Σε «τι» αφορά η συμφωνία Ελλάδας - Γαλλίας και η άμυνα της Ευρώπης. Του Πέτρου Μηλιαράκη
Η πρόσφατη αποκαλούμενη «αμυντική» συμφωνία Ελλάδας και Γαλλίας, σηματοδοτεί τη δημιουργία πρωτίστως «ενδοΝΑΤΟϊκής» και «ενδοΕνωσιακής» στρατηγικής-εταιρικής σχέσης.
Η κίνηση αυτή της Ελλάδας και της Γαλλίας δίνει περιθώρια πολλών συζητήσεων, κυρίως μετά την πρόσφατη Αμερικανοβρετανική Συμμαχία με την Αυστραλία, (AUKUS) που αφορά πρωτοβουλία στην «πλάτη» της Γαλλίας. Στη διαδικασία αυτή η Γαλλία αγνοήθηκε.
Η AUKUS ήταν καταλύτης για την επίσπευση εξελίξεων...
Για τα επιμέρους σημεία της συμφωνίας και για το «τι» (άραγε) εγγυάται αυτή η συμφωνία απαιτείται δεύτερη και τρίτη ανάγνωση... Ωστόσο, τα «ζητήματα» που εγείρονται είναι πολύ σοβαρά, όπως π.χ. εάν ένα επεισόδιο επτά (7) μίλια νοτιοανατολικά της Ρόδου ή της Κρήτης θα συνεπάγεται, άνευ άλλου τινός, εμπλοκή της Γαλλίας, καθώς και «ποιος» θα είναι ο ρόλος των ΗΠΑ σ’ ένα τέτοιο ενδεχόμενο...
Το παραπάνω καταγράφονται γιατί δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η συμφωνία αυτή εγγυάται την κυριαρχία – όπως αυτή αποτελεί την επικράτεια της Ελλάδας. Συνεπώς πέραν των έξι (6) ναυτικών μιλίων δεν υπάρχει ελληνική κυριαρχία, οπότε ένα επεισόδιο στα επτά (7) μίλια δεν αφορά υποχρέωση της Γαλλίας προκειμένου να παρέμβει. Συνεπώς η Τουρκία εαν θέλει να προκαλέσει επεισόδιο, θα επιλέξει «γεγονός» πέραν των έξι μιλίων…
Σε τέτοια δε επεισόδια αναζητείται: «ποιος» είναι ο επιτιθέμενος, «ποιες» προβοκάτσιες μπορούν να αλλοιώσουν την έννοια του επιτιθέμενου και εν τέλει «ποιος» θα είναι ο συσχετισμός των υπερκείμενων δυνάμεων, (βλ. ΗΠΑ) αλλά και «ποια» θέση λαμβάνουν αυτές οι υπερκείμενες δυνάμεις για το συγκεκριμένο γεγονός.
Επίσης, για την προκείμενη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας τίθενται δύο «περαιτέρω» ζητήματα:
α) Εάν στο πλαίσιο «ισορροπίας» με άλλες δυνάμεις (πχ ΗΠΑ, αλλά και Γερμανία που κατασκευάζει υποβρύχια ή την Ιταλία που κατασκευάζει πολεμικά ελικόπτερα ή την Ισπανία κτλ) προκύψει μία διαδικασία «ανάγκης» νέων εξοπλισμών και
β) Εάν η προμήθεια του συγκεκριμένου πολεμικού υλικού εμπίπτει στο πλαίσιο της αποτρεπτικής ισχύος της Ελλάδας ή εάν επεκτείνεται σε «περαιτέρω» σενάρια, στα οποία μπορεί να εμπλακεί η Ελλάδα στην ευρύτερη περιοχή και όχι μόνον!..
Χειρότερο δε είναι με βάση τη συμφωνία αυτή (άρθρο 18 παρ. 1) να εμπλακεί η Ελλάδα, εκεί που δεν εμπλέκεται καν το ΝΑΤΟ και να στείλουμε τα παιδιά μας να δώσουν το αίμα τους σε περιοχές που και με φαντασία ουδείς Έλληνας επιθυμεί εμπλοκή ή θεωρεί ότι βλάπτονται ζωτικά συμφέροντα μας ή ότι μπορεί να υπάρχουν κοινά συμφέροντα μας με τη Γαλλία!
Δεν θα πρέπει δε να μας διαφεύγει ότι η φερόμενη κατ´αρχήν ως «ελληνογαλλική συμμαχία», προβλέπει υποχρέωση της Ελλάδας να αποστείλει δυνάμεις στην περιοχή Σαχέλ!
Υπ´όψιν ότι η Ελλάδα δευσμεύται «να συμμετέχει σε κοινές αναπτύξεις δυνάμεων και σε θέατρα επιχειρήσεων προς υποστήριξη κοινών συμφερόντων, όπως, για παράδειγμα, τις υπό γαλλική διοίκηση επιχειρήσεις στο Σαχέλ»!
Ποια είναι όμως άραγε αυτή η περιοχή;
• Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΑΧΕΛ: ΛΩΡΙΔΑ ΓΗΣ ΝΟΤΙΩΣ ΤΗΣ ΣΑΧΑΡΑΣ
Σαχέλ είναι η λωρίδα Γής νοτίως της ερήμου Σαχάρα στην Αφρική. Εκτείνεται δε από στη Σενεγάλη , στη Μαυριτανία, στο κεντρικό Μάλι, στη βόρεια Μπουρκίνα Φάσο,στον κεντρικό Νίγηρα, στη βόρεια Νιγηρία, στο κεντρικό Τσαντ, στο κεντρικό Σουδάν και καταλήγει στη βόρεια Ερυθραία, στα παράλια της Ερυθράς Θάλασσας.
Εάν στην περιοχή αυτή έχει συμφέροντα η Γαλλία, η Ελλάδα ουδεμία απολύτως σχέση έχει!
Αυτά ως προς την συγκεκριμένη συμφωνία που πρέπει να διαβαστεί- μελετηθεί δυο και τρεις φορές, για να αποφασίσουμε ως Ελλάδα ότι κατουσίαν δεν προσφέρει τίποτα περαιτέρω από την ενίσχυση μόνο των φρεγατών Belharra, που δεν συνοδεύονται από αντισταθμιστικά ανταλλάγματα, ούτε από τις προϋποθέσεις συντήρησης τους, σε ελληνικά ναυπηγεία. Τα κόστη δε με τα οποία επιβαρύνεται στην παρούσα ιστορική φάση η Ελλάδα, δεν επαυξάνουν μόνο το δημόσιο χρέος, αλλά δημιουργούν και ζητήματα χρηματοδότησης άλλων καίριων τομέων της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Μένει δε να αποτιμηθεί το «τελικό κόστος» αυτής της συμφωνίας ,όχι μόνο στο οικονομικό επίπεδο, αλλά και σε γεωπολιτικό, «ενδοεταιρικό» και «ενδοΝΑΤΟϊκό» επίπεδο.
Παραβλέπεται δε ότι πράγματι η Ελλάδα με την παρούσα συγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων της έχει ισχυρότατη αποτρεπτική ισχύ! Εξού λόγου και η Τουρκία μετρά και ξαναμετρά πολύ κατά πόσο μπορεί να προκαλέσει θερμό επεισόδιο. Υπ´όψιν δε, ότι και χωρίς τις «συγκεκριμένες φρεγάτες», η Ελλάδα, μαζί με τη Γαλλία και την Ιταλία συγκαταλέγεται στις τρεις πρώτες πολεμικές μηχανές και ένοπλες δυνάμεις που το ΝΑΤΟ διαθέτει στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης!
Αυτά ως προς την συμφωνία Ελλάδας- Γαλλίας
Ως προς το αναγκαίο ύπαρξης ή όχι ευρωπαϊκού στρατού – αμυντικής θωράκισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης δε´ον όπως τεθούν υπ´όψιν τα εξής:
• Ο «ΧΩΡΟΣ ΣΕΝΓΚΕΝ»
Κοινός τόπος είναι ότι ο «χώρος Σένγκεν», ήτοι ο χώρος χωρίς εσωτερικά σύνορα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι βιώσιμος μόνο εάν εξασφαλισθούν και, κατά τρόπο αποτελεσματικό, προστατευθούν , τα εξωτερικά σύνορα.
Η παρούσα ανάλυση (όσο το περίγραμμα επιτρέπει), δεν εστιάζει στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το παρόν κείμενο δεν αφορά ανάλυση του Οργανισμού Frontex (Frontières
Το παρόν κείμενο, στη συνέχειά του, εστιάζει αποκλειστικώς στο αντικείμενο που αφορά στην εν γένει ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης-και στο κατά πόσο μπορεί και πρέπει να δημιουργεί ευρωπαϊκός στρατός. Γίνεται δε επιλογή-λόγω χώρου- να υπάρξει αναφορά μόνο ως προς την ισχύουσα σήμερα «Συνθήκη της Λισαβόνας».
• Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΦΑΣΗ
Με τη «Συνθήκη της Λισαβόνας», «επιβεβαιώθηκε» κατ’ αρχάς και κατ’ αρχήν η Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) που τυποποιείται στα άρθρα 42, 43, 44, 45 και 46 ΣΕΕ.
Ειδικότερα, δυνάμει της παρ. 7 του άρθρου 42 ΣΕΕ:
«Σε περίπτωση κατά την οποία κράτος μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό δεν επηρεάζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών.
Οι δεσμεύσεις και η συνεργασία στον τομέα αυτόν εξακολουθούν να είναι σύμφωνες προς τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του Οργανισμού Βορείου Ατλαντικού Συμφώνου, η οποία παραμένει, όσον αφορά τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας και το όργανο της εφαρμογής της.». Ωστόσο:
Για τη «δέσμευση» αυτή πρέπει να επισημειωθεί ότι απαιτείται ομοφωνία! Αρκεί δηλαδή ένα κράτος -μέλος, (ας υποθέσουμε την κατά κανόνα με ανθέλληνες αξιωματούχους Ολλανδία, ή τη σημερινή Ουγγαρία , αλλά και τη Γερμανία) να μη συμφωνεί, οπότε όλα τα προηγούμενα είναι άνευ ουσίας και σημασίας!
Επίσης, δεν διευκρινίζεται: α) η «διαδικασία» μίας τέτοιας εμπλοκής «βοήθειας-συνδρομής», δηλαδή δεν διευκρινίζεται, το εξόχως σημαντικό γί αυτές περιπτώσεις, που αφορά στον χρόνο αντίδρασης, καθώς και β) ποιά θα είναι η «υλική βάση» αυτής της «βοήθειας-συνδρομής».
• Η ΑΝΤΙΦΑΣΗ- Η ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΤΟΣ 2025.
Αξιοσημείωτο είναι δε ότι η θέσπιση αυτής της «υποχρέωσης» για «συνδρομή» είναι αμφίβολο κατά πόσο συλλειτουργεί με την παρ. 2 του άρθρου 4 ΣΕΕ, όπου σε αντίφαση με τα προηγούμενα το τελευταία εδάφιο ορίζει ευθέως και με τον όρο «ειδικότερα» ότι: «η εθνική ασφάλεια παραμένει στην ευθύνη κάθε κράτους-μέλους».
Ως κατακλείδα των προαναφερόμενων, εγείρονται τα εξής ερωτήματα:
α) εάν η Γαλλία σπεύδει με τη συμφωνία της με την Ελλάδα να καταστεί αυτοτελής πολεμική δύναμη στην περιοχή για την υπεράσπιση των συμφερόντων της, εμπλέκοντας κατά περίπτωση, και τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις ή
β) εάν η συμφωνία αυτή θα αποτελέσει «κίνητρο» για τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρόκειται να καταστεί Συμπολιτεία, εάν δεν εγκαθιδρυθεί ευρωπαϊκός στρατός και εάν οποιοδήποτε casus belli κατά κράτους-μέλους δεν εκλαμβάνεται ως casus belli κατά όλων των κρατών-μελών.
Συνεπώς: μόνο η δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού που θα υπερασπίζεται την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική ασφάλεια κάθε κράτους-μέλους σε περίπτωση χρήσης βίας και μόνο όταν η απειλή χρήσης βίας θα εκλαμβάνεται ως κοινή απειλή για όλα τα κράτη-μέλη, τότε μόνο μπορεί να υπάρξει πράγματι Ευρωπαϊκή Συμπολιτεία! Η ιστορία θα δείξει!..Ας βάλουμε ένα χρονικό σημείο επανεξέτασης όλων των ζητημάτων, το έτος 2025.
ΥΓ. Ως προς το ΝΑΤΟ , συμφωνίες όπως εκείνη της Ελλάδας- Γαλλίας, ή CASUS BELLI όπως εκείνο της Τουρκίας κατά της Ελλάδας, δείχνουν την παρακμιακή πορεία της πάλαι ποτέ πράγματι εννοούμενης συμμαχίας…
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τούρκοι: Μιλούν για παραβίαση της υφαλοκρηπίδας τους στην Κρήτη και απειλούν με «μέτρα»
Παναγιωτόπουλος: Η αμυντική συνδρομή στη συμφωνία με τη Γαλλία αφορά και θαλάσσιες περιοχές
Ερντογάν: Θα κάνουμε κι άλλα βήματα στην Κύπρο μετά το άνοιγμα των Βαρωσίων
