Θεοφάνεια: Ημέρα κάθαρσης των υδάτων και των ψυχών

Τα Αγια Θεοφάνεια είναι μία από τις αρχαιότερες εορτές της εκκλησίας μας η οποία θεσπίσθηκε το 2ο αιώνα μ.Χ. και αναφέρεται στη φανέρωση της Αγίας Τριάδας κατά τη βάπτιση του Ιησού Χριστού. Η ιστορία της βάπτισης έχει ως εξής: Μετά από θεία εντολή ο Ιωάννης ο Πρόδρομος εγκατέλειψε την ερημική ζωή και ήλθε στον Ιορδάνη ποταμό όπου κήρυττε και βάπτιζε.

Εκεί παρουσιάσθηκε κάποια ημέρα ο Ιησούς και ζήτησε να βαπτισθεί. Ο Ιωάννης, αν και το Άγιο Πνεύμα τον είχε πληροφορήσει ποιος ήταν εκείνος που του ζητούσε να βαπτισθεί, στην αρχή αρνείται να τον βαπτίσει ισχυριζόμενος ότι ο ίδιος έχει ανάγκη να βαπτισθεί από Εκείνον. Ο Ιησούς όμως του εξήγησε ότι αυτό ήταν το θέλημα του Θεού και τον έπεισε να τον βαπτίσει. Και τότε μπροστά στα έκπληκτα μάτια των θεατών διαδραματίσθηκε μία μοναδική και μεγαλειώδης σκηνή, όταν με την μορφή ενός περιστεριού κατήλθε το Άγιο Πνεύμα και κάθισε επάνω στο βαπτιζόμενο Ιησού, ενώ συγχρόνως ακούσθηκε από τον ουρανό η φωνή του Θεού η οποία έλεγε: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα» («Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός, αυτός είναι ο εκλεκτός μου»).

Από τότε και το Βάπτισμα των χριστιανών, δεν είναι «εν ύδατι», όπως το βάπτισμα «μετανοίας» του Ιωάννη, αλλά «εν Πνεύματι Αγίω». Ο Κύριος με το να βαπτιστεί αγίασε το νερό, το έκανε νερό αγιασμού και συμφιλίωσης με το Θεό. Έτσι η Βάπτιση του Κυρίου άνοιξε τη θύρα του Μυστηρίου του Βαπτίσματος. Με την καθαρτική χάρη του αγίου Βαπτίσματος ο παλαιός αμαρτωλός άνθρωπος ανακαινίζεται και με την τήρηση των θείων εντολών γίνεται κληρονόμος της βασιλείας των ουρανών.

Μεγάλη η γιορτή για όλους τους 'Ελληνες

Η γιορτή των Φώτων θεωρείται κι ως μία γιορτή που φέρνει την κάθαρση. Τα νερά αγιάζονται και φεύγει, όπως λένε, το κακό. Για τους χωρικούς παλαιότερων αιώνων μάλιστα, η συγκεκριμένη μέρα ήταν η μεγαλύτερη γιορτή του χρόνου και κάθε καινούργιο ρούχο το φορούσαν πρώτη φορά τα Θεοφάνια, για να φωτιστεί!
Κατά την παραμονή των Θεοφανίων, υπάρχει επίσης ο μύθος ότι οι ουρανοί ανοίγουν και ό, τι ζητήσεις γίνεται! Ευκαιρία λοιπόν για περισσότερες ευχές… Στη Σμύρνη για παράδειγμα τα νεαρά κορίτσια που ήθελαν να παντρευτούν μέσα στο νέο έτος, φύτευαν ένα βασιλικό το Μάιο και φρόντιζαν να τον διατηρήσουν ως τα Θεοφάνεια οπότε κι ερχόταν ο παπάς κι άγιαζε. Αν το κατάφερνε η κοπέλα, θα παντρευόταν σίγουρα εκείνο το χρόνο!