Το μετέωρο βήμα των G-20. Του Νότη Μαριά*
Ολοκληρώθηκε μετά βαΐων και κλάδων η διήμερη συνάντηση κορυφής των ηγετών της Ομάδας των G-20 στη Ρώμη με τον Μάριο Ντράγκι σε κεντρικό ρόλο μιας και η Ιταλία είχε στην φάση αυτή την προεδρία των G-20. Το πανηγυρικό κλίμα που επικράτησε στη Ρώμη στις 30-31 Οκτωβρίου 2021 δεν μπόρεσε όμως να αποκρύψει ένα τεράστιο ζήτημα. Και αυτό δεν ήταν άλλο από το γεγονός ότι τόσο ο Βλαντιμίρ Πούτιν όσο και ο Πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ σνομπάρισαν τη διάσκεψη κορυφής και δεν πήγαν στη Ρώμη. Αντίθετα αρκέστηκαν στο να καταθέσουν τις απόψεις τους μέσω βιντεοκλήσης. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει το μεγάλο πολιτικό ρήγμα που έχει επέλθει στους κόλπους των G-20 κυρίως ως αποτέλεσμα της ψυχροπολεμικής πολιτικής που σηματοδότησε το περίφημο «America is back» του Τζο Μπάιντεν.
Ως γνωστόν οι G-20 σε επίπεδο πληθυσμού αντιπροσωπεύουν συνολικά τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ στο πεδίο της οικονομίας αντιπροσωπεύουν περίπου το 90 % του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 80 % του παγκόσμιου εμπορίου.
Τα μέλη των G-20 που εκτείνονται και στις πέντε ηπείρους είναι τα παρακάτω: Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Μεξικό, Νότιος Κορέα, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Νότια Αφρική, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται λοιπόν για 19 κράτη συν την ΕΕ. Έτσι η Ενωμένη Ευρώπη έχει τέσσερις παρουσίες στους G-20 με Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και ΕΕ, γεγονός που της προσδίδει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, πολύ δε περισσότερο καθώς η μεν Γαλλία είναι πυρηνική δύναμη και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ενώ η ίδια η ΕΕ κατατάσσεται τρίτη μετά την Κίνα και την Ινδία αντιπροσωπεύοντας περίπου το 6 % του παγκόσμιου πληθυσμού και δεύτερη σε σχέση με την οικονομική δύναμη αντιπροσωπεύοντας το 18,5 % του συνολικού παγκόσμιου ΑΕΠ μετά τις ΗΠΑ που αντιπροσωπεύουν το 24 % του παγκόσμιου ΑΕΠ (ec.europa.eu/info).
Στην Διακήρυξη της Ρώμης οι ηγέτες των G-20 επιχειρούν να καλύψουν όχι μόνο τα θέματα της οικονομίας αλλά σχεδόν όλη τη σύγχρονη ατζέντα που απασχολεί την υφήλιο. Με μια εκτεταμένη διακήρυξη σχεδόν 9.500 λέξεων στα αγγλικά αναπτύσσουν τη ρητορική τους σε σχέση με την παγκόσμια οικονομία (σημείο 3), την υγεία με κύρια έμφαση στην πανδημία (σημ. 4-8), τη βιώσιμη ανάπτυξη (σημ. 9), την υποστήριξη σε ευάλωτες χώρες (σημ. 10-12), την διεθνή χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική (σημ. 13-14), τα συστήματα επισιτιστικής ασφάλειας, διατροφής, γεωργίας και τροφίμων (σημ. 15), το περιβάλλον (σημ. 16-19), τις πόλεις και την κυκλική οικονομία (σημ. 20), την ενέργεια και το κλίμα (σημ. 21-29), τις πολιτικές για τη μετάβαση και τη βιώσιμη χρηματοδότηση (σημ. 30), τη βιώσιμη χρηματοδότηση (σημ. 31), την διεθνή φορολογία (σημ. 32), την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών (σημ. 33-34), την απασχόληση και την κοινωνική προστασία (σημ. 35), την εκπαίδευση (σημ. 36-37), την μετανάστευση και την αναγκαστική μετακίνηση (σημ. 38), τις μεταφορές και τα ταξίδια (σημ. 39), τον δημοσιονομικό κανονισμό (σημ. 40-41), το εμπόριο και τις επενδύσεις (σημ. 42-43), τις επενδύσεις σε υποδομές (σημ. 44), την παραγωγικότητα (σημ. 45), την ψηφιακή οικονομία, την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα (σημ. 46-48), την οικονομική ένταξη των ευάλωτων (σημ. 49), τα κενά δεδομένων (σημ. 50-54), τον τουρισμό (σημ. 55), τον πολιτισμό (σημ. 56), την καταπολέμηση της διαφθοράς (σημ. 57-59), τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες και τους Παραολυμπιακούς στο Πεκίνο το 2022 (σημ. 60).
Είναι λοιπόν προφανές ότι οι G-20 φιλοδοξούν πλέον να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και στο λεγόμενο κοινωνικό πεδίο με ιδιαίτερη έμφαση στην απασχόληση και στην κοινωνική προστασία, αλλά και στην προστασία των γυναικών. Ενόψει των παραπάνω διερωτάται κανείς ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος των G-20 στην μετα-πανδημία εποχή καθώς η υπέρμετρη υπερέκθεση των G-20 σε πολλά πεδία εκτός της οικονομίας οδηγεί εν μέρει και σε επικάλυψη της δράσης του ΟΗΕ και άλλων διεθνών οργανισμών.
Και ενώ η Διακήρυξη των Ηγετών των G-20 στη Ρώμη δεν ικανοποίησε σε σχέση με τα διαλαμβανόμενα για το κλίμα ενόψει μάλιστα και της Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP26) στη Γλασκώβη, αξίζει να σημειωθεί η πρόοδος στο ζήτημα της πάταξης της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής των πολυεθνικών καθώς ήδη με το νέο πλαίσιο που δρομολογήθηκε και παρά τις εκτεταμένες βέβαια αβελτηρίες, τα κενά και τα διάφορα παραθυράκια, τελικά αφενός μεν επιβάλλεται ανακατανομή των δικαιωμάτων φορολόγησης ανά χώρα των κερδών των πολυεθνικών ύψους 125 δις δολαρίων, ενώ αφετέρου επιβάλλεται από το 2023 φορολογία 15% επί των κερδών των πολυεθνικών γεγονός που θα οδηγήσει σε φορολογικά έσοδα ύψους 150 δις δολαρίων ετησίως για τις διάφορες εθνικές δικαιοδοσίες (m.naftemporiki.gr 9/10/2021).
Και το μετέωρο βήμα των G-20 αναμένεται να συνεχιστεί στις επόμενες Συνόδους Κορυφής των Ηγετών της Ομάδας που θα γίνουν στην Ινδονησία το 2022, στην Ινδία το 2023 και στη Βραζιλία το 2024.
*Ο Νότης Μαριάς είναι Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, πρώην Ευρωβουλευτής
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ηράκλειο: Έκανε μία ληστεία και δύο απόπειρες, μέσα σε λίγη ώρα!
Ηράκλειο: Πλέγμα προστασίας γύρω από το επικίνδυνο ετοιμόρροπο (φωτογραφίες)
