Οι 3 ασθένειες που απειλούν τους ενηλίκους άνω των 50 χρόνων στην Ευρώπη
Γρίπη, πνευμονία και έρπης ζωστήρας ευθύνονται για εκατομμύρια ασθενείς και δεκάδες χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο στην Ευρώπη, λόγω της ελλιπούς ενημέρωσης των ενηλίκων, ιδίως ηλικίας άνω των 50 χρόνων, για τη μείζονα αξία του εμβολιασμού για τις τρεις αυτές ασθένειες.
Σε μια προσπάθεια αναχαίτισης της «επιδημίας» αυτών των ασθενειών στη χώρα μας, το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων – ΕΔΔΥΠΠ πραγματοποιεί εκστρατεία ενημέρωσης σε 20 Δήμους σε όλη την Ελλάδα υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων.
«Η προαγωγή της υγείας του πληθυσμού αποτελεί βασική προτεραιότητα και σκοπό του Ελληνικού Δικτύου Υγιών Πόλεων ως Εθνικής Εμβέλειας Δικτύου. Με την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ενήλικα πληθυσμού για τα οφέλη του εμβολιασμού έναντι στην εποχική γρίπη, την πνευμονιοκοκκική πνευμονία και τον έρπητα ζωστήρα συμβάλλουμε στην ανοσία της κοινότητας. Η ιατρική κοινότητα και οι εμπλεκόμενοι φορείς τάσσονται υπέρ της εμβολιαστικής κάλυψης ως βασικής αρχής υγείας» ανέφερε κατά την παρουσίαση της καμπάνιας ο πρόεδρος του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου (ΙΣΑ) και Περιφερειάρχης Αττικής κ. Γιώργος Πατούλης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο ειδικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Συντονιστής Διευθυντής της παθολογικής κλινικής του ΓΝΝΘΑ "Η Σωτηρία", κ. Άγγελος Πεφάνης, «εκτιμάται ότι το 30% των περιστατικών μεταδοτικών (λοιμωδών) νοσημάτων στην Ευρώπη οφείλεται στη γρίπη. Κάθε χρόνο εκτιμάται ότι στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ έως 50 εκατομμύρια άνθρωποι θα νοσήσουν από συμπτωματική γρίπη. Ως αποτέλεσμα, εκτιμάται ότι 15.000 – 70.000 άτομα στην ΕΕ θα πεθάνουν από αιτίες που σχετίζονται με τη γρίπη, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο εκτιμάται ότι 290.000 - 646.000 θάνατοι από αναπνευστικά προβλήματα σχετίζονται με τη γρίπη. Επιπλέον, ο μεγάλος αριθμός ελαφρών έως μέτριων λοιμώξεων οδηγεί σε απουσίες από την εργασία, απώλειες στην παραγωγή και πίεση στις υπηρεσίες υγείας. Στον Ευρωπαϊκό πληθυσμό ηλικίας άνω των 50 ετών αναμένεται να εμφανισθούν τουλάχιστον 1.700.000 νέα περιστατικά έρπητα ζωστήρα ανά έτος. Σημαντικός αριθμός ασθενών, πάνω από 260.000 περιστατικά ανά έτος, θα αναπτύξουν, στη συνέχεια, μεθερπητική νευραλγία. Ο πνευμονιόκοκκος επίσης είναι το κύριο και το πιο θανατηφόρο μικροβιακό αίτιο της πνευμονίας».
Η επίπτωση του έρπητα ζωστήρα και της γρίπης
Σε ό,τι αφορά στον έρπητα ζωστήρα, ένας στους τρεις ενήλικες μπορεί να εμφανίσει έρπη ζωστήρα, ενώ η συχνότητα αυξάνει σε άτομα άνω των 50, λόγω της φυσικής εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήματος µε την αύξηση της ηλικίας.
Ο έρπης ζωστήρας είναι µία επίπονη νόσος που επηρεάζει τα νεύρα και την περιοχή του δέρματος όπου καταλήγουν και προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ίδιου ιού που προκαλεί την ανεμοβλογιά. Τα συμπτώματα της ασθένειας μπορούν να κυμανθούν από ήπια έως πολύ σοβαρά. Ο έρπητας ζωστήρας δεν είναι απλώς ένα εξάνθημα. Οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από αίσθημα καύσου και διαπεραστικό πόνο στην περιοχή του εξανθήματος. Συνήθως, ο πόνος σταματά μετά την επούλωση του εξανθήματος. Ωστόσο, ορισμένα άτομα βιώνουν μακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο που ονομάζεται μεθερπητική νευραλγία, η οποία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή ακόμα και χρόνια. Ο πόνος από έρπητα ζωστήρα μπορεί να έχει σοβαρή αρνητική επίπτωση στις ζωές των πασχόντων. Η πλειοψηφία των πασχόντων δηλώνουν ότι επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής τους και διαταράσσεται μέχρι και ο ύπνος τους, η εργασία και η κοινωνική ζωή τους
Ειδικότερα για τη γρίπη, σύμφωνα με την έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του ΚΕΕΛΠΝΟ για την περίοδο 2018 - 2019, αναφέρθηκαν 374 σοβαρά κρούσματα με νοσηλεία ΜΕΘ (έναντι 107 της περιόδου 2017 - 2018) και 154 θάνατοι (έναντι 42 της περιόδου 2017 -2018). Από τα 374 αυτά κρούσματα, μόνο τα 56 (15%) ήταν εμβολιασμένα, ενώ τα 287 από τα 374 (76,7%) αφορούσαν σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου, για την οποία συστήνεται εμβολιασμός για την εποχική γρίπη, σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας. Η συντριπτική πλειονότητα, τόσο των νοσηλευθέντων σε ΜΕΘ κρουσμάτων γρίπης όσο και των θανάτων, ήταν ηλικίας άνω των 40 ετών.
Η ανάγκη του εμβολιασμού
Σύμφωνα με έρευνες, ο εμβολιασμός έναντι του ιού της γρίπης μειώνει κατά 56% τις επιπλοκές που μπορεί να προκληθούν από τη νόσο, κατά 79% τις νοσηλείες και κατά 58% τους θανάτους σε διαβητικούς ασθενείς. Παράλληλα, μειώνει κατά 67% τους κινδύνους εμφράγματος του μυοκαρδίου, κατά 54% του εγκεφαλικού επεισοδίου, κατά 75% τους θανάτους από καρδιολογικό αίτιο και κατά 56% των οξέων καρδιολογικών περιστατικών σε καρδιολογικούς ασθενείς. Τέλος, μειώνει κατά 22-41% τις παιδιατρικές κρίσεις άσθματος, κατά 52% τις νοσηλείες λόγω γρίπης των ηλικιωμένων και κατά 70% τους θανάτους ηλικιωμένων, σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα.
Η σοβαρή γρίπη μπορεί να επιπλακεί με πνευμονιοκοκκική πνευμονία, αυξάνοντας τις νοσηλείες και τους θανάτους. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η λοίμωξη από γρίπη διευκολύνει τη μόλυνση και νόσηση από πνευμονιόκοκκο σε ανθρώπους όλων των ηλικιών.
Συνεπώς είναι σημαντικό οι ασθενείς που έχουν ένδειξη (π.χ. ενήλικες 65+ ετών, ασθενείς με χρόνια νοσήματα) να λάβουν ταυτόχρονα τους συνιστώμενους εμβολιασμούς τόσο για τον πνευμονιόκοκκο όσο και την εποχική γρίπη.
Στις ειδικές ομάδες που πρέπει να εμβολιασθούν με προτεραιότητα ανήκουν και οι έγκυες γυναίκες οι οποίες φαίνεται ότι κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές, ενώ η λοίμωξη από τον ιό της γρίπης δύναται να επηρεάσει αρνητικά την έκβαση της ίδιας της κύησης και το έμβρυο. Ο εμβολιασμός έναντι της γρίπης θα προστατεύσει την ίδια την έγκυο, αλλά και το νεογέννητο βρέφος στους πρώτους 6 μήνες της ζωής του, διάστημα στο οποίο δεν μπορούμε να το εμβολιάσουμε με κανένα εμβόλιο κατά της γρίπης.
Τα εμβόλια για τον ενήλικο πληθυσμό
Τα εμβόλια που συστήνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για τους ενήλικες άνω των 60 ετών είναι η αναμνηστική δόση του εμβολίου για τέτανο, διφθερίτιδα και κοκκύτη, το εμβόλιο της γρίπης ετησίως και το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα άπαξ. Τα εμβόλια έναντι του πνευμονιόκοκκου συστήνονται σε άτομα >65 ετών.
Σε ενήλικες με συνοδές ιατρικές καταστάσεις (ομάδες αυξημένου κινδύνου) τα εμβόλια έναντι της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου, καθώς και άλλα εμβόλια (έναντι ηπατίτιδας Α και Β, μηνιγγίτιδας κ.α.) χορηγούνται και σε νεότερα άτομα. Όλα αυτά τα εμβόλια χορηγούνται δωρεάν από τα ασφαλιστικά Ταμεία.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής του ΕΔΔΥΠΠΥ, Ψυχίατρος – Υγιεινολόγος κ. Σωτήρης Παπασπυρόπουλος, τόνισε την ανάγκη να γίνει ευρέως γνωστό στον γενικό πληθυσμό ότι ο εμβολιασμός δεν σταματά στην παιδική ηλικία, και παρουσίασε τις λεπτομέρειες της εκστρατείας ενημέρωσης που θα αφορά 20 Δήμους πανελλαδικά, με 11 από αυτούς να βρίσκονται στην Αττική, 2 στην Θεσσαλονίκη, 2 στην Θεσσαλία, ενώ θα γίνουν ενημερώσεις και στους Δήμους Δράμας, Σερρών, Χαλκίδας, Κορίνθου και Ναυπλίου.
Οι ενημερωτικές ημερίδες θα αφορούν τα οφέλη του ενήλικα πληθυσμού από τον εμβολιασμό έναντι των νοσημάτων της γρίπης, της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας και του έρπητα ζωστήρα και θα πραγματοποιηθούν στα κεντρικά ΚΑΠΗ των Δήμων, ενώ η πρόσκληση του κοινού θα γίνει μέσα από τις Δημοτικές δομές, με την αποστολή ηλεκτρονικών προσκλήσεων, την ανάρτηση αφισών σε επιλεγμένα σημεία κλπ. Ομιλητές θα είναι έγκριτοι ιατροί - λοιμωξιολόγοι, μέλη της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων.
