Έθιμα και παραδόσεις της πρωτομαγιάς
Ο Μάιος αποτελεί το μήνα που η φύση πανηγυρίζει την αναγέννηση της. Η Περσεφόνη ξαναγύρισε στη μητέρα της τη Θεά Δήμητρα και ο χειμώνας παύει να ταλαιπωρεί τους ανθρώπους, όπως αναφέρει η μυθολογία. Χρώματα και μυρωδιές από τα λουλούδια που άνθισαν δείχνουν ότι ο Μάιος είναι ο μήνας που η φύση είναι στα καλύτερα της και οι άνθρωποι γιορτάζουν μαζί της την οριστική νίκη του καλοκαιριού απέναντι στο χειμώνα.
Εκείνη την ημέρα η ύπαιθρος γεμίζει με ανθρώπους μικρούς και μεγάλους οι οποίοι αναζητούν τα πιο όμορφα και μυρωδάτα λουλούδια ώστε να φτιάξουν ένα εντυπωσιακό στεφάνι το οποίο κρεμούν στην πόρτα του σπιτιού τους και καλωσορίζουν μ' αυτόν τον τρόπο την άνοιξη.
Παλιότερα, όμως, το στεφάνι του Μάη έπρεπε να έχει ορισμένα λουλούδια για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές, όπως: Τριαντάφυλλα, γαρίφαλα, βιόλες, πασχαλιές (λιλά), γεράνια, για να είναι ανθισμένο το σπίτι, ή κλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα ή ελιά, για την ευτυχία του σπιτιού. Τα στεφάνια τα κρεμούν στις εξώπορτες ή στους εξώστες των σπιτιών μέχρι τις 24 Ιουνίου, οπότε τα καίνε στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη.
Εκτός από το μαγιάτικο στεφάνι, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας αναβιώνουν ακόμα και στις μέρες μας κάποια ενδιαφέροντα έθιμα που έχουν λυτρωτικές, εξαγνιστικές ιδιότητες και κυρίως έχουν να κάνουν με την καλοτυχία και την υγεία. Στην Κέρκυρα, ένα νησί που φημίζεται για τις ξεχωριστές της παραδόσεις και για τους ανθρώπους της που παραμένουν πιστοί σε αυτές, το Μαγιόξυλο έχει την τιμητική του. Οι κάτοικοι περιφέρουν έναν κορμό κυπαρισσιού, σκεπασμένο με κίτρινες μαργαρίτες που γύρω του έχει ένα στεφάνι με χλωρά κλαδιά. Με το μαγιόξυλο αυτό, οι νέοι εργάτες ντυμένοι με κάτασπρα παντελόνια και πουκάμισα και κόκκινα μαντήλια στο λαιμό βγαίνουν στους δρόμους, τραγουδώντας το Μάη.
Στην Ήπειρο, την παραμονή της Πρωτομαγιάς, τα παιδιά πηγαίνουν στους κήπους, χτυπώντας μαγειρικά σκεύη και λέγοντας μαγικά ξόρκια για να διώξουν μακριά τα φίδια. Τα ξόρκια και τα μάγια είναι συνδεδεμένα με τον μήνα Μάιο, γιατί κατά τα ρωμαϊκά χρόνια ο Μάιος ήταν ο μήνας αφιερωμένος στους νεκρούς.
Ένα πολύ θεατρικό έθιμο είναι η Ανάσταση του Μαγιόπουλου, που το συναντάμε σε περιοχές όπως ο Βόλος, το Ζαγόρι Ηπείρου, ο Καστανιάς Στυμφαλίας κ.α. Ανά περιοχές μπορεί να το ακούσετε ως Φουσκοδένδρι ή Ζαφείρη. Ένας έφηβος παριστάνει στους αγρούς τον πεθαμένο Διόνυσο. Οι κόρες του χωριού του τραγουδούν τον "Κορμό" ένα θρηνητικό τραγούδι με σκοπό να τον αναστήσουν και μαζί με αυτόν και ολόκληρη τη φύση.
Η Πρωτομαγιά είναι μία από τις λίγες αργίες που οι ιστορικές πηγές αποκαλύπτουν ότι είναι ένα έθιμο που εντοπίζεται από τα βάθη των αρχαίων χρόνων. Είτε πιστεύουμε είτε όχι στις συμβολικές διαστάσεις των εθίμων αυτών, δεν παύουν να αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της λαογραφικής μας παράδοσης που αν μη τι άλλο μας επιτρέπει να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα και να απολαύσουμε τη φύση που είναι γεμάτη χρώματα και μυρωδιές.
Το μαγιάτικο στεφάνι αλλά και οι παραδόσεις κάθε πόλης ξεχωριστά δεν είναι οι μόνοι τρόποι με τους οποίους γιορτάζουμε την άνοιξη. Οι καλλιτέχνες δεν έμειναν ανεπηρέαστοι από την ομορφιά της φύσης την οποία υμνούν μέσα από τα τραγούδια.
Πάρτε μία γεύση:
