Κάτοικοι Ευαγγελισμού για νέο αεροδρόμιο: Θα καταλήξουμε ακτήμονες

Υπόμνημα του Συλλόγου Κατοίκων και ιδιοκτητών Ευαγγελισμού Πεδιάδας "Ο Κυπεράς" κατατέθηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, η οποία έκανε δεκτό επί της αρχής με μεγάλη πλειοψηφία, το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, για τη κύρωση της σύμβασης - παραχώρησης του έργου για το νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλι Κρήτης.

Μεταξύ άλλων στο υπόμνημα των κατοίκων, τονίζεται ότι οι τιμές των απαλλοτριώσεων είναι εξωφρενικά χαμηλές και ότι οι κάτοικοι, προκειμένου να κατασκευαστεί ένα τόσο μεγάλο έργο, θα καταλήξουν ακτήμονες.

Το υπόμνημα:

Α. Απαλλοτριώσεις
1.Για την κατασκευή του Νέου Διεθνούς Αεροδρομίου Καστελλίου  απαλλοτριώνονται 9.250 στρεμ. (28 τμήματα). Εξ αυτών, 6.985 στρεμ. (16 τμήματα και 5.522 ιδιοκτήτες) αφορούν στην περιοχή του κάμπου Καστελλίου  (Φωτογραφίες 1 2 )για την κατασκευή του αεροδρομίου, 1.012 στρεμ. αφορούν στην κατασκευή των δρόμων από και προς το αεροδρόμιο, και 1.252 στρεμ. σχετίζονται με την άρση των εμποδίων.
Η απαλλοτρίωση των 6.985 στρεμ. συντελείται κατά κύριο λόγο στους οικισμούς του Ευαγγελισμού (4.250 στρεμ.) και Ρουσσοχωρίων (2.000 στρεμ.) σε συνολικό ποσοστό  απαλλοτρίωσης 90%, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης.(ΧΑΡΤΗΣ1.)
Ειδικότερα στον Ευαγγελισμό απαλλοτριώνεται κατά μέσον όρο το 61% της γης. Αποτέλεσμα  αυτής της ιδιαιτερότητας της απαλλοτρίωσης είναι ότι πολλοί  ιδιοκτήτες καταλήγουν, ακτήμονες και άνεργοι και ανατρέπεται ριζικά ο τρόπος ζωής, η απασχόληση και η οικονομική των κατάσταση.
2. Η αξία των υπό απαλλοτρίωση εκτάσεων είχε εκτιμηθεί από το υπουργείο υποδομών το 2008 σε 200.000.000 ευρώ, το δε 2011 κατόπιν έκθεσης εκτίμησης του ΣΟΕ σε 80,000,000 ευρώ, ενώ το 2017 την εκτίμησε σε 54.000.000 ευρώ, από τα οποία τα 40.000.000 ευρώ αντιστοιχούν στην περιοχή του Αεροδρομίου .
3.Η έκθεση εκτίμησης για λογαριασμό του Υπουργείου,  προσδιορίζει  την αξία του εδάφους στο ποσό των 1,50 μέχρι 2,63 €/τμ με μέση τιμή  τα 1,90 €/τμ.. Η έκθεση  έχει συνταχθεί με προχειρότητα, και βρίθει με αποδεδειγμένες ανακρίβειες, για να εξαχθεί όσο το δυνατόν χαμηλή τιμή. Ενδεικτικά αναφέρονται μερικές εξ αυτών:
 
   - Απόσπασμα εκθέσεων εκτίμησης: "Από άποψη φυτοβλάστησης, το μεγαλύτερο ποσοστό της έκτασης είναι κυρίως ελαιώνες (ποσοστό περίπου 80%), λίγοι αμπελώνες (ποσοστό περίπου 15%) και κάποιες εκτάσεις μονοετούς καλλιέργειας (ποσοστό περίπου 5%)",που ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα   αφού τα πραγματικά ποσοστά είναι 90.10% ελαιώνεςκαι 6,20 %αμπελώνες αντίστοιχα σύμφωνα με τον αναλυτικό  πίνακα 1, που προσκομίζουμε με το παρόν υπόμνημα, βάσει των  κτηματολογικών πινάκων .
- Απόσπασμα εκθέσεων εκτίμησης: "Εξυπηρετείται από αγροτικούς δρόμους ή μονοπάτια και απέχει σημαντικά από οικισμούς και οδικούς άξονες . Δεν απαντάται καμιά εμπορική  ή  οικιστική δραστηριότητα και ως εκ της θέσεως τους δεν προβλέπεται να υπάρξει στο μέλλον."
          Η πλεονεκτική  θέση των ακινήτων φαίνεται στον συννημένο  ΧΑΡΤΗ 2  που   αποδεικνύει   ότι η έκταση  απαλλοτρίωσης  περιβάλλεται από 13 οικισμούς, πυκνό δίκτυο δρόμων  και κατέχει στρατηγική θέση .
-      Καταργούν την ύπαρξη Ζώνης των 500 μέτρων, ενώ για την εκτός σχεδίου δόμηση  αντίθετα από το Νόμο  δέχεται μόνο την κατά κανόνα αρτιότηταμε συντελεστή προσαύξησης αξίας  μόλις 5% για τα άρτια οικοδομήσιμα . 
-      Ένα αγροτεμάχιο 20.050 τμ  Άρτιο  Οικοδομήσιμο είναι φτηνότερο από αντίστοιχο 19980 τμ μη άρτιο!!
-      Για το ίδιο ακίνητο  μικρής έκτασης να ισχύουν δυο διαφορετικές τιμές, επειδή ένα μέρος του απαλλοτριώνεται σε ένα τμήμα της απαλλοτρίωσης και το έτερο συνεχόμενο μέρος του σε άλλο τμήμα της απαλλοτρίωσης (βλ.Χάρτη 3). Επίσης.για γειτονικά ακίνητα η  χαμηλότερη τιμή  να αντιστοιχεί σε οφθαλμοφανές πλεονεκτικότερο ακίνητο Χάρτης 4.
-      Ένα  ακίνητο της ίδιας έκτασης, της ίδιας καλλιέργειας έχει ίδια τιμή  είτε ευρίσκεται εντός Ζώνης 500μ. οικισμού,  ή σε απόσταση 2-3 χλμ.  από τον οικισμό.
-      Με τις προχειρότητες αυτές, ο αναλυτικός υπολογισμός του πιστοποιημένου εκτιμητή  (συνταγμένος το  2017, ξεχωριστός για 5.500 αγροτεμάχια), ταυτίζεται εντυπωσιακά !!(απόκλιση  1,87% προ τα κάτω ) με τον κατ’ εκτίμηση προϋπολογισμό της υπηρεσίας απαλλοτριώσεων (συνταγμένος το  2015 )(βλ. συνημμένο πίνακα 2)!!
Ο καθένας  μπορεί να βγάλει   τα συμπεράσματά του, για την εγκυρότητα και αξιοπιστία της εκτίμησης, η οποία εκτιμά  την συνολική αξία της περιοχής του αεροδρομίου σε 40,500,000 ευρώ .
 
Η πρόταση του Ελληνικού Δημοσίου προς τα δικαστήρια είναι ίδια με την έκθεση εκτίμησης   εκτός των τμημάτων 5 και 7 που είναι ακόμη χαμηλότερες απ’ αυτήν.
 
Οι  τιμές  των 10  δικαστικών αποφάσεων που εκδόθηκαν   είτε αφορούν   προσωρινή τιμή  (άρθρο 19 Κ.ΑΚ ), είτε εύλογη  τιμή  άρθρο  7α  (Κ.Α,Κ)  είναι ταυτόσημες    και προέκυψαν από πιστή αντιγραφή της έκθεσης εκτίμησης του ελληνικού Δημοσίου.
 
Η κύρια αιτιολογία που υιοθέτησαντις τιμές αυτές είναι"η οικονομική κρίση η οποία επιδεινώνεται συνεχώς μέχρι σήμερα" και "διότι αφενός δεν υπάρχει η απαιτούμενη ρευστότητα  για την αγορά τους και αφετέρου δεν χορηγούνται δάνεια από τις τράπεζες , ώστε να είναι δυνατή η εμπορική αξιοποίηση τους".
Είναι δε τόσο μεγάλη κατ’ αυτούς η κρίση που επιδεινώνεται συνεχώς ώστε μείωσαν τις τιμές εδάφους 10 φορές (1,90€/τμ από 20 €/τμ ) και τις τιμές ελιών 40%(190 €/τεμ από 330 €/τεμ )σε σχέση με τις τιμές απαλλοτρίωσης στην ίδια περιοχή το έτος 2009.
Ακόμη και από τις τιμέςτηςμε αρ. 199/2017Απόφασης του Τριμ.Εφ. Ανατ.Κρήτης για την Οριστική τιμήγιατη συμπληρωματική απαλλοτρίωση δανειοθαλάμου, (στο πλησίον έργο του Φράγματος Αποσελέμη – που ήδη είναι μειωμένες κατά 60%έναντιτης πρωτόδικης απόφασης ) οι τιμές αποζημίωσης για την απαλλοτρίωση Καστελλίου είναι μικρότερες  κατά 56,7 %!!
Η σύγκριση των τιμών με άλλες απαλλοτριώσεις φαίνεται
 
6. Χρονική Εξέλιξη δικαστηρίων  (πίνακας 4) .
Από τον πίνακα προκύπτουν  για τα 16 τμήματα 28 δικαστήρια.Έτσι ο μέσος ιδιοκτήτης του Ευαγγελισμού  που έχει περίπου ιδιοκτησίες σε 8 τμήματα θα παραστεί κατά μέσο όρο σε 15 δικαστήρια τα  2018,2019,2020,2021 και πιθανώς το 2022, με αποτέλεσμα την  απίστευτη ταλαιπωρία  του, του δικηγόρου του και η πενιχρή αποζημίωση  που θα εισπράξει δεν θα είναι μαζεμένη αλλά  15 κομμάτια σε τουλάχιστον  3  χρόνια,  ενώ θα έχει χάσει τοσύνολο της περιουσίας του,εξ’ ολοκλήρου το 2019.
. Με βάσει τα παραπάνω δεδομένα είναι αναμενόμενο ότι θα επακολουθήσουν ανεξέλεγκτες και απρόβλεπτες καταστάσεις από την οργή και την απελπισία των κατοίκων της περιοχής από την μεθοδευμένη αδικία εις βάρος τους, η οποία εν’ τέλη θα αποβεί σε βάρος της ομαλής διεξαγωγής του έργου.
Ενδεικτικό του εξευτελιστικού τιμήματος για τιςαπαλλοτριώσειςείναι ότι σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους τα ετήσιαέσοδα από το Τέλος ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού αερολιμένωνανέρχεταισε 38.615.000 ενώ τα ετήσια έσοδα του Κράτους από την κατασκευή του Νέου Αεροδρομίου ανέρχονταισε 71.500.000 το χρόνο ενώ δεν υπολογίζεται η υπεραξία της έκτασης του νύν αεροδρομίου η οποία σύμφωνα με τον υπουργό κ Σουφλιά υπολογίζεται σε 1,5 δις ευρώ .
 
Για να διορθωθεί  η  αδικία, και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνημεταξύ των κατοίκων της περιοχής και της πολιτείας, θεωρούμε ότι η πρόταση που κατέθεσε η Δημοτική Αρχή του Δήμου ΜΙΝΩΑ Πεδιάδος στις 6-2-2018   δίνει λύση και εκφράζει τους πληττόμενους  κατοίκους των οικισμών μας. Η πρόταση αυτή συνίσταται στην ενοποίηση των προβλεπόμενων δικάσιμων σε 2 μια για προσωρινή και μια για οριστική τιμή μονάδος μενέες  τιμές λογικές  και δίκαιες από αντικειμενική έκθεση εκτίμησης   (αφού  δυστυχώς  τα δικαστήρια δεν κρίνουν αλλά απλώς εφαρμόζουν την πρόταση του Δημοσίου) .
Εξάλλου   οι εκθέσεις εκτίμησης έχουν περιορισμένο χρόνο ισχύος και έχουν λήξει.
Η πρόταση αυτή είναι δίκαιη,είναι σύμφωνα με τον Νόμο και δεν φέρει κανένα εμπόδιο στην ομαλή διεξαγωγή του έργου αφού με βάσει το άρθρο 7α μπορεί άμεσα να ξεκινήσει η κατασκευή ανεξάρτητα από τα επόμενα δικαστήρια
 
Β. Παρατηρήσειςγια την σύμβαση παραχώρησης .
1. Η σύμβαση παραχώρησης αναφέρει στην παράγραφο 3.1.92Αότι«Ζώνη Λειτουργίας Αεροδρομίουείναι η περιοχή του Ακινήτου, η οποία εμφαίνεται στο Παράρτημα Α.1 του Προσαρτήματος 2 της παρούσας, στην οποία θα κατασκευασθεί το Αεροδρόμιοκαι κάθε επέκταση αυτούσύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα".
Πρέπει να είναι σαφές ότι η όποια επέκταση του αεροδρομίου και συνεπώς της ζώνης λειτουργίας του, θα περιορίζεται αυστηρά στα όρια της κηρυχθείσαςαπαλλοτρίωσης ώστε να μην υπάρξει οποιαδήποτε πρόσθετη επιβάρυνση ως προς την χρήση, εκμετάλλευση και αξιοποίηση των ιδιοκτησιών που δεν έχουν απαλλοτριωθεί και βρίσκονται πέριξ του αεροδρομίου.
 
2 .Στην παρ 12.1.1με τίτλο «Διάθεση χώρου εκτέλεσης του έργου» αναφέρεται ότι «Τα πάσης φύσεως προϊόντα εκσκαφών, καθαιρέσεων και υλοτομίας εντός του Χώρου Εκτέλεσης του Έργου περιέρχονται στην Εταιρεία, χωρίς καμία επιβάρυνση".
Ζητούμε να επιτραπεί σε όποιον ιδιοκτήτη επιθυμεί να λάβει τα προϊόντα υλοτομίας των ελαιοδένδρων του που ευρίσκονται σε υπό απαλλοτρίωση ακίνητα, για λόγους κάλυψης οικογενειακών αναγκών θέρμανσης.
 
Γ. Ειδικά θέματα
Κριτήριο εντοπιότητας για πρόσληψη σε θέσεις εργασίας για όσους κατάγονται από τις υπό απαλλοτρίωση περιοχές.
Για την πρόσληψη σε νέες θέσεις εργασίας τόσο στο φορέα όσο και στις δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς που θα λειτουργήσουν στο αεροδρόμιο να λαμβάνεται υπόψη για τους υποψηφίους των υπό απαλλοτρίωση περιοχώνεκτός από τα προσόντα και το κριτήριο της εντοπιότητας, όπως ήδη εφαρμόζεται σε άλλουςοργανισμούς δημοσίου ή συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να αμβλυνθούν οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες από την απώλεια του σημαντικού γεωργικού εισοδήματος και την εν γένει οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική επιβάρυνση που θα υποστούν οι πληθυσμοί των όμορων περιοχών.
 
Ειδικό χωροταξικό με χρήση γης για την περιοχή του νέου Α/Δ του Δήμου Μινώα-Πεδιάδος.
Η εκπόνηση και εφαρμογή «Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης» (ΣΧΟΟΑΠ)στην περιοχή κατασκευής του νέου αεροδρομίου, αποτελεί άμεση ανάγκη ώστε να καταστεί δυνατή η καλύτερη δυνατή εμπορική εκμετάλλευση και αξιοποίηση των μη απαλλοτριωθέντων ακινήτων από τους ιδιοκτήτες τους, να αποφευχθούν προβλήματα άναρχης δόμησης και ασυμβίβαστων χρήσεων μεταξύ των ιδιοκτητών.
 
Ένταξη στον βιολογικό καθαρισμό  των λυμάτων του Ελαιουργείου του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιοπαραγωγών  Ευαγγελισμού
Χωρίς αποζημίωση που ανταποκρίνεται στην πραγματική αξία, τη χρήση και τον προορισμό τους,ο ΑΣ Ελαιοπαραγωγών Ευαγγελισμού θα απωλέσει λόγω της απαλλοτρίωσης ένα αναπόσπαστο μέρος της παραγωγικής του λειτουργίας, ήτοι του συστήματος διάθεσης και επεξεργασίας των αποβλήτων του ελαιουργείου, τις λυματοδεξαμενές του.Η δημιουργία νέων λυματοδεξαμενών καθίσταται οικονομικά ασύμφορη και εξαιρετικά δύσκολη λόγω δυσκολιών εξεύρεσης κατάλληλου χώρου περιβαλλοντικά και κανονιστικά, γεγονός που θα οδηγήσει τον ΑΣ σε αναγκαστικό κλείσιμο.
Αιτούμεθα επομένως να συνδεθεί ο ΑΣ με τη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων του βιολογικού καθαρισμού της μονάδας, για το σκοπό της εκεί διάθεσης και επεξεργασίας των λυμάτων του ελαιουργείου.
 
. Μέριμνα για την θωράκιση ακόμη και την μετεγκατάσταση των πλέον θιγόμενων οικισμών εφόσον απαιτηθεί.
Να τεθούν ρεαλιστικές δικλείδες ασφαλείας στην περίπτωση που μετά την κατασκευή του έργου η εξακολούθηση της διαμονής στην περιοχή αποδειχθεί επιβλαβής και μη ανεκτή, όπως για παράδειγμα μέσω χρηματοδότησης των αναγκαίων παρεμβάσεων που θα μειώσουν την περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής μας. Τα μέτρα για την θωράκιση μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το 1% του ανταποδοτικού τέλους που πάει στην περιφέρεια .
 
.  Χρηματική Κοινωνική Αποκατάσταση
Με την απαλλοτρίωση υφίστανται σημαντική ζημία οι ιδιοκτήτες των εκτάσεων, οι οποίοι είτε καθίστανται ακτήμονες είτε χάνουν το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργούμενων εκτάσεών τους και εκ του λόγου αυτού αναγκάζονται να στερηθούν ενός σημαντικού πόρου ζωής. Σημειωτέον ότι στην περιοχή που απαλλοτριώνεται δραστηριοποιούνται επαγγελματίες αγρότες, με γεωργικές επιχειρήσεις πλήρως εξοπλισμένες με μηχανήματα, εφόδια κ.λπ. οι οποίες πλέον παύουν να υφίστανται. Αλλάζει ο τρόπος και οι συνθήκες ζωής της περιοχής, το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον τους.
Στην περίπτωση της κατασκευής του νέου αερολιμένα Κρήτης, οι απαλλοτριώσεις των εκτάσεων αλλά και οι αποζημιώσεις (τιμές μονάδος) ΔΕΝ έχουν λάβει υπόψη τις αρνητικές οικονομικές, επαγγελματικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κατασκευής και λειτουργίας του αεροδρομίου στους θιγόμενους ιδιοκτήτες.Είναι δε πρωτόγνωρο στα Ελληνικά δεδομένα ότι μέχρι στιγμής δεν έχει μεριμνήσει η Ελληνική Πολιτεία για την πλήρη κοινωνική χρηματική αποκατάσταση των ιδιοκτητών των υπό απαλλοτρίωση εκτάσεων.
Για το λόγο αυτό δέον όπως μεριμνήσει το Δημόσιο για την κοινωνική αποκατάσταση των θιγομένων με την ψήφιση διάταξης νόμου, ρητής, ανεπιφύλακτης και άνευ όρων και αιρέσεων, η οποία προβλέπει την παροχή εφάπαξ επιδόματος χρηματικής κοινωνικής αποκατάστασης στους ιδιοκτήτες των υπό απαλλοτρίωση εκτάσεων.
 
. Αναπτυξιακές Δράσεις - Δημαρχείο:
Δέον όπως προβλεφθούν αναπτυξιακές δράσεις για την ανάδειξη, προβολή και αξιοποίηση του ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής και την προώθηση των τοπικών επιχειρήσεων και προϊόντων.
Παράλληλα, η τοπική κοινότητα «Ευαγγελισμός» είναι έδρα του Δήμου Μινώα Πεδιάδος χωρίς την ύπαρξη κτιριακής υποδομής, ώστε να μπορέσει να είναι ουσιαστικά και όχι μόνο τυπικά η Έδρα του Δήμου.
Θεωρούμε ότι οφείλει η Πολιτεία να Κατασκευάσει ένα σύγχρονο Δημαρχείοστην τοπική κοινότητα που θίγεται περισσότερο από την κατασκευή του αεροδρομίου, ώστε να τεθούν οι βάσεις για την ανάδειξη του κεντρικού και ουσιαστικού ρόλου της περιοχής μας. Εξάλλου προβλέπεται στην Σύμβαση Παραχώρησης, το Δημόσιο να αναθέσει στον Ανάδοχο συμπληρωματικά έργα χωρίς νέο Διαγωνισμό .
 
Καταλήγοντας, πιστεύουμε ότι είναι άδικο ένα τόσο μεγάλο έργο που έχει χαρακτηριστείως το μεγαλύτερο έργο της Κρήτης να κατασκευαστεί σε βάροςτων κατοίκωντης περιοχής μας που ζουν από την Γήκαι θα καταλήξουν άνεργοι, ακτήμονες ενώ θα υποστούν τις όποιες δυσμενείς επιπτώσεις από την λειτουργία του