Οι ευθύνες της καθ´ ημάς ηγεσίας. Του Πέτρου Μηλιαράκη*

Μόλις προσφάτως (04/12/2019) το Eurogroup αποδέχτηκε τη σχετική  πρόταση της Ευρωπαϊκής  Επιτροπής (Commission) για την ενεργοποίηση του δεύτερου κατά σειρά πακέτου παρεμβάσεων στο ελληνικό χρέος αξίας 767 εκατ ευρώ. Η απόφαση αυτή αφορά στο πακέτο που συνδέεται  ευθέως με την τέταρτη αξιολόγηση της Ελλάδας σε καθεστώς ασφαλώς (για να λέμε την αλήθεια)  ενισχυμένης εποπτείας. Εκείνο δε που προκύπτει αδιστάκτως είναι ότι οι δανειστές δεν επιτρέπουν τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων, τα προερχόμενα από τα λεγόμενα  Securities Markets Programme (smp’s), να χρησιμοποιηθούν για «κάτι διαφορετικό»  εκτός από την απομείωση του χρέους. Έτσι οι δανειστές αποφάσισαν τα χρήματα αυτά  να επιστρέψουν στους ίδιους τους δανειστές! 

Το επόμενο στάδιο είναι: α) η έγκριση της «δόσης» από τα Κοινοβούλια κρατών- μελών που προβλέπουν ανάλογη διαδικασία (π.χ του Γερμανικού) , και β) η τελική έγκριση (τελική εκτελεστή πράξη) από τον ESM, μάλλον  μετά τις εορτές του νέου έτους.  Με την ευκαιρία αυτής της εξέλιξης χρήσιμα είναι τα εξής:   

• η επέκταση της οικονομικής κρίσης

Το Eurogroup δεν είναι Θεσμικό Όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Παρά ταύτα αυτό αποφασίζει!   Η έλλειψη, λοιπόν, δημοκρατικού κέντρου λήψης αποφάσεων και ο μη ελεγχόμενος τρόπος παρέμβασης σε κρίσιμα οικονομικά ζητήματα, έχουν δημιουργήσει το φαινόμενο ώστε: α)  η ευρωζώνη  δια του  Eurogroup να έχει απορροφήσει το σύνολο των λειτουργιών του όλου συστήματος (βάσης και εποικοδομήματος) και β) η ευρωζώνη να είναι ο αχθοφόρος υπέρογκου χρέους της τάξης περίπου των 25 τρις 700 δις ευρώ, με επιμέρους χρέος 7 τρις ευρώ που αφορούν ειδικώς μόνο στη Γαλλία και στην Ιταλία. 

Στην παρούσα λοιπόν ιστορική συγκυρία που η Ευρωπαϊκή  Ένωση βιώνει κρίση οικονομίας και δημοκρατίας στα διεθνή Χρηματιστήρια έχει εξαϋλωθεί πλούτος της τάξης των 2,5 τρις δολαρίων, μόνο κατά το μέρος που αφορά στην Κίνα,  και 17 τρις δολαρίων στον υπόλοιπο διεθνή χώρο, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης!

Την ίδια περίοδο ο δείκτης Euro Stoxx 600 των κυρίαρχων τραπεζικών μετοχών πιέζεται ασφυκτικά, ενώ η Deutsche Bank που έχει οιονεί δεσπόζουσα θέση όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και διεθνώς, βιώνει επίπεδα υπερβολικής μόχλευσης.

Οποιοδήποτε όμως πλήγμα στο κύρος της Deutsche Bank δεν θα είναι εύκολα διαχειρίσιμο, όπως για παράδειγμα έλαβε χώρα στις περιπτώσεις της Volkswagen που αφορά στην αυτοκινητοβιομηχανία και της Siemens που αφορά στην τεχνολογία, καθόσον ο χρηματοπιστωτικός κολοσσός της Deutsche Bank έχει μέγεθος που λόγω μόχλευσης υπερβαίνει 200 φορές το χρέος της Ελληνικής Δημοκρατίας! Τα προαναφερόμενα που εστιάζουν τόσο στη δομική κρίση λειτουργικότητας, όσο και στην οικονομική κρίση μιας ευρωπαϊκής «φούσκας» επιδεινώνονται δραματικά και από τις γεωπολιτικές εξελίξεις στο χώρο της Μέσης και Άπω Ανατολής.

• γεωπολιτική αποσταθεροποίηση;

Η κρίση που μαστίζει τη Μέση και Άπω Ανατολή, αφορά αμέσως και κρίση της Ευρώπης, με κύρια αιχμή το μεταναστευτικό-προσφυγικό που χαρακτηρίζεται από ασύλληπτη έκταση και ένταση ροής προσφύγων. Οι πρόσφυγες αυτοί (με «συμμετοχή» και μεταναστών) επιθυμούν να εγκατασταθούν (για στοιχειώδη επιβίωση και ασφάλεια) κυρίως στην Ηπειρωτική Ευρώπη, με αρχική προτίμηση τη Γερμανία.  Το όλο κλίμα όμως που υφίσταται στην παρούσα συγκυρία,  είναι άκρως επικίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη  για τον ειδικότερο λόγο ότι υφίσταται διαδικασία ανακατανομής και διαίρεσης για μια νέα τάξη πραγμάτων στη Μέση και Άπω Ανατολή. 

Και ενώ η κρίση βαθαίνει και τα ασύμμετρα οικονομικά προβλήματα σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις οδηγούν την κατάσταση σε απόκρημνα φαινόμενα, η Ευρωπαϊκή Ένωση  δεν μπορεί να έχει ενιαία αντιμετώπιση, ούτε και αποφασιστική συμβολή για την ομαλή εξέλιξη των πραγμάτων. Η ομαλή όμως εξέλιξη των πραγμάτων προϋποθέτει συναίνεση, ιστορικούς συμβιβασμούς με προσήλωση στις αρχές και αξίες της Ένωσης και δραστική αντιμετώπιση του χρέους με βάση την αύξηση του ΑΕΠ. Άλλως το βάρος του χρέους θα αποτελεί βρόγχο στο «σώμα» των δοκιμαζόμενων κοινωνιών, με πρώτη την κοινωνία της Ελλάδας, με απρόβλεπτες εξελίξεις πρωτίστως για την κοινωνική συνοχή!..

• οι ευθύνες της καθ’ ημάς ηγεσίας

Τούτων δοθέντων η συγκυρία αφορά δεδομένα που απαιτούν το καθ’ ημάς πολιτικό σύστημα (αναφέρομαι στο σύνολο των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου- κυβέρνησης και αντιπολίτευσης), να σταθεί με τη συγκρότηση αρραγούς εσωτερικού μετώπου, με στιβαρότητα και σοβαρότητα ενώπιον των περιστάσεων! Αυτές, άλλωστε, είναι οι ευθύνες ιδίως της καθ’ ημάς ηγεσίας οι οποίες αυτοβούλως ζητήθηκαν να της ανατεθούν μέσω της λαϊκής ετυμηγορίας!

--------------------------------------------

 * Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC- EU).