Μετά την Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Ρεθύμνου, την Παγκρήτια Παιδιατρική Εταιρεία και άλλους Συλλόγους που εξέδωσαν ανακοινωσεις σχετικά με την καταδικη της παιδιάτρου που καταδικάστηκε για τον θάνατο του μικρού Διονύση, σειρά πήρε η Ενωση Γιατρών Ε.Σ.Υ. Νομού Χανίων.
«Για όλους εμάς τους Νοσοκομειακούς ιατρούς όσο κι αν φαίνεται παράξενο ο θάνατος κάθε ασθενούς είναι μια προσωπική ήττα. Ο δε θάνατος ενός μικρού παιδιού είναι μια τελεσίδικη συντριπτική ήττα και μας ακολουθεί σε όλη μας τη ζωή. Όταν συμβεί ένα «λάθος» , ο ιατρός που βρίσκεται τη συγκεκριμένη στιγμή στο σημείο πραγματοποιήσεως του «λάθους» , φορτώνεται το λάθος ολοκλήρου του συστήματος.
Ο άπειρος πχ ιατρός ενός επαρχιακού νοσοκομείου που εφημερεύει χωρίς υποστήριξη από κάποιον έμπειρο, χωρίς υποστήριξη από το ακτινολογικό, που είναι ξενυχτισμένος επί σειρά ημερών λόγω έλλειψης προσωπικού, που δεν έχει αλγόριθμους και οδηγίες για να δράσει και που έχει στην φροντίδα του έναν τεράστιο αριθμό ασθενών ταυτόχρονα, δεν μπορεί να τα επικαλεστεί σαν ελαφρυντικά στο δικαστήριο , παρότι αυτά αποτελούν βασικές δυνητικές αιτίες . Το νοσοκομείο πάντα απουσιάζει προκλητικά , αντί να υποστηρίζει τον ιατρό του και να αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Απαιτεί δε από το γιατρό να είναι καθόλα άψογος, τέλεια ιατρικά ενημερωμένος ασχέτως εάν οι αποδοχές του επιτρέπουν απλά να επιβιώνει ,ξεκούραστος κι ας έχει υπερβεί κατά αρκετά 24ωρα το νόμιμο (για να είναι ασφαλής για τους ασθενείς του) χρόνο εργασίας του, σε ένα περιβάλλον που η υποστύλωση , η υποχρηματοδότηση και η έλλειψη υλικών πόρων παραπέμπει καθημερινά σε προκεχωρημενο νοσοκομείο εμπόλεμης ζώνης . Τα ΜΜΕ; Δυστυχώς είδηση είναι το «ιατρικό σφάλμα» και όχι η θεραπεία του ασθενούς. Έτσι το 1%, το 5% των επιπλοκών μιας παρέμβασης δαιμονοποιούνται, προβάλλονται με αρνητικό τρόπο, με συγγενείς που σπαράζουν μπροστά στις κάμερες ( δικαιολογημένα από πλευράς τους).
Μπορεί η ατυχής εξέλιξη να μην οφείλεται σε σφάλμα του γιατρού, αλλά σε ρίσκο της ίδιας της επέμβασης ή και στον ταλαιπωρημένο οργανισμό του ασθενούς με υποκείμενα νοσήματα, όπως καρδιοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη κλπ. Διογκώνουν, «δικάζουν» και δημιουργούν ένα απαξιωτικό και αρνητικό κλίμα σε κάθε καταγγελλόμενο ιατρικό λάθος. Αντιμετωπίζουν και στιγματίζουν τον εμπλεκόμενο ιατρό σαν «απατεώνα, τυχάρπαστο, παλιάνθρωπο, εκμεταλλευτή του ανθρώπινου πόνου» ακόμη κι αν δεν έχει ακουστεί ο αντίλογος και παρότι είναι αυτονόητο ότι κανένας ιατρός δεν επιθυμεί το λάθος.
Αυτό το αυτονόητο ότι κανένας μας δεν θέλει να του πεθάνει στα χέρια άρρωστος παραλείπεται πολλές φορές στις δικαστικές αίθουσες ,εκεί που είτε από άγνοια (από ποιο νομομαθή μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να κατανοήσει πλήρως στα στενά χρονικά περιθώρια μιας δίκης τη «μαγική» πολυπλοκότητα αυτού που λέγεται ανθρώπινος οργανισμός και την «επικίνδυνη» ποικιλότητα της ιατρικής πράξης) είτε όμως και από πρόθεση κάποιες φορές καθίστανται δυσδιάκριτα και σκοτεινά τα όρια μεταξύ «ιατρικού σφάλματος» , «ιατρικής επιπλοκής» και «ιατρικής αμέλειας». Και τολμούμε να πούμε από πρόθεση μια και όλο και συχνότερα γινόμαστε μάρτυρες αχαρακτήριστων δικαστικών αποφάσεων όπως αναμφίβολα είναι η καταδίκη της συναδέλφου Παιδιάτρου για οποιονδήποτε εχέφρονα παρακολούθησε την ψυχοφθόρο ακροαματική διαδικασία, σε μια μικρή πόλη όπως είναι το Ρέθυμνο που κακά τα ψέματα ο καθένας γνωρίζει ποιος είναι ποιος, ποια είναι η πορεία του και ποια η στάση του στη ζωή και στη δουλειά του .
Όποια κι αν είναι η πρόθεση ,από μια λανθασμένη και μαζί φοβική αντίληψη «πρόσκαιρης ικανοποίησης» των συντετριμμένων συγγενών» ( που έχουν αναντίρρητα κάθε δικαίωμα να απαιτούν και να λάβουν ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ )και κάποιων αιμοδιψών της τηλεδημοκρατίας μας , μέχρι την δυστυχώς πραγματικά αναπτυσσόμενη ιατρονομική βιομηχανία αγωγών για χρηματικές αποζημιώσεις ,είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη εξέλιξη που οδηγεί στο πραγματικό ιατρικό σφάλμα της αμυντικής ιατρικής και τελικά αποβαίνει σε βάρος της κοινωνίας και των επόμενων ασθενών μας
Δεν μπορούμε να σιωπήσουμε. Θα είμαστε πάντα στο πλάι κάθε έντιμου μαχόμενου γιατρού του ΕΣΥ όπως είναι η Πελαγία και απέναντι σε οποιονδήποτε τολμά να αμφισβητήσει τον πόλεμο μας και τον πόνο μας ,για κάθε άρρωστο μας που χάνεται. Στους γονείς του μικρού Διονύση, μια και πολλοί από μας είμαστε γονείς, σκυβουμε το κεφάλι και τους ζητάμε ειλικρινά και ταπεινά συγγνώμη για τη μάχη που δώσαμε αλλά χάσαμε, όμως ο πόνος τους δεν θα απαλύνει με μια άδικη καταδίκη.
Στους εργοδότες μας δε ….μια και χτίσανε τις πολιτικές τους καριέρες διεκδικώντας υποτίθεται τα αυτονόητα που εμείς υπερασπιζόμαστε καθημερινά, αδιάλειπτα και χωρίς εκπτώσεις «αυταπατών» , απευθύνουμε πρόσκληση- πρόκληση να ακούσουμε ΕΜΠΡΑΚΤΩΣ τη φωνή τους που κραυγαλέα απουσιάζει σε όλη αυτή την περιπέτεια της συναδέλφου, απαιτώντας την άμεση θεσμική θωράκιση του συστήματος «ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ» με τη δημιουργία Ειδικού οργάνου υψηλού κύρους Νομικών και Ιατρών που θα επιλαμβάνεται προδικαστικά σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση», καταλήγει η ανακοινωση που υπογράφει ο πρόεδρος Τιμολέων Πολίτης.
Σειρά από ερωτήματα
Την ίδια ώρα μια γιατρός η κ. Μαριλένα Ζενιώδη, Παθολόγος στο Γ.Ν. Ρεθύμνου μέσα από ένα κείμενο με τίτλο: «ΟΜΠΤΖΕΚΤΙΟΝ ΓΙΟΡ ΟΝΟΡ» θέτει μια σειρά ερωτήματα, μετά απο την καταδίκη της συναδέλφου της:
«Η εμπειρία μου από τα δικαστήρια περιοριζόταν σε κάποιες αμερικανικές ταινίες όπου ο ιδεαλιστής δικηγόρος τα βάζει με το κατεστημένο των καπνοβιομηχανιών και των ασφαλιστικών εταιρειών, ο αδέκαστος δικαστής καταδικάζει τους μαφιόζους παρά τις απειλές που δέχεται, και μετά από μία αυστηρή αλλά και συγκινητική δικαστική διαδικασία όπου ο παθιασμένος δικηγόρος φωνάζει καμία 20ρια φορές “objection” απονέμεται πανηγυρικά η δικαιοσύνη και όλοι δακρύζουν. Στην πραγματική ζωή, στις δίκες όπως τη ζήσαμε εμείς έμειναν μόνο τα δάκρυα.
Τα δάκρυα των συγγενών που ακούνε τα “μπερδεμένα” των δικηγόρων και των γιατρών, τα δάκρυα των δικαστών που συγκινούνται ακούγοντας το χρονικό του θανάτου ενός παιδιού, τα δάκρυα της συσσωρευμένης έντασης των κατηγορούμενων, τα δάκρυα ματαίωσης της φίλης μας που καταδικάστηκε.
Όλα αυτά τα σκέφτομαι δυο μέρες μετά το τέλος της δίκης ενώ εφημερεύω και ενώ έχω να υπολογίσω τα υγρά που θα δώσω σε ένα πραγματικά αφυδατωμένο, πολύ ηλικιωμένο ασθενή με νεφρική ανεπάρκεια που ο καθετήρας δεν απέδωσε ούτε σταγόνα ούρα. Υπολογίζω λοιπόν το έλλειμμα ύδατος με βάση τον τύπο: Έλλειμμα ύδατος = Ολικό νερό σώματος x (Νάτριο ορού-Επιθυμητό Νάτριο/Επιθυμητό Νάτριο) και για την ηλικία, το βάρος και το νάτριο του ορού του είναι 5,1 λίτρα. Πολύ ωραία.
Πως θα τα δώσω τώρα; Θα τα δώσω γρήγορα, θα τα δώσω αργά; Εντερικά ή παρεντερικά; Θα τα αντέξει η καρδιά του; Τα νεφρά του, Το στομάχι του; Αυτές τις απαντήσεις θα τις δώσω δίπλα στο κρεβάτι του ασθενούς. Με το στηθοσκόπιο μου πάνω στο στήθος του, το πιεσόμετρο στο μπράτσο του και τα μάτια μου στον ουροσυλλέκτη του. Όχι από ένα ξύλινο έδρανο, δύο μέτρα πάνω από το πάτωμα του δικαστικού μεγάρου με μόνο εφόδιο ένα χαρτί και ένα μολύβι. Θυμήθηκα κάτι που έγραψε μια φίλη μου για μια μηχανική κούκλα που είχε μικρή. Όταν την τάιζες με το μπιμπερό, αυτή αυτομάτως “έβγαζε” στην πάνα της την ίδια ακριβώς ποσότητα συνεπής στην απλοϊκότητα που διέπει την παιδική λογική.
Με αυτές τις σκέψεις αναρρωτήθηκα πόσο μακριά από την κλινική πράξη είναι οι δικαστές και οι εισαγγελείς. Και δεν θα όφειλαν να είναι. Δεν είναι αυτή η δουλειά τους, δεν την επέλεξαν, δεν μελέτησαν και δεν ξενύχτησαν για αυτήν. Τους έχει φορτωθεί. Την δουλειά που διάλεξαν όμως περιμένω να την κάνουν με συνέπεια προς τις αρχές της. Αυτές της δικαιοσύνης . Όπως ακριβώς κι εκείνοι περιμένουν το ίδιο από μένα. Μου είπαν διάφοροι φίλοι νομικοί, να μην θυμώνω.
Μου είπαν πως, όπως κι εγώ προσπαθώ να συνδυάσω τις οδηγίες και τις ενδείξεις με την κλινική μου κρίση και εμπειρία, έτσι και οι δικαστικοί προσπαθούν να συνδυάσουν το θυμικό με τη λογική τους, προσπαθώντας να βάλουν σε προτεραιότητα την λογική τους. Η δική μου καντιανή λογική του «πρέπει», δυσκολεύτηκε να το δεχθεί, αλλά το δέχθηκε. Μου είπαν ότι ρόλος τους είναι και να εξευμενιστεί το περί δικαίου αίσθημα ακόμα και όταν είναι πεπεισμένοι για την πραγματικότητα. Αυτό δεν μπόρεσα να το δεχθώ.
Τι έγινε με το δικό μου περί δικαίου αίσθημα;»
Ρέθυμνο "Διακομιστήριο ευθύνης"
Ανακοινωση εξέδωσε όμως και η Ελένη Ιωαννίδου, Διευθύντρια Παθολογικής κλινικής
Νοσοκομείου Ρεθύμνου
«Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι η έκβαση της δίκης που εμείς κρίναμε “εξωφρενική”, “άδικη”, “αδιανόητη”, “επιστημονικά αίολη”, για το νομικό κόσμο ήταν αντίστοιχα «όχι η χειρότερη», «στα μαλακά», «σχετικά διαχειρίσιμη», αλλά οπωσδήποτε «αναμενόμενη» με μία νομοτέλεια που συνοψίζεται στο «έπρεπε κάποιος να καταδικαστεί πρωτόδικα -ένα παιδί πέθανε- θα δικαιωθείτε μετά στο Εφετείο».
Αυτό που τόσο απλά εκστομίζεται από τους νομικούς είναι το ιατρικό ανάλογο του «Κάναμε ένα χειρουργείο, ανοίξαμε την κοιλιά του ασθενή γιατί είμασταν υποχρεωμένοι να το κάνουμε. Ανοίξαμε, είδαμε και κλείσαμε χωρίς παρέμβαση -παρότι ξέραμε τι να κάνουμε- δεν έγινε και τίποτα θα ξαναχειρουργηθεί μόλις αναρρώσει, από έναν πιο έμπειρο γιατρό»
Είναι λοιπόν το τριμελές πλημμελειοδικείο ένας διαχειριστής; Ένας διακομιστής ευθύνης σε ανώτερα όργανα; Αν είναι αυτή η λογική των δικαστών μας τότε οφείλουμε να τους αναγνωρίσουμε μία συνέπεια μεταξύ λόγων και πράξης. Ορθά μας «διακομίζουν» παρακάτω, όπως και εμείς πρέπει να διακομίζουμε οποιαδήποτε πιθανή ευθύνη, οποιοδήποτε περιστατικό, όχι με κριτήρια επιστημονικής επάρκειας, αλλά με τη λογική του «απελθέτω απ΄ εμού το ποτήριον τούτο». Ορθά μας υποτιμούν εφόσον υποτιμούν και τους εαυτούς τους.
Έτσι θα αποκαλούμε το Ρέθυμνο «Ρεθυμνάκι» όχι χαϊδευτικά όπως τώρα αλλά στην κυριολεξία. Ένα διακομιστήριο ασθενών, κατηγορούμενων, ένα διακομιστήριο ευθύνης. Πόσο θλιβερό…»
