Με τίτλο «BBC Ημέρα της Δημοκρατίας: Η Ευρώπη αντιμέτωπη με πολιτικούς σεισμούς» το βρετανικό δίκτυο φιλοξενεί στην ιστοσελίδα του, άρθρο του ανταποκριτή του για διεθνή θέματα Μάικλ Γούλντριτζ, ο οποίος επικαλείται έρευνα του EIU, του Economist Intelligence Unit (σσ: ανήκει στον όμιλο του Economist), σύμφωνα με την οποία η άνοδος λαϊκιστικών κομμάτων, κάποια εκ των οποίων θα ανέλθουν εντός του 2015 στην εξουσία, θα υποχρεώσει τα μεγάλα κόμματα να συνάψουν συμμαχίες, που στο παρελθόν θεωρούνταν αδιανόητες.
Το BBC χαρακτηρίζει ως την πιο «άμεση πολιτική πρόκληση» τις εκλογές στην Ελλάδα επισημαίνοντας ότι αυτή θα κρίνει κατά πόσο ο αυξανόμενος λαϊκισμός μεταφράζεται σε εκλογική επιτυχία.
Όπως επισημαίνει ο EIU, η «κρίση δημοκρατίας» στην Ευρώπη είναι το χάσμα ανάμεσα στην ελίτ και τους ψηφοφόρους. Υπάρχει «ένα κενό στην καρδιά της ευρωπαϊκής πολιτικής, εκεί που θα έπρεπε να βρίσκονται σπουδαίες ιδέες» προσθέτει.
Σύμφωνα με το BBC, η χαμηλή συμμετοχή στις εκλογές και η τεράστια μείωση του αριθμού των μελών των παραδοσιακών κομμάτων είναι σημαντικοί παράγοντες εμφάνισης του φαινομένου.
Σε ό,τι αφορά την περίπτωση της Ελλάδας, το BBC αναφέρει ότι με βάση τις δημοσκοπήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση -υποστηρίζει ο EIU- αυτό θα προκαλέσει πολιτικό σεισμό στην ΕΕ και θα λειτουργήσει ως καταλύτης για πολιτικές αναταραχές σε άλλες χώρες.
«Η εκλογή μίας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν ιδιαίτερα αποσταθεροποιητική, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στην ευρύτερη περιοχή. Σχεδόν σίγουρα θα προκαλούσε κρίση στη σχέση της Ελλάδας με τους διεθνείς πιστωτές της, καθώς η διαγραφή του χρέους είναι κεντρικό θέμα της πολιτικής πλατφόρμας του κόμματος» υποστηρίζει ο EIU και προσθέτει ότι «με παρόμοια κόμματα κατά του κατεστημένου να κερδίζουν ταχύτατα έδαφος σε αρκετές άλλες χώρες, όπου πρόκειται να διεξαχθούν εκλογές εντός του 2015, η μετάδοση μίας περαιτέρω περιόδου κρίσης στην Ελλάδα θα έπαιρνε μεγάλες διαστάσεις».
Το Ηνωμένο Βασίλειο καλείται στις κάλπες τον Μάιο και σύμφωνα με τους αναλυτές του Economist «βρίσκεται στο κατώφλι μίας πιθανώς παρατεταμένης περιόδου πολιτικής αστάθειας».
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα σε σχέση με παλαιότερα να προκύψει από τις εκλογές μία ασταθής κυβέρνηση και προβλέπουν ότι το λαϊκιστικό αντιευρωπαϊκό Κόμμα της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) θα αποσπάσει ψήφους τόσο από τους Συντηρητικούς όσο και από τους Εργατικούς.
Άλλα παραδείγματα ευρωπαϊκών εκλογών με πιθανότητα απρόβλεπτου αποτελέσματος τα οποία επικαλείται ο EIU περιλαμβάνουν τις προγραμματισμένες αναμετρήσεις στη Δανία, την Φινλανδία, την Ισπανία, την Γαλλία, την Σουηδία, την Γερμανία και την Ιρλανδία.
«Υπάρχει ένας κοινός συντελεστής σε αυτές τις χώρες: η άνοδος των λαϊκιστικών κόμματων» αναφέρει ο EIU. Συμπληρώνει: «Το αίσθημα εναντίον του κατεστημένου αυξάνεται ανά την ευρωζώνη (και την ευρύτερη ΕΕ) και ο κίνδυνος πολιτικής αναταραχής και πιθανών κρίσεων είναι υψηλός».
Η ανάλυση του EIU υποστηρίζει ότι τα λαϊκιστικά κόμματα και κινήματα -της Αριστεράς, της Δεξιάς και του μεσαίου χώρου- κινούνται στον χώρο που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των παλαιών κομμάτων και της παραδοσιακής κοινωνικής τους βάσης. Οι κεντρικές θέσεις πολλών από αυτά τα κόμματα είναι η αποκέντρωση των εξουσιών των Βρυξελλών, η μετανάστευση και η λιτότητα.
Παράλληλα, με την άνοδο των λαϊκιστικών κινημάτων τα τελευταία χρόνια καταγράφεται και αύξηση της λαϊκής διαμαρτυρίας σε πολλά σημεία του κόσμου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του EIU, την τελευταία πενταετία έχουν δημιουργηθεί σημαντικά κινήματα διαμαρτυρίας σε περισσότερες από 90 χώρες, τα οποία ως επί το πλείστον έχουν ηγέτες μορφωμένους, νέους μεσοαστούς, που απεχθάνονται τους πολιτικούς τους ηγέτες και προτιμούν το Twitter και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τον παραδοσιακό τρόπο πολιτικής επικοινωνίας.
«Η πηγή αυτών των κινημάτων διαμαρτυρίας διαφέρει. Σε κάποιες περιπτώσεις, πρόκειται για αντίδραση στην οικονομική κρίση, σε άλλες για εξέγερση εναντίον μίας δικτατορίας και σε άλλες είναι η έκφραση μία λαϊκής επιθυμίας να ακουστεί η φωνή της στις πολιτικές ελίτ ή είναι οι φιλοδοξίες μίας νέας μεσαίας τάξης στις ταχύτατα αναπτυσσόμενες αναδυόμενες αγορές» σημειώνει ο EIU.
Όλες αυτές οι εξελίξεις, κατά το BBC, θέτουν το ερώτημα αν αυτοί οι πολιτικοί σχηματισμοί πράγματι συνιστούν απειλή για τη δημοκρατία ή αν αποτελούν απόδειξη ότι η δημοκρατία είναι ζωντανή.
* Η Ημέρα της Δημοκρατίας τιμάται σήμερα, 20 Ιανουαρίου, με αφιερώματα στο ραδιόφωνο, την τηλεόραση και τις ιστοσελίδες του BBC.
* Το 2015 σηματοδοτεί την 750η επέτειο από το πρώτο εκλεγμένο κοινοβούλιο του Γουέστμίνστερ και την 800ή επέτειο από την "Μεγάλη Χάρτα" (σ.σ: Η "Μεγάλη Χάρτα" (Magna Carta) είναι η συμφωνία, την οποία συνήψε το 1215 ο βασιλιάς της Αγγλίας Ιωάννης ο Ακτήμων με τους γαιοκτήμονες της χώρας του. Σήμανε το τέλος τού μεταξύ τους πολέμου και την αναγνώριση από πλευράς της μοναρχίας δικαιωμάτων προς τους γαιοκτήμονες, ως τότε ανήκουστων στον μεσαιωνικό κόσμο. Η Magna Carta θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έγγραφα στην ιστορία της δημοκρατίας καθώς, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει και την απαρχή του κοινοβουλευτισμού).
Πηγή: ΑΜΠΕ
