Επίσκεψη-μήνυμα Λαβρόφ στην Αθήνα, 193 χρόνια από τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Του Νότη Μαριά

Εξαιρετικά σημαντική θεωρείται η επικείμενη επίσκεψη-μήνυμα του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Λαβρόφ στην Αθήνα τη Δευτέρα 26/10/2020, λίγες μέρες μάλιστα μετά τη συμπλήρωση 193 ετών από την ιστορική Ναυμαχία του Ναυαρίνου στην οποία ο συμμαχικός στόλος Ρωσίας, Γαλλίας και Αγγλίας διέλυσε κυριολεκτικά τον τουρκο-αιγυπτιακό στόλο στις 8/20 Οκτωβρίου του 1827.

Μάλιστα στέλνοντας μήνυμα στην Άγκυρα την περασμένη Τρίτη 21/10/2020 το Ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών με ανάρτησή του στο twitter επισήμανε με νόημα ότι «πριν από 193 χρόνια, οι ρωσικές δυνάμεις μαζί με τις δυνάμεις της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας νίκησαν τον τουρκο-αιγυπτιακό στόλο. Η νίκη των συμμαχικών δυνάμεων στο Ναυαρίνο άνοιξε τον δρόμο για την ανεξαρτησία της Ελλάδας». Είχε προηγηθεί στις 15/10/2020 επίσης δήλωση της Μόσχας σύμφωνα με την οποία «η θέση της Ρωσίας ως μόνιμου μέλους του ΣΑ του ΟΗΕ είναι η θέση αρχής. Θεωρούμε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 «ακρογωνιαίο λίθο» του διεθνούς καθεστώτος των θαλασσών. Η Σύμβαση προβλέπει ρητά το κυρίαρχο δικαίωμα όλων των κρατών για χωρικά ύδατα έως 12 ναυτικά μίλια και ορίζει τις αρχές και τους τρόπους της οριοθέτησης ΑΟΖ. Αυτό αφορά και τη Μεσόγειο».

Είναι λοιπόν προφανές ότι ενόψει της κορύφωσης της επιθετικής πολιτικής του Ερντογάν κατά της Πατρίδας μας η έλευση του Σεργκέι Λαβρόφ στην Αθήνα αποκτά τεράστιο πολιτικό, διπλωματικό αλλά και οικονομικό ενδιαφέρον χωρίς να αποκλείεται να συζητηθούν και άλλα θέματα όπως οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί αλλά και οι σχέσεις Ρωσίας με την ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣΕ).

Ειδικά για το ΣΕ η συνάντηση Λαβρόφ-Δένδια αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού η Ελλάδα μέχρι τον Νοέμβριο ασκεί την Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών του ΣΕ, ενός ευρωπαϊκού οργανισμού στον οποίο συμμετέχουν 47 κράτη. Η Ρωσία έγινε μέλος του ΣΕ το 1996, ενώ το 2014 με πραξικοπηματικό κυριολεκτικά τρόπο η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ) αποφάσισε λόγω Κριμαίας τη στέρηση του δικαιώματος ψήφου της ρωσικής κοινοβουλευτικής αντιπροσωπίας. Μάλιστα στο διάστημα 2012-2014 είχα την ευκαιρία ως μέλος τότε της ΚΣΣΕ στο Στρασβούργο να στηλιτεύσω με επανειλημμένες παρεμβάσεις μου το έντονο αντιρωσικό μένος της πλειοψηφίας των μελών της ΚΣΣΕ. Το ίδιο άλλωστε έπραξα στη συνέχεια ως Ευρωβουλευτής από τον Ιούλιο του 2014 μέχρι το 2019 και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπου και εκεί επικρατούσε έντονο αντιρωσικό κλίμα. Καθώς λοιπόν δρομολογείται μια αναθέρμανση των σχέσεων Ρωσίας-ΣΕ, όπως φάνηκε και από τη συνάντηση στις 19-20/10/2020 στη Μόσχα του Σεργκέι Λαβρόφ με τη ΓΓ του ΣΕ Marija Pejčinović Burić, η συνάντηση Λαβρόφ-Δένδια έρχεται να σηματοδοτήσει ένα επιπλέον βηματισμό της Μόσχας στην πορεία αναθέρμανσης των σχέσεών της με το Στρασβούργο.

Αναθέρμανση προβλέπεται επίσης και στις ελληνο-ρωσικές σχέσεις μετά την απέλαση των Ρώσων διπλωματών τον Ιούλιο 2018 από την Ελλάδα και τις αιχμές της κυβέρνησης Τσίπρα για δήθεν ρωσική ανάμειξη στις κινητοποιήσεις του Ελληνικού λαού κατά της κατάπτυστης Συμφωνίας των Πρεσπών.

Φαίνεται λοιπόν ότι η Αθήνα αντιλαμβάνεται πλέον ότι η αναθέρμανση των ελληνο-ρωσικών σχέσεων είναι όσο ποτέ αναγκαία την ώρα που ο Ερντογάν συνεχίζει τις παράνομες έρευνες με το Ορούτς Ρέις σε απόσταση αναπνοής από το Καστελόριζο. Άλλωστε η πατροπαράδοτη ελληνορωσική φιλία και οι στενοί ιστορικοί δεσμοί του ελληνικού και του ρωσικού λαού μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα ενίσχυσης του πολιτικού και διπλωματικού οπλοστασίου της Αθήνας έναντι της Άγκυρας. Δεσμοί οι οποίοι ενισχύονται ακόμη πιο πολύ λόγω Ορθοδοξίας με τον Πατριάρχη Μόσχας να καταγγέλλει απερίφραστα τον Ερντογάν για την παράνομη μετατροπή της Αγιά Σοφιάς σε τζαμί.

Κατά τις συναντήσεις Λαβρόφ στην Αθήνα η ελληνική πλευρά θα έχει την χρονική άνεση να ενημερώσει σε βάθος τον έμπειρο Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας τόσο για την επιθετική πολιτική της Τουρκίας κατά της Πατρίδας μας όσο και για τα ελληνικά δίκαια, με ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια και στο θέμα της αξιοποίησης των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας εντός ελληνικής ΑΟΖ και ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Άλλωστε ρωσικές εταιρίες έχουν ήδη εκφράσει το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν σε έρευνες και λοιπές δραστηριότητες σε σχέση με την αξιοποίηση των ελληνικών πλουτοπαραγωγικών πηγών όπως ακριβώς συμβαίνει ήδη με τη γαλλική Total και την Αμερικανική Exxon-Mobil.

Επιπλέον αναμένεται να συζητηθούν φλέγοντα θέματα που αφορούν την Κύπρο, τη Λιβύη, τη Συρία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ όπου κοινός παρονομαστής είναι οι παράνομες επεμβάσεις της Τουρκίας.

Αλλά και στο πεδίο των οικονομικών σχέσεων Ελλάδα και Ρωσία αναμένεται να αναβαθμίσουν τους δεσμούς τους. Στο πλαίσιο αυτό η αύξηση του εισερχόμενου ρωσικού τουρισμού θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντική οικονομική ένεση για τον χειμαζόμενο ελληνικό τουρισμό με παράλληλη κατάργηση της υποχρέωσης έκδοσης βίζας για τους Ρώσους τουρίστες.

Τέλος εάν επιβεβαιωθούν τα σχετικά δημοσιεύματα περί επικείμενης επίσκεψης του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ελλάδα το 2021 με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, τότε είναι προφανές ότι η έλευση του Ρώσου ηγέτη στην Πατρίδα μας θα στείλει αποφασιστικό μήνυμα στην Άγκυρα και όχι μόνο.

Νότης Μαριάς, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, πρώην Ευρωβουλευτής, [email protected]