Γραμμές στα αεροσκάφη: Κι όμως δεν ήταν contrails ούτε ψεκασμός!
Μια πολύ ωραία δορυφορική εικόνα από το Αιγαίο και ένα βίντεο με την αεροπορική διαδρομή στην Κάρπαθο μου έστειλε ένας φίλος το μεσημέρι της Κυριακής και μου έθεσε το ερώτημα να απαντήσω αν η γραμμή των νεφών που παρουσιάζεται είναι contrails (ίχνη συμπύκνωσης) ή οφείλεται σε πιθανούς ...ψεκασμούς από την πρωινή πτήση για Κάρπαθο. Του απάντησα οτι δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο!
Αν και στο παρελθόν έχουμε αναφερθεί στα contrails θα αναφέρουμε για άλλη μια φορά και πάλι ότι τα ίχνη συμπύκνωσης είναι τα επιμήκη, λεπτά γραμμικά νέφη τα οποία μερικές φορές σχηματίζονται πίσω από αεροσκάφη. Ο σχηματισμός τους οφείλεται πιο συχνά σε υδρατμούς στα καυσαέρια των κινητήρων του αεροσκάφους, ενώ άλλες αιτίες είναι οι αλλαγές στην ατμοσφαιρική πίεση στην δίνη ακροπτερυγίου ή στον αέρα πάνω από ολόκληρη την επιφάνεια της πτέρυγας. Τα ίχνη αποτελούνται από νερό υπό μορφή δισεκατομμυρίων αιωρουμένων υγρών σταγόνων ή κρυστάλλων πάγου. Εξερχόμενα τα καυσαέρια από τους κινητήρες στο περιβάλλον, υπό μορφή ατμού, αυτά ψύχονται δημιουργώντας παγοκρυστάλλους οι οποίοι στο γραμμικό σύνολό τους δημιουργούν τα νεφικά ίχνη.
Αν μας θέσουν την ερώτηση για το πόσο διαρκούν αυτά σας απαντάμε ότι αυτό εξαρτάται από τις συνθήκες υγρασίας. Εάν η ατμόσφαιρα σε αυτό το ύψος είναι ξηρή, τότε δεν δημιουργούνται καθόλου contrails ή σβήνουν σχεδόν αμέσως μετά τη δημιουργία τους. Εάν η υγρασία είναι υψηλή, όπως συμβαίνει όταν έχουμε την έλευση νεφών cirrus, τότε αργούν να σβήσουν τα νέφη αυτά και απλώνονται στον ουρανό. Μια μελέτη έδειξε ότι contrails από έξι αεροσκάφη μπορούν να επεκταθούν σε περίπου 7.700 τετραγωνικά μίλια (David Travis του Πανεπιστημίου του Wisconsin). Για τους "ψεκασμούς" δεν θα αναφερθούμε καθόλου.
Κάνοντας μια σύγκριση της πορείας της πτήσης που είδαμε παραπάνω με την εικόνα που ακολουθεί έχεις μια πρώτη εντύπωση ότι αυτά είναι ίχνη συμπύκνωσης.
Η Κυριακή ήταν μια μέρα που δεν υπήρχαν ευνοϊκές συνθήκες να δημιουργηθούν τα γνωστά υψηλά "αραχνούφαντα" νέφη Cirrus και δεδομένου οτι δεν μπορούσε να είναι τόσο μεγάλη η εξάπλωση της συγκεκριμένης νέφωσης από ένα και μόνο αεροπλάνο, αναθεωρείς την αρχική σκέψη σου και αντιλαμβάνεσαι οτι δεν είναι σωστή. Καλύτερα όμως είναι να βρείς τους προγνωστικούς χάρτες, όπου θα διαπιστώσεις οτι αυτές τις νεφώσεις τις έδιναν ήδη από τις προηγούμενες ημέρες.
Από εκεί και μετά, αν θέλεις να δώσεις επί πλέον πληροφορίες και να εξηγήσεις το γιατί συμβαίνει αυτό, μπορείς να παρουσιάσεις την ανάλυση του τεφιγράμματος (ειδικό μετεωρολογικό βοήθημα που αποτυπώνει την κατάσταση της ανώτερης ατμόσφαιρας με μετρήσεις από ραδιοβολίδες). Εκεί διακρίνεται το κάτω υγρό στρώμα (στα 700 hPa-3005 m) όπου σχηματίζονται τα νέφη Αc, As καθώς και το ανώτερο στρώμα με τα νέφη Ci ,Cs. Στη Στάθμη των 500 hPa διακρίνεται μάλιστα και το υψόμετρο της συγκεκριμένης πτήσης, ενώ από τον χάρτη αυτής της στάθμης ένας μετεωρολόγος καταλαβαίνει οτι πάνω απο την χώρα μας υπάρχει ευσταθής αντικυκλωνική ροή.
Κλείνουμε δείχνοντάς σας πως φαίνονταν από τον δορυφόρο τα ίχνη συμπύκνωσης που υπήρχαν πάνω από την Χίο, Λέσβο και Λήμνο πέρσι, το καλοκαίρι του 2019.
Θοδωρής Κολυδάς
