Ασφαλιστικό: Πώς παίρνετε σύνταξη με λιγότερα ένσημα

Μια σημαντική ευνοϊκή αλλαγή στο καθεστώς της διαδοχικής ασφάλισης προβλέπει το υπό κατάθεση ασφαλιστικό νομοσχέδιο, αφού μειώνονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις που απαιτούνται για να μπορέσει κάποιος να λάβει σύνταξη από τον τελευταίο φορέα ασφάλισής του.

Το νομοσχέδιο αναμένεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση και με τη νέα διάταξη που θα περιλαμβάνεται σε αυτό για να μπορέσει κάποιος να λάβει σύνταξη από τον τελευταίο φορέα ασφάλισής του θα απαιτούνται:

– 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, έναντι 1.500 που ισχύει σήμερα και

– 300 ημέρες ασφάλισης την τελευταία πενταετία έναντι 500 που ισχύει σήμερα.

Αντίστοιχα για συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου θα απαιτούνται 600 ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε. Για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων αυτών μπορεί να συνυπολογιστεί και ο χρόνος αναγνώρισης στρατιωτικής θητείας για τον οποίο καταβλήθηκαν εισφορές.

Η ευνοϊκή αλλαγή των προϋποθέσεων υπέρ των ασφαλισμένων κρίθηκε επιβεβλημένη λόγω της «προϊούσας οικονομικής κρίσης», όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση. Με την αλλαγή αυτή καθίσταται ευκολότερο για τον ασφαλισμένο να θεμελιώσει δικαίωμα στον τελευταίο φορέα ασφάλισης. Αν δεν πληρούνται ούτε αυτά τα κριτήρια, τότε προβλέπεται η δυνατότητα να εξεταστεί το αίτημά του με τις προϋποθέσεις του Ταμείου όπου πραγματοποίησε τις περισσότερες ημέρες ασφάλισης, εφόσον έχει συμπληρωθεί το όριο ηλικίας που προϋποθέτει ο τελευταίος φορέας.

Επίσης προβλέπεται ότι στα πρόσωπα που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας, με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, χορηγείται σύνταξη από τον ΕΦΚΑ χωρίς να εξετάζονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις (1.000 ένσημα / 300 την τελευταία 5ετία). Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η ρύθμιση αυτή κρίθηκε αναγκαία διότι υπάρχουν περιπτώσεις ασφαλισμένων που έχουν συμπληρώσει συνολικά 15 έτη ασφάλισης στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και έχουν κλείσει τα 67, αλλά δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τον ΕΦΚΑ κάνοντας χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης του νόμου Κατρούγκαλου.

Οπως προβλέπεται στη διάταξη, «οι αιτήσεις οι οποίες έχουν απορριφθεί επανεξετάζονται κατόπιν όχλησης του ασφαλισμένου, με έναρξη των οικονομικών αποτελεσμάτων από την έναρξη ισχύος του νόμου». Αντίθετα, οι αιτήσεις που εκκρεμούν κρίνονται με το νέο καθεστώς και «τα οικονομικά αποτελέσματα ανατρέχουν στην ημερομηνία της αρχικής αίτησης συνταξιοδότησης». Παράλληλα προβλέπεται πως το ίδιο σύστημα ισχύει και για την επικουρική του ΕΤΕΑΕΠ. Δίνεται έτσι η δυνατότητα σε ασφαλισμένους που είχαν απορριφθεί από το ΕΤΕΑΕΠ να λάβουν επικουρική σύνταξη.

Εξάλλου το νέο καθεστώς για τους μισθωτούς που διατηρούν παράλληλα Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών προβλέπει τελικά την απαλλαγή από τις διπλές εισφορές, εφόσον καταβάλλονται από τη μισθωτή απασχόληση ασφαλιστικές εισφορές ίσες με 252 ευρώ (2η ασφαλιστική κατηγορία για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους). Αρχικά είχε σχεδιαστεί η απαλλαγή να ξεκινά από την πρώτη κατηγορία εισφορών των 210 ευρώ, ωστόσο για δύο τελικά λόγους αυξήθηκε το ποσό που θα απαιτείται.

Σύμφωνα με tanea.gr, ο πρώτος λόγος ήταν δημοσιονομικός για να μη μειωθούν τα έσοδα του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης και ο δεύτερος σε περιπτώσεις μισθωτών που παράλληλα αυτοαπασχολούνται ή όσων ασκούν ελεύθερο επάγγελμα κρίθηκε αναγκαίο να ληφθεί μέριμνα για την προστασία των μισθωτών και την αποφυγή φαινομένων πλασματικής μείωσης του μισθού για τον περιορισμό του εργοδοτικού κόστους σε βάρος της μελλοντικής σύνταξης του ασφαλισμένου. Μάλιστα προβλέπεται ότι δελτία παροχής υπηρεσιών προς τον ίδιο εργοδότη του μισθωτού ή σε συνδεδεμένα με αυτόν πρόσωπα, διέπονται από τους κανόνες εισφορών μισθωτής απασχόλησης.

Ακόμη, με το ίδιο άρθρο στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες που παράλληλα αυτοαπασχολούνται ή διατηρούν αγροτική δραστηριότητα θα πληρώνουν πλέον μόνο μία εισφορά.

Με το υπό κατάθεση ασφαλιστικό νομοσχέδιο θα δοθούν αναδρομικά εξαμήνου από 1.10.2019 – με τις συντάξεις Απριλίου. Με το νομοσχέδιο αυξάνονται οι συντελεστές της ανταποδοτικής κύριας σύνταξης από τα 30 έτη και πάνω ενώ σε ό,τι αφορά τους συνταξιούχους με 30 χρόνια ασφάλισης δεν θα δουν καμία αύξηση στη σύνταξη τους, καθώς το ποσοστό αναπλήρωσης παραμένει στο 26,37%, όπως είναι και σήμερα. Ομως για κάθε επιπλέον χρόνο εργασίας ο συντελεστής αυξήθηκε κατά 0,56% και διαμορφώθηκε στο 1,98% από 1,42%. Ετσι στα 35 έτη φτάνει στο 37,31% από 33,81%, στα 40 χρόνια στο 50,01% από 42,80%. Στα 42 χρόνια φτάνει στο 51,01% από 46,80% καθώς μετά τα 40 έτη προβλέπεται προσαύξηση στο ποσοστό αναπλήρωσης κατά 0,50% ανά έτος.

Επανυπολογισμός

Τονίζεται ότι θα υπάρξει επανυπολογισμός όλων των συντάξεων προκειμένου να ξεκαθαριστεί ποιοι συνταξιούχοι θα πάρουν αυξήσεις και ποιοι όχι και ποιοι θα μειώσουν την προσωπική τους διαφορά. Με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης μεγάλο μέρος των συνταξιούχων που σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου έχουν θετική προσωπική διαφορά, θα δουν τα χρήματα λογιστικά και όχι στην τσέπη τους. Ειδικότερα παλαιοί συνταξιούχοι που έχουν θετική προσωπική διαφορά σημαντικού ύψους (π.χ. άνω των 50 ή 100 ευρώ) θα δουν αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης και αντίστοιχη μείωση της προσωπικής διαφοράς. Στην τσέπη δεν προκύπτει διαφορά, αλλά ο συνταξιούχος μπορεί να ελπίζει νωρίτερα σε μηδενισμό της προσωπικής διαφοράς και αύξηση από το 2023 και μετά, όταν θα ενεργοποιηθεί η ρήτρα για γενικές αυξήσεις µε βάση το ΑΕΠ και τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Αντίθετα, παλαιοί συνταξιούχοι που έχουν αρνητική προσωπική διαφορά, δηλαδή έχουν λάβει αύξηση από 1/1/2019, θα λάβουν αύξηση στην τσέπη. Εφόσον είχαν αποχωρήσει µε πάνω από 33 χρόνια, η προσωπική διαφορά θα αυξηθεί και μαζί της θα αυξηθεί από την 1η Οκτωβρίου 2019 το 1/5 αυτής που λαμβάνουν. Επίσης, παλαιοί συνταξιούχοι µε πολύ μικρή θετική προσωπική διαφορά (π.χ. κάτω από 50 ευρώ) αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να «μηδενίσουν το κοντέρ» της προσωπικής διαφοράς ή να περάσουν σε αρνητική προσωπική διαφορά, δηλαδή σε αύξηση.

Επανάσταση χαρακτήρισε το νέο σύστημα απονομής σύνταξης, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή τον ερχόμενο Ιούνιο, ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό.

Ο υπουργός έκανε εκτενή αναφορά στην ψηφιοποίηση όλων των υπηρεσιών που σχετίζονται με τις συντάξεις, οι οποίες θα «συστεγαστούν» υπό τον e-ΕΦΚΑ. Σύμφωνα με τον υπουργό, «στο τέλος του 2021, αρχές του 2022, τίποτε δεν θα είναι το ίδιο για τις συντάξεις».

«Μέχρι σήμερα, για να βγει μια σύνταξη ασχολούνταν τρεις υπηρεσίες: ένας φορέας για την επικουρική, ένας για το εφάπαξ και ένας για την κύρια σύνταξη. Πλέον θα ασχολείται μόνο ένας» σημείωσε ο κ. Βρούτσης, προαναγγέλλοντας ηλεκτρονική διασύνδεση του e-ΕΦΚΑ με όλα τα αρχεία του κράτους. Στο ερώτημα πόσο θα χρειάζεται πλέον για να εκδοθεί μια σύνταξη, ο υπ. Εργασίας απάντησε ότι η ψηφιακή αίτηση θα συνεπάγεται άμεση απάντηση, χωρίς να προσδιορίσει ακόμη τον ακριβή χρόνο που θα απαιτείται.

Σημειώνεται ωστόσο ότι το πρώτο βήμα θα γίνει την 1η Ιουνίου του 2020, με τον κ. Βρούτση να θέτει ως στόχο 1 στις 3 αιτήσεις για συνταξιοδότηση να γίνεται ψηφιακά. Μέχρι τα μέσα του 2021, ο στόχος είναι το 90% των συντάξεων να εκδίδεται ψηφιακά.