Τα τέσσερα σενάρια για τον σχηματισμό κυβέρνησης και το SPD

Μεταξύ δύο κακών επιλογών αισθάνονται ότι βρίσκονται τα περισσότερα στελέχη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) το οποίο, ενόψει του αυριανού έκτακτου Συνεδρίου που θα αποφασίσει αν το κόμμα θα συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις για "μεγάλο" συνασπισμό υπό την Άγγελα Μέρκελ, διανύει την δυσκολότερη περίοδο των τελευταίων δεκαετιών.

Θα ακολουθήσουν οι σύνεδροι την πρόταση του Μάρτιν Σουλτς για διαπραγματεύσεις με την Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) ή θα απορρίψουν τη συνέχιση της συγκυβέρνησης; Και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες και οι παράπλευρες απώλειες;

Σενάριο 1ο: Το έκτακτο Συνέδριο υπερψηφίζει την πρόταση της ηγεσίας για διαπραγματεύσεις "μεγάλου" συνασπισμού.
Σε αυτή την περίπτωση, τα πράγματα θα ήταν σχετικά απλά και θα εξελίσσονταν γρήγορα. Οι διαπραγματεύσεις θα άρχιζαν ήδη την επόμενη εβδομάδα, στη βάση του κειμένου που προέκυψε από τις διερευνητικές συνομιλίες, με στόχο την όσο το δυνατόν συντομότερη ολοκλήρωσή τους. Οι απαιτήσεις στελεχών του SPD για επαναδιαπραγμάτευση κάποιων σημείων, όπως οι θέσεις των οργανώσεων της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας και της Έσσης για αλλαγές στα θέματα αγοράς εργασίας, παιδείας και υγείας, δεν έχουν σοβαρές ελπίδες να ικανοποιηθούν. Το ενδεχόμενο αλλαγών απέρριψε προχθές η Καγκελάριος Μέρκελ, μιλώντας για "πικρές παραχωρήσεις" που έχει κάνει ήδη η παράταξή της, ενώ ακόμη και η Γενική Γραμματέας του SPD Αντρέα Νάλες έχει ξεκαθαρίσει ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό.

Με την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και την κατάρτιση του κυβερνητικού προγράμματος, ο κ. Σουλτς έχει να αντιμετωπίσει δύο ακόμη εμπόδια: όπως έχει ανακοινώσει, το πρόγραμμα θα τεθεί στην κρίση των μελών του κόμματος, ενώ ο ίδιος θα κληθεί να απαντήσει στο ερώτημα εάν θα αναλάβει κυβερνητική θέση, παρά τη σχετική κριτική που δέχεται ήδη από κομματικά στελέχη. Όπως αποκάλυψε το περιοδικό "Der Spiegel", σε κλειστή συνεδρίασή τους οι βουλευτές της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, από όπου άλλωστε προέρχεται και ο ίδιος ο αρχηγός του SPD, ζήτησαν ο Μάρτιν Σουλτς να δεσμευτεί αύριο ότι δεν προτίθεται να συμμετάσχει στην κυβέρνηση, προκειμένου να αφοσιωθεί στην ανανέωση του κόμματος και να αποδείξει ότι δεν κινείται από προσωπικό συμφέρον. Υπάρχουν ωστόσο και κύκλοι του κόμματος που θεωρούν ότι ο διαχωρισμός κυβέρνησης-κόμματος οδηγεί μόνο σε αποδυνάμωση της παρουσίας του SPD και ενδεχομένως σε εξασθένιση της ευρωπαϊκού προσανατολισμού πολιτικής που πρέπει να έχει η νέα κυβέρνηση. Ο ίδιος ο κ. Σουλτς είχε δηλώσει πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου ότι δεν θα έμπαινε σε κυβέρνηση υπό την κυρία Μέρκελ, ωστόσο πριν από λίγες μέρες σε ανάλογη ερώτηση απέφυγε να πάρει θέση.

Σενάριο 2ο : Το έκτακτο Συνέδριο εγκρίνει την πρόταση για διαπραγματεύσεις "μεγάλου" συνασπισμού, αλλά τα μέλη καταψηφίζουν τελικά το κυβερνητικό πρόγραμμα
Σε αυτή την περίπτωση την απόφαση για τη συνέχεια θα κληθεί ουσιαστικά να λάβει η Άγγελα Μέρκελ, επιλέγοντας μεταξύ κυβέρνησης μειοψηφίας και νέων εκλογών, καθώς η επιλογή συνασπισμού "Τζαμάικα" έχει αποσυρθεί από το τραπέζι, ακόμη και με σημερινή δήλωση του επικεφαλής των Φιλελευθέρων (FDP) Κρίστιαν Λίντνερ. Ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ θα πρέπει παρόλα αυτά να προτείνει την κυρία Μέρκελ στην Βουλή ως Καγκελάριο. Το πιθανότερο είναι ότι θα αποτύχει να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία στις δύο πρώτες ψηφοφορίες, αλλά στην τρίτη, όπου αρκεί απλή πλειοψηφία, θα τα καταφέρει. Ο Πρόεδρος όμως θα πρέπει τότε να αποφασίσει ποια λύση θα είχε ως αποτέλεσμα την μεγαλύτερη σταθερότητα για τη χώρα, η κυβέρνηση μειοψηφίας ή οι εκλογές. Εάν επιλέξει την πρώτη πιθανότητα, θα ονομάσει την κυρία Μέρκελ επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας. Η Καγκελάριος θα θέσει ζήτημα ψήφου εμπιστοσύνης στην Bundestag και πιθανότατα θα χάσει. Ο κ. Σταϊνμάιερ θα διαλύσει τότε την Βουλή και εντός 60 ημερών θα διεξαχθούν νέες εκλογές. Η Χριστιανική Ένωση θα ζητήσει ενισχυμένη στήριξη των ψηφοφόρων προκειμένου να αποφευχθεί νέο αδιέξοδο, αλλά στο μεταξύ το πιθανότερο είναι ο Μάρτιν Σουλτς να έχει παραιτηθεί από αρχηγός και το SPD να αναζητά νέο Πρόεδρο και υποψήφιο Καγκελάριο. Με δεδομένα τα σημερινά δημοσκοπικά ευρήματα και τα ιστορικά χαμηλά ποσοστά που συγκεντρώνει, το κόμμα δεν μπορεί να βλέπει τις νέες εκλογές με αισιοδοξία, αλλά την ίδια στιγμή, εφόσον απορρίψει τον συνασπισμό, δεν θα έχει την δυνατότητα να τις αποτρέψει. Ο κίνδυνος ενίσχυσης της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) σε νέες εκλογές είναι ορατός.

Σενάριο 3ο : Το έκτακτο Συνέδριο απορρίπτει αύριο τις διαπραγματεύσεις για "μεγάλο" συνασπισμό
Σε αυτή την περίπτωση θα έχει καταψηφιστεί η πρόταση της ηγεσίας, η οποία πιθανότατα θα παραιτηθεί άμεσα και θα ακολουθήσουν οι διαδικασίες που αναφέρονται στο 2ο σενάριο. Το SPD θα μπει αναμφισβήτητα σε κρίση, με άγνωστο αποτέλεσμα.

Σενάριο 4ο : Το SPD απορρίπτει τον "μεγάλο" συνασπισμό και η 'Αγγελα Μέρκελ αποφασίζει τελικά να ηγηθεί κυβέρνησης μειοψηφίας
Ο Μάρτιν Σουλτς θα έχει κατά πάσα πιθανότητα ήδη παραιτηθεί και στη θέση του θα πρέπει να εκλεγεί νέος αρχηγός, ο οποίος θα αναλάβει την δύσκολη αποστολή της αναγέννησης του κόμματος. Η κυρία Μέρκελ θα πρέπει να αναζητεί πλειοψηφίες στην Bundestag για κάθε πολιτική της νέας κυβέρνησης, με αμφίβολα αποτελέσματα, αλλά και άγνωστες συνέπειες σε ό,τι αφορά την υποδοχή ενός τέτοιου "πειράματος" από την κοινή γνώμη. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι το σχήμα δεν μπορεί να αντέξει περισσότερο από έναν χρόνο, με πιθανότερη εξέλιξη την διεξαγωγή νέων εκλογών - και το τέλος της καριέρας της 'Αγγελας Μέρκελ στην γερμανική πολιτική.