέννησης θα πρέπει να είναι το 750 από κτίσεως Ρώμης, δηλαδή το 4 π.Χ.
3) Τέλος υπάρχει και τρίτη πληροφορία, που δίνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, σύμφωνα με την οποία το πρώτο Πάσχα, μετά τη βάπτιση του Ιησού, συνέπιπτε με το 46ο έτος από την έναρξη των εργασιών ανοικοδόμησης του Ναού στην Ιερουσαλήμ: «Ο ναός αυτός οικοδομήθηκε σε 46 χρόνια» (Ιωάν.2:20). Επειδή, και πάλι κατά τις πληροφορίες του ιστορικού Ιώσηπου (Αρχ. ιΕ και Ιουδ. Πολ. Α, Ι ε5), η ανέγερση του Ναού άρχισε κατά το 18ο έτος της βασιλείας του Ηρώδη, που αντιστοιχεί στο διάστημα από 734-735 από κτίσεως Ρώμης (20-19 π.Χ.) συμπεραίνουμε ότι το 46ο έτος της ανοικοδόμησης του Ναού, που συμπίπτει με το 30ο έτος της ηλικίας του Ιησού, είναι το 779-780 από κτίσεως Ρώμης (26-27 μ.Χ.). Αλλά από αυτό προκύπτει και πάλι ότι ο Ιησούς γεννήθηκε το αργότερο κατά το 750 από κτίσεως Ρώμης, δηλαδή το 4 π.Χ. ή και πριν από αυτό.
Από όλα τα παραπάνω συνάγεται το αναμφισβήτητο συμπέρασμα, ότι η Γέννηση έλαβε χώρα πριν από το Μάρτιο του έτους 4 π.Χ. τουλάχιστον μερικούς μήνες.
 

Η συμβολή της Αστρονομίας

Επειδή, εξάλλου, εκτός από τα παραπάνω Ευαγγελικά δεδομένα, δεν υπάρχει καμιά άλλη ιστορική πληροφορία για το έτος της Γέννησης του Χριστού, εδώ και πολλά χρόνια έγινε προσφυγή στη συμβολή της αστρονομίας για τον καθορισμό του ακριβούς χρόνου κατά τον οποίον γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός.

Η προσφυγή στην αστρονομία δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο. Πολλές φορές συμβαίνει διάφορα γεγονότα να μη χρονολογούνται στις υπάρχουσες ιστορικές πηγές. Αν όμως ένα αχρονολόγητο ιστορικό γεγονός συνδέεται με κάποιο αστρονομικό φαινόμενο, τότε, με τη βοήθεια της αστρονομίας, προσδιορίζεται ο χρόνος του φαινομένου και κατά συνέπεια και ο χρόνος του ιστορικού γεγονότος.
Αλλά και για τη Γέννηση υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Επειδή, όπως είναι γνωστό, στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου, όπως και σε ορισμένα απόκρυφα ευαγγέλια, αναφέρεται ότι κατά τη Γέννηση παρατηρήθηκε από τους Μάγους «αστέρας», που με τη βοήθειά του μπόρεσαν να προγνώσουν τη Γέννηση «του βασιλιά των Ιουδαίων». Επιπλέον ο Ματθαίος παρέχει τις πληροφορίες των Μάγων για το χρόνο κατά τον οποίον εμφανίστηκε ο αστέρας. Συγκεκριμένα λέει ότι «ο Ηρώδης, αφού κάλεσε κρυφά τους μάγους, εξακρίβωσε απ’ αυτούς τον καιρό που φάνηκε το αστέρι» και στη συνέχεια «βλέποντας ότι ξεγελάστηκε από τους μάγους, θύμωσε υπερβολικά και στέλνοντας, φόνευσε όλα τα παιδιά που ήσαν στη Βηθλεέμ και σε όλα τα όριά της, από δύο ετών και κάτω, σύμφωνα με τον καιρό που εξακρίβωσε από τους μάγους» (Ματθ.2:7,16).
Συνεπώς υπάρχουν σαφείς πληροφορίες ότι το φαινόμενο του αστέρα των Μάγων έλαβε χώρα δύο περίπου έτη πριν από τη Γέννηση και μάλιστα σε διάστημα μικρότερο των δύο ετών («από δύο ετών και κάτω»). Επιπλέον, σε όλο αυτό το διετές διάστημα θα πρέπει «το φαινόμενο» του αστέρα να ήταν συνέχεια ορατό, επειδή, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Ευαγγελιστή, όταν οι Μάγοι έφτασαν στην Ιερουσαλήμ και μετά στη Βηθλεέμ, ο αστέρας φαινόταν ακόμα. Συγκεκριμένα λέει ο Ευαγγελιστής ότι ο Ηρώδης εξακρίβωσε το χρόνο «του φαινομένου αστέρα», δηλαδή του αστέρα που φαίνεται ακόμα και προσθέτει ότι κατά τη μετάβαση των Μάγων από την Ιερουσαλήμ στη Βηθλεέμ «το αστέρι, που είχαν δει στην ανατολή, προπορευόταν από αυτούς, μέχρις ότου φτάνοντας, στάθηκε πάνω εκεί όπου ήταν το παιδί» (Ματθ.2:9). Άρα, δε χωράει καμιά αμφιβολία ότι αυτό το αστρονομικό φαινόμενο πρέπει να έλαβε χώρα μέσα στο έτος 6 π.Χ., εφόσον, σύμφωνα με αυτά που ειπώθηκαν παραπάνω, η Γέννηση συνέβηκε μέσα στο εξάμηνο χρονικό διάστημα πριν της 13ης Μαρτίου του 4 π.Χ.