Νέες ενδείξεις ότι τα βακτήρια του εντέρου εμπλέκονται στον αυτισμό

Τα γονίδια παίζουν καθοριστικό ρόλο στον κίνδυνο για την εμφάνιση αυτισμού, όμως μερικοί επιστήμονες υποψιάζονται ότι εμπλέκεται και ένας άλλος παράγοντας: τα βακτήρια του εντέρου. Μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα έρχεται να παράσχει νέες ενδείξεις που ενισχύουν αυτή την -μέχρι τώρα επίμαχη- θεωρία.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον μικροβιολόγο Σαρκίς Μαζμανιάν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας "Cell", προκάλεσαν συμπτώματα αυτισμού σε ποντίκια, στα οποία μετέφεραν κόπρανα από παιδιά με αυτισμό. Οι μικροοργανισμοί από τα ανθρώπινα κόπρανα στη συνέχεια αποίκισαν το έντερο των τρωκτικών. 

Τα πειραματόζωα έγιναν λιγότερο κοινωνικά και εκδηλωτικά, ενώ ανέπτυξαν επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Δεν συνέβη όμως το ίδιο στα ζώα, στα οποία μεταφέρθηκαν κόπρανα από ανθρώπους χωρίς αυτισμό. Το γεγονός αυτό δεν αποδεικνύει ότι τα εντερικά βακτήρια μπορούν να προκαλέσουν αυτισμό, αλλά πιθανώς αποκαλύπτει ότι -τουλάχιστον στα ποντίκια- το εντερικό μικροβίωμα σχετίζεται με τα συμπτώματα του αυτισμού.

Ο Μαζαμανιάν δήλωσε ότι αν και δεν φαίνεται τα μικρόβια του εντέρου να είναι αυτά που προκαλούν τον αυτισμό, δείχνουν να προκαλούν διάφορα σχετικά συμπτώματα. Έτσι, όπως είπε, τα νέα ευρήματα αυξάνουν την πιθανότητα να βρεθούν νέου τύπου θεραπείες για τα πιο συχνά συμπτώματα της διαταραχής.

Το ανθρώπινο έντερο φιλοξενεί τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς, «καλούς» και «κακούς». Ορισμένα από αυτά τα βακτήρια βοηθούν στην πέψη των τροφών, στην «εκπαίδευση» του ανοσοποιητικού συστήματος, στον έλεγχο του μεταβολισμού κ.α. Το εντερικό μικροβίωμα εμφανίζει διαφορές από άνθρωπο σε άνθρωπο, ανάλογα με τη διατροφή του, το περιβάλλον, τον τρόπο ζωής του και το γενετικό υπόβαθρο του, αλλά οι άνθρωποι με αυτισμό -όπως έχουν δείξει προηγούμενες έρευνες- εμφανίζουν συγκεκριμένες διαφορές, σε σχέση με τους ανθρώπους χωρίς αυτισμό, πράγμα που έχει εγείρει το ερώτημα κατά πόσο τα μικρόβια παίζουν ρόλο στην εν λόγω διαταραχή.

Ο αυτισμός εμφανίζεται περίπου σε ένα παιδί στα 60 και η διάγνωση του σε μικρή ηλικία δεν είναι εύκολη. Η νέα μελέτη ανοίγει την πιθανότητα κάποτε να υπάρξει ένα τεστ μικροβιακής διάγνωσης.

Τον προηγούμενο μήνα επιστήμονες του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα ανακοίνωσαν ότι μέσω μεταμόσχευσης κοπράνων πέτυχαν να μειώσουν τα συμπτώματα του αυτισμού. Δύο χρόνια μετά τη διαδικασία σε 18 παιδιά, ο αριθμός αυτών που είχαν σοβαρό αυτισμό, είχε μειωθεί από το 83% στο 17%, σύμφωνα με τη βρετανική «Guardian» και το "Science".

Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη εντοπίσει με βεβαιότητα συγκεκριμένα είδη εντερικών μικροβίων που πιθανώς αλληλεπιδρούν με τον εγκέφαλο για να επηρεάσουν τα συμπτώματα του αυτισμού. Μετά και τη νέα έρευνα, αυξάνονται πάντως οι ενδείξεις ότι τα μικρόβια του εντέρου -μέσω κάποιου βιολογικού μηχανισμού που ακόμη δεν έχει βρεθεί- μεταβάλλουν τον κίνδυνο και τη σοβαρότητα του αυτισμού, επηρεάζοντας τις πρωτεΐνες που θα παραχθούν στον εγκέφαλο.

Μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να επιβεβαιώσουν -πέρα από τα τρωκτικά- τη σχέση εντερικών μικροβίων και αυτισμού στους ανθρώπους.