Η Κρητική Επανάσταση μέσα από την πένα του Διονύσιου Σολωμού (απόσπασμα)

Στον Ψηλορείτη όπου συχνά μ’ ετράβουνεν ο πόνος, 
Κι έβλεπα τ’ άστρο τ’ ουρανού μεσουρανίς να λάμπει
Και του γελούσαν τα βουνά, τα πέλαγα κι οι κάμποι· 
Κι ετάραζε τα σπλάχνα μου ελευθεριάς ελπίδα
Κι εφώναζα: «ω θεϊκιά κι όλη αίματα Πατρίδα» 

Η σκηνή κι η γλαφυρή περιγραφή της προέρχεται από τον "Κρητικό" του Σολωμού. Το ποίημα πραγματεύεται την περιπέτεια ενός ναυαγού (που δεν κατονομάζεται) από την Κρήτη, απ' όπου έχει αναγκασθεί να φύγει ύστερα από την καταστολή της επανάστασης και τις διώξεις των Τούρκων το 1823-1824. Το πλοίο βυθίζεται και ο Κρητικός βρίσκεται στη θάλασσα, προσπαθώντας μάλιστα να σώσει την αγαπημένη του από τα άγρια κύματα, την οποία και κρατά στο ένα του χέρι. Από εκείνο το σημείο ξεκινάει η αφήγηση με την τεχνική in medias res, απ' το μέσο δηλαδή της υπόθεσης. Κι είναι μία από τις πλέον διαχρονικές ... αποδείξεις των δεινών της Κρήτης κατά την περίοδο της Επανάστασης.