23 - 24 Μαΐου 1941: Οι μάχες για το αεροδρόμιο και ο βομβαρδισμός της πόλης του Ηρακλείου
23η Μαΐου 1941, ημέρα Παρασκευή...
Το πρωί της 23ης Μαΐου 1941 βρήκε τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές να έχουν λάβει θέσεις σε ύψωμα απέναντι από τον λόφο Αγίου Ιωάννη (East Hill) στον Καρτερό και σαφώς ενισχυμένους μετά τις ρίψεις εφοδίων της προηγούμενης ημέρας. Πλέον είχαν στοιχειά όλμων στην διάθεση τους με τα οποία μπορούσαν να προσβάλουν τις θέσεις των Σκοτσέζων υπερασπιστών του αεροδρομίου και ταυτόχρονα λόγο της εξαιρετικής θέσης δινόταν η δυνατότητα για χτυπήματα ελεύθερων σκοπευτών.
Στον τομέα της πόλης ο Γερμανός Ταγματάρχης Schulz ζητά από τις αρχές την παράδοση της πόλης διαφορετικά θα ξεκινούσε βομβαρδισμός καθώς η πόλη αντιστεκόταν. Η περίεργη και συνάμα τετράγωνη στρατιωτική λογική των Γερμανών δεν αποδεχόταν το ότι πολίτες πολεμούσαν τον οργανωμένο στρατό τους. Είχαν μια σαφώς "ρομαντική ιδεολογία" για τον πόλεμο και ότι αυτός έπρεπε να διεξάγεται ανάμεσα σε οργανωμένα τμήματα στρατού τα οποία θα φορούν την στρατιωτική ενδυμασία και θα πολεμούν ίσοι προς ίσους. Ποτέ δεν αποδέχτηκαν και δεν κατανόησαν την ένοπλη αντίσταση των ντόπιων για την γη των προγόνων τους καθώς και το ότι την πρώτη ημέρα έστρεψαν τα όπλα τους στον ουρανό και έβαλαν ενάντια των κατερχόμενων αλεξιπτωτιστών οι οποίοι ήταν ανίκανοι να αμυνθούν από αυτή την θέση καθώς δεν έφεραν μαζί τους όπλα.
Η επιλεκτική βέβαια στρατιωτική ηθική των Γερμανών δεν κατέστη ποτέ δυνατόν να εξηγήσει τις αθρόες εκτελέσεις αμάχων λόγο συλλογικής ευθύνης, τους βομβαρδισμούς πόλεων καθώς και την χρήση αμάχων ως ασπίδα μπροστά από τις διμοιρίες τους πράγμα το οποίο έκαναν και στο Ηράκλειο και συγκεκριμένα στον μόλο του λιμανιού μπροστά από το φρούριο του Κούλε όπου έβαλαν ως ανθρώπινη ασπίδα ψαράδες από τα καΐκια του λιμανιού με αποτέλεσμα αυτοί να χάσουν την ζωή τους από πυρά Ελλήνων που μάχονταν στην πόλη.
Όπως ήταν φυσικά αναμενόμενο το αίτημα για παράδοση της πόλης δεν έγινε δεκτό και στις 16.00 το απόγευμα της 23ης Μαΐου η πόλη του Ηρακλείου βομβαρδίζεται σφοδρά και στην ουσία ισοπεδώνεται χωρίς όμως να υπάρχουν μεγάλες έμψυχες απώλειες καθώς ο πληθυσμός του Ηρακλείου έχει εγκαταλείψει την πόλη λίγες μέρες πριν την έναρξη της επίθεσης και παρακολουθεί αποσβολωμένος το Ηράκλειο να φλέγεται από τις περιοχές των Δαφνών, των Αγίων Παρασκιών, του Σκαλανίου, των Βουτών και αλλού.
Το απόγευμα της 23ης Μαΐου καταφτάνουν νότια του Ηρακλείου τμήματα της μονάδας Argyls που βρισκόταν στην περιοχή της Μεσαράς στον νότιο νομό Ηρακλείου, μαζί με δυο άρματα μάχης Matilda καθώς και ερπυστριοφόρα οχήματα Bren Carriers. Παρά τις προσπάθειες τους να εισχωρήσουν στις γραμμές των Γερμανών δεν τα καταφέρνουν να ενωθούν με την αμυντική περίμετρο του Ηρακλείου και οπισθοχωρούν στην περιοχή των Γουρνών Μαλεβιζίου, νοτιοδυτικά της πόλης του Ηρακλείου.
Σιγά σιγά ξημέρωνε 24 Μάιου, ημέρα Σάββατο.
Στις 24 Μαΐου η μέρα ξεκινά με γερμανικές ρίψεις πυρομαχικών, τροφίμων καθώς και 400 αλεξιπτωτιστών με δυο τάγματα βαρέων όπλων στις περιοχές δυτικά και νότια του Ηρακλείου. Η παραδοχή ότι οι θέσεις των συμμαχικών δυνάμεων ήταν πολύ καλά οχυρωμένες και ότι θα ήταν ανώφελη κάθε προσπάθεια αυτές να καταληφθούν χωρίς την χρήση βαρέων όπλων τους αναγκάζει να μην προβούν σε καμία επιθετική ενέργεια στην περιοχή του αεροδρομίου.
Στον τομέα της πόλης οι δυνάμεις που είχαν καταφθάσει την προηγούμενη ημέρα δοκιμάζουν να επιτεθούν στους οχυρωμένους αλεξιπτωτιστές αλλά βολές από αντιαρματικά όπλα τους αναγκάζουν για άλλη μια φορά να οπισθοχωρήσουν. Όπως φαίνεται από τα γεγονότα, μετά τις σκληρές μάχες και τις σφαγές των πρώτων ημερών οι Γερμανοί αντιλαμβάνονται ότι η άνετη επικράτηση που φανταζόταν στο Ηράκλειο δεν είχε καμία σχέση με την πραγματικότητα και το τεράστιο πάθος των κατοίκων για την υπεράσπιση της.
Από την άλλη η διαφαινόμενη επικράτηση στο Μάλεμε και στην περιοχή των Χανιών δεν έκανε ιδιαίτερα επιτακτικό τον «νυν υπέρ πάντων αγών» στο Ηράκλειο καθώς αργά ή γρήγορα η γενικότερη κατάσταση στο νησί θα λειτουργούσε υπέρ τους. Παρόλαυτα το μικρό μέγεθος του αεροδρομίου του Μάλεμε το οποίο δεν επέτρεπε την μαζική μετακίνηση γερμανικών στρατευμάτων στο νησί αλλά και το γεγονός ότι κατά την 24η Μαΐου προσγειώθηκαν κάποια βρετανικά καταδιωκτικά Harricane στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου έκανε επιτακτική την κατάληψη τους από τους Γερμανούς.
Σιγά σιγά ξημέρωνε 25η Μαΐου 1941, ημέρα Κυριακή...
Επιμέλεια: Βαγγέλης Αντωνάκης
Βιβλιογραφία:
-Yannis Prekatsounakis - Crete The Battle For Heraklion 1941
-Antony Beevor - Crete The Battle and the Resistance
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
- Μάχη της Κρήτης: Η επική αναμέτρηση στο νησί των Γενναίων (Βίντεο)
- Εκδηλώσεις για τη Μάχη της Κρήτης: Εντυπωσιακοί ελιγμοί F-16 και πτώσεις αλεξιπτωτιστών
- Μάχη της Κρήτης: Τέσσερα μουσεία... μάρτυρες της Ιστορίας (φωτογραφίες)
