Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: Γιατί εορτάζεται στις 25 Μαρτίου
Η 25η Μαρτίου είναι ως γνωστόν ημέρα διπλού εορτασμού, τόσο της έναρξης της Επανάστασης του 1821, όσο και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Οι αρχές της εορτής δεν είναι επακριβώς γνωστές. Πολλοί και διαφορετικοί λόγοι, όμως, οδήγησαν στη συγκεκριμένη καθιέρωση.
Η λειτουργική παράδοση και η ορθόδοξη πνευματικότητα τοποθετούν σε ιδιαίτερη θέση την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Και είναι αλήθεια ότι οι θεομητορικές εορτές πλουτίζουν τη λειτουργική μας ζωή, επειδή ο λαός του Θεού πάντοτε ατενίζει με ιδιαίτερη αγάπη και σεβασμό τη μεσίτρια του ουρανού.
Την ημέρα αυτήν η Εκκλησία γιορτάζει το χαρμόσυνο μήνυμα της θείας ενσάρκωσης.
Ο θεόσταλτος Αρχάγγελος Γαβριήλ παρουσιάζεται στην Παρθένο Μαρία, στη Ναζαρέτ, και της αναγγέλλει ότι θα γεννήσει το Σωτήρα του κόσμου, τον Ιησού Χριστό.
Το γεγονός ότι η Αγία Ελένη έχτισε στη Ναζαρέτ βασιλική, στην οποία περιλαμβανόταν κατά παράδοση ο οίκος της Θεοτόκου, όπου αυτή δέχτηκε τον Ευαγγελισμό, επέδρασε ίσως στη σύσταση τοπικής εορτής.
Οι πρώτες μαρτυρίες περί αυτής βρίσκονται στον Άγιο Πρόκλο, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, το 430 μ.Χ., και στο Πασχάλιον Χρονικόν (624 μ.Χ.), όπου χαρακτηρίζεται ως συσταθείσα στις 25 Μαρτίου από τους θεοφόρους διδασκάλους.
Το 560 ο Ιουστιανιανός ο Α’ προέβαλε την 25η Μαρτίου ως την κατάλληλη ημέρα για τον εορτασμό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Μια πληθώρα διαφορετικών λόγων οδήγησαν στη συγκεκριμένη καθιέρωση.
Καταρχάς, η ημέρα της συλλήψεως του Ιωάννη του Προδρόμου, δηλαδή η 24η Σεπτεμβρίου, συνέπιπτε με τη φθινοπωρινή ισημερία, δεδομένου ότι την ημερα αυτήν, κατά την οποία οι Εβραίοι εόρταζαν την εορτή του Εξιλασμού, δέχτηκε ο Ζαχαρίας από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ το μήνυμα ότι θα αποκτήσει υιό.
Επομένως, εφόσον κατά το Λκ. 1, 26 ο Ευαγγελισμός έγινε έξι μήνες αργότερα, η ημερομηνία αυτή συνέπιπτε με την εαρινή ισημερία, δηλαδή στις 25 Μαρτίου, και η Γέννηση του Χριστού καθορίστηκε εννέα μήνες μετά, δηλαδή στις 25 Δεκεμβρίου, στο χειμερινό ηλιοστάσιο.
Επίσης, είχε επικρατήσει η άποψη ότι ο θάνατος του Χριστού συνέβη στις 25η Μαρτίου, και επειδή ο Κύριος, ως τέλειος κατά πάντα άνθρωπος, «έσχεν επίγειον βίον καθοριζόμενον από ακριβή αριθμόν ετών», έπρεπε να είχε συλληφθεί την ημέρα του σταυρικού θανάτου του.
Επιπροσθέτως, η 25η Μαρτίου πίστευαν ότι ήταν η πρώτη ημέρα του κόσμου, και ως εκ τούτου θα έπρεπε να είναι και η ημέρα του θανάτου Του.
Η χαρμόσυνη εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου εορτάζεται μέσα στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, περίοδο πένθους, κατά την οποία απαγορεύεται η τέλεση εορτών και πανηγύρεων.
Με τον 52ο κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου επιτράπηκε ως εξαίρεση η εορτή του Ευαγγελισμού, κατά την οποία τελείται η Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και όχι η λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων.
Στην Κωνσταντινούπολη, κατά το έθιμο, την ημέρα του Ευαγγελισμού ο αυτοκράτορας με πομπή από την Αγία Σοφία πήγαινε στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου εν τω Φόρω και από εκεί κατέληγε στο ναό της Θεοτόκου των Χαλκοπρατείων, όπου γινόταν μεγαλοπρεπής εορτασμός.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
