Η Νότια Αφρική αποχωρεί από το δικαστήριο της Χάγης

Μέχρι αυτή την εβδομάδα καμία χώρα δεν είχε αποσυρθεί από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Τώρα δύο αφρικανικές χώρες, η Νότια Αφρική και το Μπουρούντι, αποφάσισαν επισήμως να αποχωρήσουν. Πλέον οι ανησυχίες ότι και άλλες αφρικανικές χώρες θα κάνουν το ίδιο έπειτα από χρόνια απειλών και εν μέσω κατηγοριών για το γεγονός ότι το Δικαστήριο εστιάζει αδίκως στην ήπειρο.

Πολλοί στη διεθνή κοινότητα εξέφρασαν την ικανοποίησή τους όταν υιοθετήθηκε το Καταστατικό της Ρώμης το 1998 ως ένα μέσο να εκδιωχθούν ποινικά οι χειρότερες ωμότητες που διαπράττονται στον κόσμο: γενοκτονίες, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Όμως δεν υπέγραψαν όλες οι χώρες το Καταστατικό της Ρώμης. Μέχρι αυτή την εβδομάδα 124 χώρες είχαν υπογράψει, όμως χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία αρνήθηκαν να το κάνουν. Κάποιες χώρες αντιμετωπίζουν με δυσπιστία τις εξουσίες του Δικαστηρίου, εκτιμώντας ότι ενδέχεται να επέμβει στις εσωτερικές τους υποθέσεις.

Ο Σουδανός πρόεδρος Όμαρ ελ Μπεσίρ έχει αναχθεί σε σύμβολο των περιορισμών με τους οποίους είναι αντιμέτωπο το ΔΠΔ, το οποίο δεν διαθέτει αστυνομική δύναμη και βασίζεται στη συνεργασία των χωρών μελών.

Ο ελ Μπεσίρ καταζητείται από το Δικαστήριο για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο Νταρφούρ από το 2005, όταν το Συμβούλιο Ασφαλείας παρέπεμψε για πρώτη φορά την υπόθεση στο ΔΠΔ.

Από τότε όμως ο αλ Μπεσίρ έχει επισκεφθεί πολλές χώρες μέλη του ΔΠΔ, περιλαμβανομένου του Μαλάουι, της Κένυας, του Τσαντ και του Κονγκό. Η επίσκεψή του στη Νότια Αφρική το 2015 προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις και ο ίδιος αναγκάστηκε να φύγει γρήγορα από τη χώρα, καθώς το Δικαστήριο ζήτησε τη σύλληψή του.

Μόνο Αφρικανοί έχουν κατηγορηθεί στις έξι υποθέσεις που δικάζονται ή πρόκειται να ξεκινήσουν να δικάζονται στο ΔΠΔ, αν και προκαταρκτικές έρευνες έχουν ξεκινήσει και σε άλλες χώρες του κόσμου.

Μια υπόθεση που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις μεταξύ των Αφρικανών ηγετών ήταν αυτή του Κενυάτη προέδρου Ουχούρου Κενιάτα, ο οποίος κατηγορείται από το ΔΠΔ για τον φερόμενο ρόλο του στα βίαια επεισόδια που ξέσπασαν μετά τις προεδρικές εκλογές του 2007. 

Στη συνέχεια η υπόθεση κατέρρευσε εν μέσω των ισχυρισμών της πολιτικής αγωγής για μη συνεργασία των κενιατικών αρχών και για απόπειρες να χειραγωγηθούν οι μάρτυρες.

Η Αφρικανική Ένωση έχει ζητήσει να δίνεται αμνηστία στους ηγέτες κρατών, ενώ ο πρόεδρος της Ουγκάντας Γιοουέρι Μουσεβενί χαρακτήρισε τον Μάιο το ΔΠΔ «άχρηστο» κατά τη διάρκεια της ομιλίας του για την ανάληψη της προεδρίας.

Το Μπουρούντι ξεκίνησε τον χορό των αποχωρήσεων από το ΔΠΔ αυτό τον μήνα όταν οι βουλευτές της χώρας ψήφισαν με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της αποχώρησης από το Δικαστήριο, λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση ότι θα ερευνήσει την πολιτική βία στη χώρα.

Ο πρόεδρος Πιέρ Νκουρουνζίζα υπέγραψε τον νόμο την Τρίτη.

Τώρα η Νότια Αφρική αποφάσισε επίσης να φύγει, λέγοντας ότι το να παραδώσει έναν ηγέτη στο ΔΠΔ ισοδυναμεί με επέμβαση στις υποθέσεις ξένης χώρας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ