Πού οδηγείται η αγορά ακινήτων

Εφιάλτη για την αγορά ακινήτων, όπως και συνολικά για την οικονομία, αποτελεί ένα ενδεχόμενο νέο κύμα πανδημίας. Σε αντίθεση με άλλους κλάδους που θα μπορούσαν, έως ένα βαθμό, να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που δημιουργεί ο Covid 19, το ελληνικό real estate έχει απειροελάχιστα, σχεδόν, περιθώρια προσαρμογής. Κι αυτό επειδή, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς, η μεγάλη εξάρτηση του κλάδου ακινήτων από τη ζήτηση από το εξωτερικό, σε συνδυασμό με τον περιορισμένο αριθμό αγοραπωλησιών από το εσωτερικό, δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον. 

Μέσω του προγράμματος χορήγησης άδειας διαμονής σε υπηκόους τρίτων χωρών-κυρίως Κινέζους- έναντι επενδύσεων αξίας 250 χιλ. ευρώ, η εισροή κεφαλαίων στο real estate ξεπερνά τα 2 δισ. από το 2013 που βρίσκεται σε εξέλιξη η εν λόγω πρωτοβουλία. Ταυτόχρονα, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb που είχαν τροφοδοτήσει την επανεκκίνηση της αγοράς ακινήτων, έχοντας βγάλει από το αδιέξοδο χιλιάδες ιδιοκτήτες απρόσοδων ακινήτων, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την έκρηξη του ελληνικού τουρισμού.

Τι αναμένεται

Με τα δεδομένα αυτά, την κατάρρευση της ζήτησης από το εξωτερικό σε συνδυασμό με την περαιτέρω επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και την ύφεση, οι μέρες που έρχονται για την αγορά ακινήτων δεν είναι ανθηρές. Και παρότι πράξεις αγοραπωλησίας δεν γίνονται προκειμένου να είναι δυνατή η εξαγωγή συμπερασμάτων για την πορεία των τιμών, όπως αναφέρουν μεσίτες, η προβλεπόμενη υποχώρηση των ρυθμών ανάπτυξης πάντοτε συμπαρασύρει προς τα κάτω τις ζητούμενες τιμές πώλησης.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2019, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,3% έναντι αύξησης 1,8% το 2018. Το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς, οπότε η πανδημία δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί στην Ελλάδα, οι τιμές είχαν αυξηθεί κατά 6,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019. Το δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς, βάσει στοιχείων μεσιτικών δικτύων, ο ρυθμός αύξησης των ζητούμενων τιμών επιβραδύνθηκε και σε ορισμένες περιπτώσεις ελαχιστοποιήθηκε.

Το τι μέλλει γενέσθαι, σύμφωνα με τους ειδικούς, σχετίζεται με το πόσο γρήγορα θα βρεθεί φαρμακευτική αγωγή και ασφαλές εμβόλιο για τον κορονοϊό. Όπως και με το πόσο γρήγορα θα επουλωθούν τα τραύματα που προκάλεσε στην αγορά ακινήτων η πανδημία. Παράγοντες της αγοράς ακινήτων εκτιμούν ότι φως στο τούνελ θα αρχίσει να φαίνεται από τις αρχές του 2021, με το ερώτημα να είναι πόσοι έως τότε θα καταφέρουν να αντέξουν και να μην προχωρήσουν σε πώληση της ακίνητης περιουσίας τους.

Ιδιοκτήτες που ενοικιάζουν τα ακίνητά τους μέσω Airbnb αναφέρουν στο Capital.gr ότι είναι διατεθειμένοι να περιμένουν, παρά να βάλουν πωλητήριο στο ακίνητό τους σε τιμή χαμηλότερη, σε σχέση με την προσδοκώμενη. Ακόμη, έρευνα της EY για λογαριασμό του ΕΒΕΑ που είδε το φως της δημοσιότητας, αρχές Ιουνίου, ανέφερε ότι αρκετοί είναι εκείνοι που διατηρούν στάση αναμονής, χωρίς να παραιτούνται από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, αναμένοντας να δουν πώς θα εξελιχθεί η ζήτηση ώστε να πράξουν αναλόγως.

Με το ελληνικό καλοκαίρι τυπικά να εκπνέει σε δύο εβδομάδες και τους μήνες που προηγήθηκαν η ζήτηση να υπήρξε αναιμική-οι αφίξεις επτάμηνου μειώθηκαν 74,3%, σε 9 εκατ. επιβάτες-μένει να φανεί εάν οι ιδιοκτήτες θα αναγκαστούν, τελικά, να περάσουν στο στρατόπεδο των πωλητών πολύ πιο γρήγορα, σε σχέση με όσο αρχικά προσδοκούσαν. Και παρότι μέτρα, όπως η απαλλαγή από φόρο γονικών δωρεών έως 150 χιλ. ευρώ για την αγορά πρώτης κατοικίας θα μπορούσαν να τονώσουν, ως ένα βαθμό, την αγορά ακινήτων, το ενδεχόμενο να πολλαπλασιαστούν τα πωλητήρια σε χαμηλές τιμές,  δηλαδή, πέριξ των 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί. Ιδίως εάν ληφθεί υπόψη ότι από το Φθινόπωρο εκτιμάται ότι η ανεργία θα ενισχυθεί, ενώ το διαθέσιμο προς κατανάλωση εισόδημα θα περιοριστεί.

Και σε αυτήν όμως, την περίπτωση, σύμφωνα με τους αναλυτές, η πτώση δεν θα έχει το βάθος της κρίσης του 2010, ενώ τα πρώτης κατηγορίας ακίνητα είτε οικιστικά είτε επαγγελματικά αναμένεται να μην επηρεαστούν ιδιαίτερα.