ΤΕΕ: Μέτρα για την αντισεισμική προστασία κτηρίων και υποδομών
Δέσμη επτά συγκεκριμένων μέτρων ως ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πρόληψης των επιπτώσεων του σεισμού, αναβάθμισης του κτηριοδομικού πλούτου, της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας και της ασφάλειας του αστικού περιβάλλοντος, παρουσίασε ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, σε ομιλία του στο 4ο πανελλήνιο συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής και Τεχνικής Σεισμολογίας, που συνδιοργανώνουν το Ελληνικό Τμήμα Αντισεισμικής Μηχανικής (ΕΤΑΜ) και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), στις εγκαταστάσεις της Helexpo στο Μαρούσι.
Τα συγκεκριμένα μέτρα, που, όπως τόνισε ο κ. Στασινός, «δεν περιορίζονται μόνο στην αντισεισμική προστασία κτηρίων, αλλά καλύπτουν όλα τα δομήματα, μνημεία, γέφυρες και τεχνικά έργα, φράγματα και άλλα πολλά» αποτελούν προτάσεις του κι έχουν κατατεθεί προς την Πολιτεία, προς την προηγούμενη και τη σημερινή κυβέρνηση, με ολοκληρωμένη οικονομική, τεχνική, και νομοθετική τεκμηρίωση.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ σημείωσε πως ευελπιστεί «μετά λόγου γνώσεως ότι θα προχωρήσουν». Ανέφερε, ενδεικτικά, ότι το μέτρο που προτείνει να δοθούν μόνιμα οικονομικά κίνητρα για την ενίσχυση ιδιωτικών κτηρίων βρίσκεται ήδη σε προσχέδιο, που έχει ετοιμάσει η κυβέρνηση και θα προωθηθεί νομοθετικά άμεσα, όπως επίσης ότι έχει ωριμάσει στο υπουργείο Υποδομών η διαπίστωση ότι είναι αναγκαίο τόσο το Μητρώο Υποδομών, όσο και ο κατά το δυνατόν αντικειμενικός προγραμματισμός των έργων, επίσης σύμφωνα με τις προτάσεις του ΤΕΕ.
Παρουσιάζοντας τα μέτρα που έχει προτείνει προς την Πολιτεία, ο πρόεδρος του ΤΕΕ είπε «το καθένα μόνο του βελτιώνει κάπως την κατάσταση αλλά όλα μαζί αποτελούν ένα ολοκληρωμένο και κυρίως εφαρμόσιμο πλαίσιο πρόληψης των επιπτώσεων του σεισμού σε πρακτικό επίπεδο, σήμερα, εδώ, με τις συγκεκριμένες συνθήκες».
Πιο αναλυτικά, ο κ. Στασινός προτείνει:
«1. Έλεγχος όλων των δημοσίων κτηρίων με άμεσο πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο δομικής τρωτότητας: Ενώ θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος για το σύνολο των δημοσίων κτηρίων, μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί για λιγότερο από το 25% των δημοσίων κτηρίων. Το μοναδικό θετικό είναι ότι έχουν ελεγχθεί όλες οι σχολικές μονάδες που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1959, περίοδο κατά την οποία δεν υπήρχε κανένας αντισεισμικός κανονισμός. Είναι αναγκαίο, όμως, να γίνουν έλεγχοι άμεσα για σχολεία, νοσοκομεία και γενικά χώρους συνάθροισης κοινού που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1985, χρονική στιγμή που αρχίζει να εφαρμόζεται ο αντισεισμικός κανονισμός. Καταθέσαμε ως ΤΕΕ συγκεκριμένο σχέδιο, που μπορούμε να υλοποιήσουμε με τη βοήθεια όλων, για να ελέγξει η Πολιτεία το σύνολο των δημοσίων κτηρίων μέσα σε ένα εξάμηνο.
2. Ταυτότητα κτηρίου και προσεισμικός έλεγχος ιδιωτικών κτιρίων: Για τα ιδιωτικά κτήρια, η λύση του αναγκαίου ελέγχου μπορεί να έρθει μέσα από την Ταυτότητα Κτηρίου. Ένας νέος θεσμός, που το ΤΕΕ προσπαθεί εδώ και 25 χρόνια να καθιερώσει, που προβλέπεται ήδη σε πολλούς νόμους και θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα. Είναι αναγκαίο μέσα από την Ηλεκτρονική, πλέον, Ταυτότητα Κτηρίου να γίνει αντίστοιχος προσεισμικός έλεγχος δομικής τρωτότητας. Για να αποκτήσει και η Πολιτεία και οι ιδιοκτήτες ακινήτων πραγματική και ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης των οικοδομών. Προτεραιότητα και πάλι πρέπει να είναι όσα κτήρια έχουν κατασκευαστεί με προηγούμενους αντισεισμικούς κανονισμούς - ή χωρίς καθόλου αντισεισμικές προδιαγραφές. Ο έλεγχος πρέπει να ξεκινήσει από το 1985 μέχρι το 1995 και κατόπιν μέχρι σήμερα. Με συγκεκριμένο, δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα, που θα αναλάβει συγκεκριμένος δημόσιος φορέας να παρακολουθεί και να ενημερώνει. Ώστε να κάνουμε κοινωνό της προσπάθειας και την κοινωνία, χωρίς φόβο, αλλά με επιστημονική επάρκεια. Και οφείλουμε περαιτέρω να δώσουμε ιδιαιτέρως την προσοχή μας σε μη εμφανείς ζημιές και σε σοβαρές βλάβες χωρίς κατάρρευση.
3. Μόνιμα οικονομικά κίνητρα για την ενίσχυση ιδιωτικών κτηρίων που διατρέχουν κίνδυνο βλαβών από σεισμό: Προτείνουμε, κατά το πρότυπο της Ιταλίας, να εφαρμοστεί έκπτωση φόρου 50% για τις δαπάνες επεμβάσεων με συγκεκριμένο μέγιστο φορολογικό όφελος - στην Ιταλία το όριο είναι 96.000 ευρώ ανά κτήριο. Δεδομένων των δημοσιονομικών περιορισμών, ακόμη κι ένα ποσοστό 40%, θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρό κίνητρο. Αυτή η πρόταση του ΤΕΕ περιλαμβάνεται σε κυβερνητικό προσχέδιο νόμου για να προωθηθεί άμεσα η εφαρμογή της.
4. Σύνδεση προγραμμάτων σεισμικής ενίσχυσης και ενεργειακής εξοικονόμησης: Δεν μπορούμε να ανακαινίζουμε κτήρια που δεν έχουμε εξετάσει τη δομική τους τρωτότητα. Δεν μπορούμε να δίνουμε δημόσιο χρήμα και κοινοτικά κονδύλια σε κτήρια που δεν ξέρουμε αν θα αντέξουν έναν σεισμό αύριο. Να συνδεθεί και το Εξοικονομώ κατ’ οίκον και όλα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας με ελέγχους και εργασίες στατικής επάρκειας. Πρέπει όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων που ενισχύουν αποκατάσταση ή ανακαίνιση κτηρίων να προβλέπουν τις δαπάνες που χρειάζονται για τη σεισμική τους θωράκιση.
5. Ανακατασκευή κενών, παλαιών και διατηρητέων κτηρίων: Η πρόταση αφορά ειδικά σε κενά κτήρια ή παλαιά ή διατηρητέα, που έχουν αυξηθεί ιδίως στα κέντρα των πόλεων τα τελευταία χρόνια. Η ανακατασκευή τους πρέπει να προχωρήσει. Αποκατάσταση στα περισσότερα από αυτά, με τον τρόπο και τα υλικά της αρχικής μορφής τους, είναι πολλές φορές αδύνατον ή εξαιρετικά κοστοβόρο να γίνει. Μπορεί, όμως, να γίνει ανακατασκευή, σε μορφή εξαιρετικά κοντινή και συμβατή με την αρχική τυπολογία και μορφή τους, με νέες εφαρμόσιμες λύσεις και σύγχρονες μεθόδους και υλικά. Ειδικά για τα εγκαταλελειμμένα και κενά κτήρια, ο τρόπος υλοποίησης τέτοιων παρεμβάσεων θα μπορούσε να περνά μέσα από τους δήμους, αρκεί να τους δοθούν τα θεσμικά εργαλεία. θα πρέπει να καθιερωθεί μηχανισμός μέσω του οποίου θα επιτρέπεται, σε τέτοιες περιπτώσεις, ο δήμος να αναλάβει ένα κτήριο, να το παραχωρήσει σε ενδιαφερόμενο ιδιώτη που θα κάνει τις απαραίτητες εργασίες, θα το εκμεταλλευτεί για μια περίοδο και εν συνεχεία θα επιστρέψει στον νόμιμο ιδιοκτήτη του αποκατεστημένο - ή στο Δημόσιο, αν είναι αγνώστου ιδιοκτήτη.
6. Ψηφιακή Τράπεζα Γης και μηχανισμός ανακατασκευής των προσόψεων διατηρητέων κτηρίων: Ειδικά για τα πολλά διατηρητέα που χρήζουν εργασιών, προτείνεται συγκεκριμένος μηχανισμός ανακατασκευής των προσόψεων, τόσο για λόγους αισθητικής, όσο και ασφάλειας, με χρηματοδότηση μέσα από τη λειτουργία της Ψηφιακής Τράπεζας Γης, που θα πρέπει το Κράτος να προχωρήσει.
7. Ηλεκτρονικό Μητρώο Έργων Υποδομής: Είναι άμεση ανάγκη η δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Έργων Υποδομής για την καταγραφή και συντήρησή τους, τον προγραμματισμό των εργασιών και το ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων. Σήμερα κανείς δε γνωρίζει πραγματικά στοιχεία για τη συντήρηση των υποδομών. Δεν υπάρχει τις περισσότερες φορές τακτική συντήρηση. Δεν υπάρχει προγραμματισμός. Δεν υπάρχει τακτικός προληπτικός έλεγχος της στατικότητας, της αντοχής τους. Σήμερα δεν υπάρχει ούτε μητρώο υποδομών, ούτε μητρώο συντήρησης και κανείς δεν ξέρει ποιος έχει την ευθύνη για κάθε έργο. Έτσι, οι ευθύνες συγχέονται και διαχέονται, κι αυτό δεν αφορά μόνο τον αντισεισμικό έλεγχο. Αφορά το σύνολο των παραγόντων που πρέπει να ελέγχονται και που διασφαλίζουν την ανθεκτικότητα των κατασκευών. Ιδίως λόγω της κλιματικής αλλαγής και των καιρικών φαινομένων που τη συνοδεύουν» σημείωσε ο κ. Στασινός.
