Το σπάνιο πουλί που «μετρά» την υγεία του περιβάλλοντος

Η Ελλάδα είναι το νοτιότερο όριο της γεωγραφικής κατανομής του αγριόκουρκου. Σε πολλές περιοχές της Ευρώπης αποτελεί σπάνιο είδος.
Ο Σκωτσέζικος πληθυσμός είχε εξαφανιστεί, όμως έχει γίνει επανένταξη του είδους από σουηδικούς πληθυσμούς. Στη Γερμανία κατατάχθηκε στην «Κόκκινη Λίστα», ως είδος που κινδυνεύει με εξαφάνιση, και πλέον βρίσκεται στις πιο χαμηλές ορεινές περιοχές της Βαυαρίας. Οι επιστήμονες διαπιστώνουν ότι σημαντικό ρόλο στη μείωση του είδους πιθανώς να διαδραματίσουν οι κλιματικές αλλαγές σύμφωνα με το greenagenda.gr.
Ο αγριόκουρκος είναι ένα εμβληματικό είδος, τυπικό είδος των ψυχρόβιων κωνοφόρων δασών. Είναι σημαντικό ότι αποτελεί τον βιοενδείκτη υγιών δασών.
Αν και σε παγκόσμια κλίμακα δεν θεωρείται απειλούμενο, στις χώρες της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης έχει εμφανίσει σημαντική μείωση στον πληθυσμό του, κυρίως λόγο της διαταραχής των ενδιαιτημάτων του.
Σε μια περίοδο όπου οι περιβαλλοντικές αλλαγές, με σημαντικότερη αυτή της κλιματικής αλλαγής, αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά την κατανομή ειδών και πληθυσμών αλλά και τη δομή οικοσυστημάτων, η παρακολούθηση και ανάλυση πληθυσμών για είδη που ζουν στα όρια εξάπλωσης τους, είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διατήρηση τους αλλά και τη βελτίωση της προσαρμοστικότητάς τους.
Στην Ελλάδα ο αγριόκουρκος ζει μόνο στη Ροδόπη, τα βουνά των Σερρών (Λαϊλιάς), περιοχές της Θράκης και το όρος Άθως. Το μέγεθος του ελληνικού πληθυσμού δεν είναι επακριβώς γνωστό: η πρώτη εκτίμηση τον υπολόγιζε σε 330-380 άτομα, ενώ σήμερα υπολογίζεται σε 225-313 ζευγάρια. Παρά τα σχεδόν ανεπαρκή στοιχεία του πληθυσμού στη χώρα, ο αγριόκουρκος κατατάχθηκε στα Τρωτά (VU) είδη και θεωρείται πληθυσμός απομονωμένος από τους υπόλοιπους των Βαλκανίων.
Ο αγριόκουρκος είναι κάτοικος των μεγάλων ορεινών δασών κωνοφόρων. Επίσης προτιμά δάση κατά προτίμηση με αφθονία καρποφόρων θάμνων. Στη Σιβηρία αναπαράγεται στη ζώνη της τάιγκας. Στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στη Δυτική Ροδόπη, o αγριόκουρκος απαντάται σε πυκνά, ώριμα μικτά δάση από κυρίως δασική (Pinus sylvestris) αλλά και Μαύρη πεύκη (P. nigra),λευκή ελάτη (Picea abies),οξιά (Fagus sylvatica) και λευκή ελάτη (Abies alba), με πυκνό υπόροφο αλλά και μικρά ξέφωτα. Στον Άθω βρέθηκε σε υψόμετρο 1.140-1.340 μ.
Η παρουσία του είναι δείκτης της καλής υγείας του δάσους: όταν μπορεί να επιβιώνει, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν όλα τα χαρακτηριστικά ενός δάσους πλούσιο σε βιολογική ποικιλότητα και ότι και πολλά άλλα είδη ζώων και φυτών μπορούν να ευδοκιμήσουν εκεί επίσης.