Πνευμονιόκοκκος: Το βακτήριο που απειλεί παιδιά και ενήλικες

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) η πνευμονιοκοκκική νόσος είναι ένα από τα κυριότερα προβλήματα υγείας το οποίο προκαλείται από ένα κοινό βακτήριο, τον πνευμονιόκοκκο.

Ο πνευμονιόκοκκος είναι ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές και επικίνδυνες για την υγεία ασθένειες, μερικές από τις οποίες είναι θανατηφόρες, ενώ αποτελεί μία από τις πιο κοινές αιτίες πρόκλησης της Πνευμονίας.

Οι πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις εκδηλώνονται πιο συχνά κατά το Χειμώνα και την αρχή της Άνοιξης, χρονικό διάστημα στο οποίο τα αναπνευστικά νοσήματα είναι σε έξαρση.

Ο πνευμονιόκοκκος μεταφέρεται μέσω μολυσμένων σταγονιδίων, για παράδειγμα με το βήχα ή το φτέρνισμα, καθώς και με την κοντινή επαφή και συνεύρεση με κάποιο άτομο που έχει μολυνθεί. Τα παιδιά κάτω των 2 ετών και οι ενήλικες άνω των 65 ετών είναι αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσουν.

Οι λοιμώξεις που μπορεί να προκληθούν από τον πνευμονιόκοκκο περιλαμβάνουν τόσο διεισδυτικές λοιμώξεις όπως η μηνιγγίτιδα, η βακτηριαιμία και η βακτηριαιμική πνευμονία όσο και μη διεισδυτικές όπως η μέση ωτίτιδα (λοίμωξη του μέσου ωτός) και η πνευμονία.

Τα συμπτώματα της πνευμονιοκοκκικής νόσου εξαρτώνται από το μέρος του σώματος που έχει μολυνθεί. Μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα, δύσπνοια, πόνο στο στήθος, δυσκαμψία του αυχένα, σύγχυση και αποπροσανατολισμό, ευαισθησία στο φως, πόνο στις αρθρώσεις, ρίγη, πόνο στο αυτί, αϋπνία και ευερεθιστότητα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η πνευμονιοκοκκική νόσος μπορεί να προκαλέσει απώλεια της ακοής, εγκεφαλική βλάβη, ακόμη και θάνατο.

Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από την πνευμονιοκοκκική νόσο, με κάποιες ομάδες ωστόσο να βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν. Στις ευάλωτες αυτές ομάδες ανήκουν:

Παιδιά
– Ηλικίας μικρότερης των 2 ετών
– Που πηγαίνουν σε κέντρα φροντίδας παιδιών
– Με λοίμωξη από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV)
– Με σακχαρώδη διαβήτη, νεφρωσικό σύνδρομο, ανοσοκατασταλτικές παθήσεις, χρόνια αναπνευστική, καρδιακή, ηπατική ή νεφρική νόσο
– Με δρεπανοκυτταρική αναιμία
– Με κοχλιακά εμφυτεύματα ή διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού

Ενήλικες
– Ηλικίας 65 ετών και άνω
– Ηλικίας 19-64 ετών:
> Με χρόνιες παθήσεις (σακχαρώδης διαβήτης, άσθμα, χρόνια νεφρική νόσος, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια/ΧΑΠ, χρόνια ηπατική νόσος, χρόνια καρδιακή νόσος, αλκοολισμός)
> Με παθήσεις που προκαλούν διαταραχές στη λειτουργία του ανοσολογικού συστήματος (HIV/AIDS, καρκίνος, λειτουργική/ανατομική ασπληνία)
> Με κοχλιακά εμφυτεύματα ή διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού
> Συστηματικοί καπνιστές

Ο εμβολιασμός αποτελεί ένα αποτελεσματικό προληπτικό μέτρο έναντι των πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων.

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν σήμερα συζευγμένα και πολυσακχαριδικά πνευμονιοκοκκικά εμβόλια.

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών του Υπουργείου υγείας για παιδιά και εφήβους, για όλα τα παιδιά με την ανάλογη ηλικία που δεν έχουν ένδειξη ανοσίας συστήνονται τέσσερις δόσεις συζευγμένου εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου (PCV) στις ηλικίες 2, 4, 6 και 12-15 μηνών.

Ενώ, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών του Υπουργείου υγείας για ενήλικες, για όλους τους ενήλικες που πληρούν το ηλικιακό κριτήριο και δεν έχουν αποδεικτικό προηγούμενου εμβολιασμού ή νόσησης συστήνεται:
– 1 δόση συζευγμένου 13-δύναμου εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου (PCV13) στην ηλικία των 65 ετών και άνω
– 1 δόση πολυσακχαριδικού 23-δύναμου εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου (PPSV23) στην ηλικία των 65 ετών και άνω

Δόσεις των παραπάνω εμβολίων συστήνονται και σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου για πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις.