Κρήτη: Στα «χαρακώματα» για το καλώδιο - Προειδοποιεί η Κομισιον

Ασφυκτικές πιέσεις προς την ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα προς το υπουργείο Ενέργειας, τη ΡΑΕ και τον ΑΔΜΗΕ ώστε να αποδεχτούν τις αποφάσεις της Κομισιόν και να υλοποιηθεί το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτη – Αττική μέσω της κοινοπραξίας του EuroAsia, ασκούν ευρωπαίοι αξιωματούχοι. 
Ειδικότερα, την περασμένη Πέμπτη (13/12) κοινοποιήθηκε προς το υπουργείο Ενέργειας και τη Ρυθμιστική Αρχή μία ακόμη επιστολή του επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της ΕΕ κ. Κλάους- Ντίτερ Μπόρχαρντ, μέσω της οποίας καθίσταται σαφές ότι η διαδικασία που προχωράει η διασύνδεση δεν διασφαλίζει την συμμετοχή του στα συγχρηματοδοτούμενα έργα (PCI). 
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι εάν συνεχισθεί η εφαρμογή των αποφάσεων της ΡΑΕ, το τμήμα Κρήτη - Αττική μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως εθνικό έργο και προειδοποιεί για οικονομικές και ρυθμιστικές επιπτώσεις. 
Μάλιστα, η Επιτροπή με τη νέα της επιστολή αντιπαρέρχεται των επιχειρημάτων της ΡΑΕ περί καθυστέρησης δύο ετών στο έργο όπως σχεδιάστηκε αρχικά ως τμήμα της διακρατικής διασύνδεσης Κρήτη - Αττική, Κρήτη- Κύπρος και Κύπρος - Ισραήλ. 
Για την Κομισιόν η ΡΑΕ έχει παρερμηνεύσει τόσο την έκθεση του ΑCER περί διετούς  καθυστέρησης του έργου όσο και τον Κανονισμό (ΤΕΝ- Regulation, άρθρο 5 παράγραφος 7) που δίνει το δικαίωμα στο κράτος μέλος ή την εθνική ρυθμιστική Αρχή να ορίσει τρίτο μέρος για την υλοποίηση του έργου, βάσει του οποίου έγινε η ανάθεση στον ΑΔΜΗΕ. 
Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με την Κομισιόν, δεν ισχύει ενώ η διετία καθυστέρησης θα παρέλθει σίγουρα μετά την 31η Δεκεμβρίου 2018. 
Στην επιστολή σημειώνεται δε, ότι η ΡΑΕ με τις αποφάσεις της έχει προκαλέσει πρόσθετες καθυστερήσεις και ως έμμεση απειλή υπογραμμίζεται ότι αυτό είναι κάτι που θα ληφθεί υπόψη όταν θα αποφασιστεί να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο άρθρο του Κανονισμού. 

Οι αποφάσεις της ΡΑΕ 

Κατά την Κομισιόν η απόφαση της ΡΑΕ διαφοροποιείται και από το MoU που υπεγράφη μεταξύ του Euroasia (ως project promoter του έργου) και του ΑΔΜΗΕ, το οποίο προέβλεπε ρητά ότι θα δημιουργηθεί ένα SPV με προβλεπόμενα ελάχιστα μερίδια για τις δύο εταιρίες. 
Η απόφαση της ΡΑΕ προβλέπει πως ο φορέας υλοποίησης του έργου μπορεί να επιλέξει να αποκτήσει μερίδιο 39% εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος κι αν αυτό δεν συμβεί θα κληθούν τρίτοι να συμμετάσχουν στο SPV Αριάδνη που συστήθηκε ως 100% θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, αναφέρει η Κομισιόν στην επιστολή της, σημειώνοντας ότι αυτό είναι κάτι διαφορετικό από τα όσα προβλέπει το MoU. 
H Koμισιόν ενημερώνει την ελληνική πλευρά ότι με βάση τα άρθρα του Κανονισμού που επικαλείται η ΡΑΕ, η Αριάδνη μπορεί είτε να χρηματοδοτήσει το έργο είτε να κατασκευάσει το σύνολο ή μέρος του PCI και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον Εuroasia ως φορέα υλοποίησης του έργου. 
Καταλήγοντας, στην επιστολή του ο κ. Μπόρχαρντ επισημαίνει ότι ο οδικός χάρτης που πρότεινε η Κομισιόν θα εναρμόνιζε την απόφαση της ΡΑΕ με τον ευρωπαϊκό Κανονισμό για τα PCI και θα επέτρεπε στο SPV να καταστεί επίσημος φορέας υλοποίησης του τμήματος Κρήτη - Αττική σύμφωνα με τις αρχές του MoU που υπεγράφη μεταξύ ΑΔΜΗΕ και Euroasia.  
Σε αυστηρό ύφος, η Κομισιόν επισημαίνει, ότι εάν η ΡΑΕ τροποποιούσε τις αποφάσεις της σύμφωνα με τις βασικές αρχές του οδικού χάρτη, η διαδικασία υλοποίησης του έργου θα ήταν σε πλήρη συμμόρφωση με τις προβλέψεις του Κανονισμού και η καθυστέρηση που υφίσταται σε βάρος του PCI θα είχε αποφευχθεί. 
Καταλήγει δε με την προειδοποίηση, ότι εάν συνεχισθεί η εφαρμογή των αποφάσεων της ΡΑΕ, το τμήμα Κρήτη - Αττική μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως εθνικό σχέδιο με όλες τις οικονομικές και ρυθμιστικές επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται. 
Μία ημέρα πάντως μετά την νέα παρέμβαση της Κομισιόν, η ΡΑΕ με επίσημη επιστολή της ζήτησε από τον ΑΔΜΗΕ στοιχεία για να υπολογίσει WACC (απόδοση επενδεδυμένων κεφαλαίων) της επένδυσης Κρήτη - Αττική, ως μέρος του PCI και μάλιστα με προθεσμία λίγων ημερών, επικαλούμενη τον επείγοντα χαρακτήρα του έργου. 

 Μέσω EuroAsia η υλοποίηση του έργου ως PCI 

Εν τω μεταξύ, σε απάντησή του προς τον ευρωβουλευτή Στέλιο Κούλογλου, ο επίτροπος Αρίας Κανιέτε εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει πως προτεραιότητα της Επιτροπής είναι να εξασφαλίσει την πρόσβαση των πολιτών σε ασφαλή, οικονομικά προσιτό και βιώσιμο ενεργειακό εφοδιασμό. 
«Η Επιτροπή, όταν έφερε σε επαφή όλα τα μέρη προκειμένου να προωθήσει το έργο κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) της γραμμής διασύνδεσης Euroasia, είχε δύο στόχους: τη διασφάλιση της έγκαιρης κατασκευής του σκέλους Κρήτη - Αττική ως PCI, αφενός, και της οικονομικής βιωσιμότητας του σκέλους Κρήτη - Κύπρος, αφετέρου. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή πρότεινε έναν χάρτη πορείας, ο οποίος, αν ακολουθηθεί, θα εξασφαλίσει την υλοποίηση του σκέλους Κρήτη - Αττική με έγκαιρο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο, επιτρέποντας την οικονομική βιωσιμότητα του σκέλους Κρήτη – Κύπρος», τονίζει στην απάντησή του ο κ. Κανιέτε και συνεχίζει: «Επίσης, θα έχει ως αποτέλεσμα την εναρμόνιση των Οδηγιών 816 και 838/20181 με τον κανονισμό 347/2013 σχετικά με τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα της ενέργειας (ΔΕΔ-Ε), παρέχοντας κατά συνέπεια τη δυνατότητα στο σκέλος Κρήτη - Αττική να αναπτυχθεί ως PCI και να καταστεί επιλέξιμο για τη χρηματοδότηση που αυτό συνεπάγεται. Ο κανονισμός ΔΕΔ-Ε προβλέπει ότι το καθεστώς του φορέα υλοποίησης έργου μπορεί να μεταβληθεί μόνο κατόπιν συναίνεσης του φορέα υλοποίησης έργου με νομικά εκτελεστή συμφωνία». 
Ο επίτροπος υπογραμμίζει, επίσης, πως το κύριο προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή ενός έργου στη διαδικασία επιλογής PCI είναι η συμπερίληψή του στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων (ΔΠΑΔ) του ευρωπαϊκού δικτύου διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. 
«Ο φορέας υλοποίησης του έργου, Euroasia Interconnector Ltd, πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας που απαιτούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας, από τα οποία ορισμένα αφορούν τη χρηματοοικονομική δυνατότητα των υποψηφίων φορέων υλοποίησης. Επιπλέον, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Οργανισμό Καινοτομίας και Δικτύων (INEA), ο οποίος παρακολουθεί την εφαρμογή των συμφωνιών επιχορήγησης στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΔΣΕ), ο φορέας υλοποίησης επιδεικνύει χρηστή και ορθή διαχείριση των επιχορηγήσεων ΔΣΕ για μελέτες που έχει λάβει μέχρι σήμερα», καταλήγει η απάντηση του επιτρόπου.