Οι λαϊκιστές και η άκρα δεξιά αναλαμβάνουν την διακυβέρνηση της Ιταλίας

Η πρώτη κυβέρνηση συμμαχίας ενός συγκριτικά νεαρού αντισυστημικού κινήματος κι ενός κόμματος της άκρας δεξιάς αναμένεται να ορκιστεί το απόγευμα στη Ρώμη, υπό την ηγεσία του Τζουζέπε Κόντε, νομικού, εντελώς νέου στην πολιτική, ο οποίος υπόσχεται να εφαρμόσει μια πολιτική που θα εναντιώνεται στη λιτότητα και να δώσει την έμφαση στην ασφάλεια την πολιτών.

Έπειτα από σχεδόν τρεις μήνες διαπραγματεύσεων και ανατροπών χωρίς προηγούμενο ακόμη και σε μια χώρα οδυνηρά εξοικειωμένη με τις πολιτικές κρίσεις, το Κίνημα Πέντε Αστέρων (M5S) και η Λέγκα (άκρα δεξιά) κατέληξαν σε έναν συμβιβασμό με τον πρόεδρο Σέρτζο Ματαρέλα, ο οποίος απαιτούσε να λάβει εγγυήσεις για την παραμονή της Ιταλίας στην ευρωζώνη.

Ο πρόεδρος προχώρησε σε μια θεαματική κίνηση, προβάλλοντας βέτο στον πρώτο κατάλογο των υπουργών που του υποβλήθηκε, το βράδυ της Κυριακής. Αλλά την Πέμπτη το βράδυ, προσυπέγραψε με εμφανή ανακούφιση την τροποποιημένη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου, τα μέλη του οποίου αναμένεται να ορκιστούν στις 16:00 (17:00 ώρα Ελλάδας). Η κυβέρνηση θα ζητήσει- και αναμένεται να λάβει - την ψήφο εμπιστοσύνης του ιταλικού κοινοβουλίου την προσεχή εβδομάδα.

Θα είναι έτσι ο Κόντε, καθηγητής του δικαίου και δικηγόρος, 53 ετών, εντελώς άγνωστος στο ευρύ κοινό ωσότου επελέγη πριν από δεκαπέντε ημέρες από το M5S και τη Λέγκα, αυτός που θα βρίσκεται καθισμένος στο πλευρό του Ματαρέλα για την στρατιωτική παρέλαση κατά τη διάρκεια της εθνικής εορτής της Ιταλίας. Και θα είναι επίσης ο καθηγητής που την Πέμπτη το πρωί ακόμα παρέδιδε στους φοιτητές σε αίθουσα του πανεπιστημίου της Φλορεντίας εκείνος που θα εκπροσωπήσει την Ιταλία στην προσεχή σύνοδο κορυφής της Ομάδας των Επτά (G7) στον Καναδά.

Στην πρώτη γραμμή κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και ακόμα περισσότερο τους μήνες που διαρκούσαν οι διαπραγματεύσεις, ο Λουίτζι ντι Μάγιο, ο επικεφαλής του M5S, και ο Ματέο Σαλβίνι, το αφεντικό της Λέγκας, είναι πλέον αντιπρόεδροι της κυβέρνησης και υπουργοί, ο πρώτος επιφορτισμένος με την Οικονομική Ανάπτυξη και την Εργασία, ο δεύτερος επικεφαλής του υπουργείου Εσωτερικών. 

Το πιο κρίσιμο υπουργείο, αυτό της Οικονομίας και των Οικονομικών, αναλαμβάνει ο Τζοβάνι Τρία, καθηγητής πολιτικής οικονομίας προσκείμενος στην ιδεολογική κατεύθυνση της Λέγκας σε επίπεδο δημοσιονομικής πολιτικής, που όμως ταυτόχρονα τάσσεται υπέρ της παραμονής της Ιταλίας στην ευρωζώνη.

Αρχικά προαλειφόμενος για αυτόν τον θώκο, ο Πάολο Σαβόνα, ο οικονομολόγος 81 ετών που χαρακτηρίζει την οικονομική και νομισματική ένωση «γερμανική φυλακή», αναλαμβάνει υπουργός αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις.

Θα τον πλαισιώσει ο ιδιαίτερα φιλοευρωπαίος Έντσο Μοάβερο Μιλανέζι, ο οποίος εργάστηκε για μια 20ετία στις Βρυξέλλες, ήταν ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων τόσο του Μάριο Μόντι όσο και του Ενρίκο Λέτα (2011-2014), και αναλαμβάνει υπουργός Εξωτερικών.

Εντέλει η υπουργική ομάδα των 18 μελών, στην οποία συγκαταλέγονται μόλις πέντε γυναίκες, μοιράστηκε σχεδόν εξίσου ανάμεσα στα δύο κόμματα της συμμαχίας, παρότι η Λέγκα δεν έλαβε παρά μόλις το 17% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου, έναντι 32% και πλέον του M5S.

Η αντίδραση των αγορών, που έμοιαζαν να έχουν καταληφθεί από πυρετό τις τελευταίες εβδομάδες, με χαρακτηριστικότερη την απογείωση του λεγόμενου σπρεντ, της διαφοράς των αποδόσεων των δεκαετών ομολόγων του ιταλικού δημοσίου από εκείνες των γερμανικών, είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία που περιμένουν να δουν οι περισσότεροι σήμερα.

Οι επενδυτές θεωρούν το πρόγραμμα των δύο κομμάτων επικίνδυνο για τα ιταλικά δημοσιονομικά, αλλά πολλοί φοβούνταν ακόμη πιο πολύ μια νέα προσφυγή στις κάλπες τους επόμενους μήνες.

«Θα εργαστούμε εντατικά για να υλοποιήσουμε τους πολιτικούς στόχους που ανακοινώσαμε στην συμφωνία μας για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Θα εργαστούμε με αποφασιστικότητα για να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής όλων των Ιταλών», υποσχέθηκε ο Κόντε το βράδυ της Πέμπτης, αφού παρουσίασε τη σύνθεση της κυβέρνησής του.

Το λεγόμενο «κυβερνητικό συμβόλαιο», το οποίο διαπραγματεύονταν τα δύο κόμματα επί δέκα ημέρες και αποκαλύφθηκε πριν από δύο εβδομάδες, στρέφει την πλάτη στις πολιτικές λιτότητας και στα diktat (τις «διαταγές») των Βρυξελλών και ευαγγελίζεται ότι με την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης θα καταστεί εφικτή η μείωση του κολοσσιαίου ιταλικού δημόσιου χρέους.

Υπόσχεται μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης, μείωση των δρακόντειων φόρων—κεντρική εξαγγελία της Λέγκας—και τη δημιουργία ενός «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» 780 ευρώ μηνιαίως, μια υπόσχεση του M5S.

Σύνθεση δύο διακριτών πολιτικών φιλοσοφιών, εμπεριέχει μέρος της ρητορικής του M5S για το περιβάλλον, τις τεχνολογίες, την ηθική στη δημόσια ζωή, αλλά και τη θεματική της ασφάλειας των πολιτών, την αντιμεταναστευτική και αντιισλαμική ρητορεία της Λέγκας, ο κυριότερος σύμμαχος της οποίας στην Ευρώπη είναι το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν.

«Χωρίς να υπόσχομαι θαύματα, μπορώ να πω ότι θα ήθελα έπειτα από τους πρώτους μήνες (της θητείας) αυτής της κυβέρνησης της αλλαγής να έχουμε μια χώρα με λίγο λιγότερους φόρους και λίγη περισσότερη ασφάλεια, λίγη περισσότερη απασχόληση και λίγο λιγότερους λαθρομετανάστες», πέταξε ο Σαλβίνι το βράδυ της Πέμπτης, απευθυνόμενος σε υποστηρικτές του, επανερχόμενος στις κεντρικές θεματικές της προεκλογικής εκστρατείας του.

Ο Σαλβίνι πρόσθεσε ότι θα ακολουθηθεί μια «ελαφρώς διαφορετική πολιτισμικά προσέγγιση», για παράδειγμα ότι θα υπάρξει ένα «γερό ψαλίδισμα» των χρημάτων που διατίθενται για την υποδοχή αιτούντων άσυλο.