Απάτες μέσω διαδικτύου

Το τελευταίο διάστημα και στη χώρα μας καταγράφεται έξαρση του αριθμού πολιτών που πέφτουν θύματα κάποιας οικονομικής απάτης μέσω διαδικτύου και  ενώ νομίζουν ότι θα εκμεταλλευθούν κάποια μεγάλη ευκαιρία, βλέπουν να χάνουν μεγάλα ή μικρά χρηματικά ποσά.

Οι πιο συνηθισμένες οικονομικές απάτες, σύμφωνα με τις καταγγελίες που γίνονται στο Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος , είναι τριών ειδών.

Εικονικές δημοπρασίες.

Τείνουν να εξελιχθούν σε πραγματική μάστιγα και πρόκειται για την πιο «φρέσκια» μορφή οικονομικής απάτης μέσω Διαδικτύου. Σχεδόν μέρα παρά μέρα γίνεται τηλεφωνικά κάποια ανάλογη ανώνυμη καταγγελία στο Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Πώς στήνεται ακριβώς η συγκεκριμένη απάτη; Τα μέλη κυκλωμάτων που κρύβονται πίσω από αυτές, παρακολουθούν τις δημοπρασίες που γίνονται μέσω επώνυμων ιστοσελίδων και καταγράφουν ποιοι είναι εκείνοι που ενδιαφέρονται για την αγορά κάποιου αντικειμένου, για παράδειγμα κάποιου επώνυμου ρολογιού, κάποιου αυτοκινήτου, κάποιας μοτοσυκλέτας· υπάρχουν καταγγελίες που αφορούν τη διαπραγμάτευση ακόμη και τζετ σκι.

Ας πούμε ότι εντοπίζουν κάποιον που έχει «χτυπήσει» σε δημοπρασία ένα ρολόι, χωρίς τελικά να το αγοράσει. Αμέσως του αποστέλλουν ηλεκτρονικό μήνυμα, με το οποίο του κάνουν προσφορά, ισχυριζόμενοι ότι μπορούν να του πουλήσουν το συγκεκριμένο ρολόι με όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά αυθεντικότητας, σε πολύ καλύτερη τιμή.

Μόλις ο ενδιαφερόμενος απαντήσει στο μήνυμα, ζητώντας περισσότερες λεπτομέρειες, του στέλνουν νέο μήνυμα, με τεχνικές προδιαγραφές και στοιχεία τού σε διαπραγμάτευση αντικειμένου και του ζητούν να αποστείλει προκαταβολή (σχετικά μικρή σε σχέση με την αξία του) για να του στείλουν τα πιστοποιητικά γνησιότητας και, εφόσον τα ελέγξει, στη συνέχεια να του στείλουν το ρολόι και να εξοφλήσει το υπόλοιπο των χρημάτων. Η προκαταβολή καταβάλλεται και η επικοινωνία διακόπτεται.

Όταν το θύμα επιχειρήσει να αναζητήσει εκείνους με τους οποίους διαπραγματεύθηκε, διαπιστώνει ότι όλα τα στοιχεία που του είχαν παρουσιάσει, ονόματα, ηλεκτρονικό προφίλ και λοιπά στοιχεία, είναι πλαστά.

Τα περισσότερα από τα οργανωμένα κυκλώματα που λυμαίνονται τις δημοπρασίες εδρεύουν στις χώρες των Βαλκανίων και απαιτείται διεθνής αστυνομική συνεργασία για τον εντοπισμό των δραστών. 

Η κερδισμένη λοταρία.

Πρόκειται για διαδεδομένη συμβατική απάτη, η οποία μέχρι τώρα γινόταν μέσω συμβατικού ταχυδρομείου και πλέον έχει αναβαθμισθεί σε ηλεκτρονικό έγκλημα μέσω του Διαδικτύου. Αποστέλλεται ηλεκτρονικό μήνυμα, με το οποίο ο χρήστης του Διαδικτύου ενημερώνεται ότι κέρδισε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό (μεγαλύτερο των 500.000 ευρώ) σε λοταρία. Στο ηλεκτρονικό μήνυμα εμπεριέχεται συγχαρητήρια επιστολή της τράπεζας, η οποία έχει τα χρήματα, και τα τηλέφωνα του δικηγόρου της τράπεζας, με τον οποίο θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να επικοινωνήσει για να μάθει πώς θα εισπράξει τα κέρδη του.

Στο τηλέφωνο απαντά βεβαίως κάποιο από τα μέλη του κυκλώματος, που ενημερώνει τον «τυχερό» ότι θα πρέπει να προκαταβάλει φόρο που κυμαίνεται από 1% έως 10%, ανάλογο με το ποσόν που έχει «κερδίσει», προκειμένου να αποδεσμευθούν τα χρήματα.

Η συγκεκριμένη μορφή απάτης οργανώνεται κατά κύριο λόγο από Νιγηριανούς μετανάστες στην Ισπανία.

Οι πιστωτικές κάρτες.

Η χρήση πιστωτικής κάρτας στο Διαδίκτυο για αγορές μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επισφαλής για τον κάτοχό της. Μεγάλος αριθμός καταγγελιών αφορά πάσης φύσεως εμπορεύματα που παραγγέλθηκαν μέσω κάποιας ιστοσελίδας, πληρώθηκαν με πιστωτική κάρτα και δεν έφθασαν ποτέ.

Επιπλέον, πολλές καταγγελίες από πολίτες αφορούν χρεώσεις που βλέπουν στην πιστωτική τους κάρτα για ηλεκτρονικό τζόγο, ενώ οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι δεν έπαιξαν ποτέ.

Σε αυτή την περίπτωση ισχύει ο κανόνας ότι ο αριθμός της πιστωτικής κάρτας θα πρέπει να προστατεύεται από τα μάτια τρίτων.

Σε πολλές περιπτώσεις, παιδιά έχουν χρησιμοποιήσει τον αριθμό της κάρτας των γονιών τους, ενώ έχει συμβεί ακόμη και τρίτοι να έχουν καταφέρει να υποκλέψουν τον αριθμό της κάρτας κάποιου, ενώ αυτός την κρατάει περιμένοντας στην ουρά ταμείου για να πληρώσει, και τον χρησιμοποιούν για διαδικτυακές χρεώσεις. 

Προφυλάξεις

Το αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας συχνά συνιστά και προτρέπει τους χρήστες του διαδικτύου: 

• Να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις συναλλαγές που πραγματοποιούν μέσω του διαδικτύου 

• Σε περιπτώσεις συναλλαγών και για την αποφυγή πιθανής εξαπάτησής τους, κατά την αγορά αγαθών ή υπηρεσιών, θα πρέπει να ελέγχουν αν η ιστοσελίδα που χρησιμοποιούν είναι έγκυρη και να επιλέγουν για τις αγορές τους, μόνο γνωστές και ασφαλείς ιστοσελίδες 

• Να χρησιμοποιούν προπληρωμένες κάρτες (prepaid cards) στις διαδικτυακές αγορές τους, ώστε να είναι διαθέσιμο αποκλειστικά και μόνο το ποσό που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί άμεσα, ενώ παράλληλα με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα προσθήκης χρημάτων μόνο όταν υπάρξει ανάγκη, προκειμένου να διεκπεραιώνονται με ασφάλεια οι διαδικτυακές συναλλαγές 

• Σε περίπτωση που διαπιστώσουν ότι έχουν πέσει θύμα διαδικτυακής απάτης, να απευθυνθούν στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, είτε τηλεφωνώντας στους αριθμούς 210-64 76 464 και 210-64 76 461, είτε στέλνοντας e-mail στο [email protected]