Μίκι Μάους: Η ιστορία του κουνελιού που έγινε ποντίκι

Ξέρατε ότι ο Μίκυ στην πρώτη έκδοσή του ήταν...κουνέλι;

Ανθρωπόμορφο ποντίκι, σύμβολο της Disney και μία από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες παγκοσμίως. Δημιουργός του, ο Γουόλτ Ντίσνεϊ, που εμψύχωνε με τη φωνή του τον Μίκυ στα πρώτα του βήματα.

Ο Μίκυ Μάους οφείλει κατά κάποιο τρόπο την ύπαρξή του σε ένα… κουνέλι. Τα αδέρφια Disney εργάζονταν το 1927 στην Universal Pictures, όταν ο Walt δημιούργησε ένα καρτούν, το οποίο ονόμασε Oswald the Lucky Rabbit. Ο συμπαθέστατος κούνελος έγινε αμέσως hit στις ΗΠΑ και η Universal κυκλοφόρησε μια σειρά από κινούμενα σχέδια. Όταν ο Disney πήγε την επόμενη χρονιά για να διαπραγματευτεί ένα καινούργιο συμβόλαιο με την εταιρία, πίστευε ότι η Universal θα του έκανε όλα τα χατίρια λόγω ακριβώς της μεγάλης επιτυχίας του Oswald. Αντί για αυτό όμως, οι εργοδότες του απέλυσαν όλους τους βοηθούς του Walt και πρόσφεραν στον ίδιο μια νέα συμφωνία με μειωμένες αποδοχές.

Ο Disney αρνήθηκε και μαζί με τον Ub Iwerks, τον μοναδικό σχεδιαστή που του έμεινε πιστός, επέστρεψε στη δουλειά ψάχνοντας καινούργιες ιδέες. Με τη βοήθεια του Αμπ, άρχισαν σιγά σιγά να αλλάζουν τη φυσιογνωμία του Oswald, μετατρέποντας τελικά το κουνέλι σε ένα ποντίκι με το όνομα Μόρτιμερ. Η κάθετα αντίθετη γνώμη της κυρίας Λίλιαν Ντίσνεϊ, άλλαξε πολύ γρήγορα το Μόρτιμερ σε Μίκυ και έτσι γεννήθηκε το κορυφαίο δημιούργημα του Walt.

Οι πρώτες δυο ταινίες κινούμενων σχεδίων του Μίκι δεν είχαν μεγάλη απήχηση, όμως η τρίτη, το «Steamboat Willie» έσπασε κυριολεκτικά τα ταμεία. Η πρεμιέρα έγινε στις 18 Νοεμβρίου του 1928 στο κινηματοθέατρο «Colony» της Νέας Υόρκης και ήταν το πρώτο καρτούν στην ιστορία με ήχο: συγχρονισμένη μουσική και ηχητικά εφέ.

Στο τέλος της χρονιάς ο Μίκυ είχε προλάβει να γίνει εθνικός ήρωας σε ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική και ο πανέξυπνος Walt δημιούργησε λίγο αργότερα το Mickey Mouse Club, ένα φαν κλαμπ για πιτσιρίκια, ενώ παράλληλα άρχισε να δουλεύει πάνω στο μάρκετινγκ, σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας διάφορα προϊόντα με σήμα κατατεθέν το διάσημο ποντίκι του. Το 1930 ο Μίκυ αναδείχθηκε ως ο δημοφιλέστερος πρωταγωνιστής κινουμένων σχεδίων και το 1934 – μόλις 6 χρόνια μετά το ντεμπούτο του – έσπασε ένα ακόμα ρεκόρ, λαμβάνοντας τα περισσότερα γράμματα θαυμαστών από οποιονδήποτε άλλο σταρ του Χόλυγουντ.

Στα τέλη του 1929 η King Features Syndicate του μεγιστάνα του Τύπου Randolph Hearst, προσέγγισε τον Disney, ζητώντας του την άδεια να  κυκλοφορήσει κόμικς με τον Μίκυ Μάους σε εφημερίδες και περιοδικά. Ο Ντίσνεϊ δέχτηκε και στις 13 Ιανουαρίου του 1930 η «New York Mirror» δημοσίευσε το πρώτο comic strip, πάνω σε σενάριο του ίδιου του Walt και σχέδια του Ub Iwerks. Λίγο αργότερα, ένας άλλος σχεδιαστής καρτούν, ο Floyd Gottfredson, διαδέχτηκε τον Αμπ και συνέδεσε το όνομά του με τη σημερινή, εξελιγμένη μορφή του Μίκυ, αλλά και τη σταδιακή εμφάνιση όλων των φίλων του, δηλαδή της Μίνι, του Γκούφυ, του Πλούτο, του Οράτιου, της Κλάραμπελ, του Μαύρου Πιτ κλπ. Μέσα στην επόμενη δεκαετία, ο Μίκυ πρωταγωνίστησε σε 91 ταινίες και προτάθηκε για τρία Όσκαρ, ενώ το 1932 η Ακαδημία απένειμε ένα ειδικό Όσκαρ στον Ντίσνεϊ για τη δημιουργία του. Ο Γκότφρεντσον συνέχισε να σχεδιάζει τα κόμικς του Μίκυ για 45 χρόνια, μέχρι το 1975, όταν και παραχώρησε τη θέση του στον Ρόμαν Αραμπούλα.

Ο Μίκυ έγινε ο πρώτος ήρωας κινουμένων σχεδίων που απέκτησε το δικό του αστέρι στο περίφημο Πεζοδρόμιο της Φήμης (Walk of Fame) στο Χόλυγουντ. Η τελετή έγινε στις 18 Νοεμβρίου 1978, ανήμερα των πεντηκοστών του γενεθλίων. Το αστέρι του Μίκυ βρίσκεται στη διεύθυνση: 6925 Hollywood Blvd. Για δεκαετίες ο Μίκυ Μάους μονομάχησε σκληρά με τον Μπαγκς Μπάνι της Warner για τον τίτλο του πιο δημοφιλούς ήρωα των κινουμένων σχεδίων. Το 1988 οι δύο μεγάλοι αντίπαλοι τα βρήκαν και πρωταγωνίστησαν στην ταινία του Ρόμπερτ Ζεμέκις ''Ποιος παγίδεψε τον Ρότζερ Ράμπιτ''.

Ο Μίκυ Μάους είναι για κάποιους το σύμβολο της αμερικανικής αισιοδοξίας, επινοητικότητας και ενεργητικότητας, ενώ για κάποιους άλλους, ένα από τα πιο δυνατά χαρτιά του αμερικάνικου πολιτιστικού ιμπεριαλισμού. Η αμερικάνικη αντεργκράουντ κουλτούρα τον χρησιμοποίησε ως αντιήρωα στην ταινία Ο Μίκυ Μάους στο Βιετνάμ (1968).

Δείτε το άρθρο της TIME Entertainment όπου καταγράφει όλη την ιστορία του Mickey Mouse   εδώ

Ο Μίκυ στην Ελλάδα:

H πρώτη εμφάνιση του Μίκυ Mάους στην Ελλάδα έγινε το 1931, στο εξώφυλλο του περιοδικού «Παιδικός Κόσμος». Το 1935 ένα άλλο περιοδικό, η εβδομαδιαία «Παιδική Εγκυκλοπαίδεια», έβαλε δίπλα στον Μίκυ Μάους τον Καραγκιόζη, ενώ τη δεκαετία του ’50 κυκλοφόρησαν παράνομα ιστορίες των ηρώων του Ντίσνεϊ στο περιοδικό «Γέλιο και Χαρά». Η Walt Disney Company μήνυσε τον Οίκο Πεχλιβανίδη για παράβαση του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων και η έκδοση διακόπηκε.

Στις αρχές του 1966 ο εκδότης Ευάγγελος Τερζόπουλος εξασφάλισε την άδεια για τη δημοσίευση κόμικς με τους ήρωες του Ντίσνεϋ και την 1η Ιουλίου της ίδιας χρονιάς κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος 52 σελίδων με τίτλο «Στις πηγές των Μογγόλων» και τιμή 3 δραχμές. Τον Νοέμβριο του 2004 η ελληνική έκδοση του Μίκυ Μάους συμπλήρωσε 2000 τεύχη, κυκλοφορώντας έναν επετειακό τόμο 516 σελίδων. Κάτι ανάλογο συνέβη και το 2006, όταν συμπληρώθηκαν 40 χρόνια από την 1η κυκλοφορία, με ακόμα έναν συλλεκτικό τόμο 548 σελίδων.

Τα περίεργα του Mickey Mouse:

• Η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων του Μίκυ ολοκληρώθηκε μέσα σε μόλις δυο εβδομάδες. Ο Ub Iwerks κατέρριψε ένα απίστευτο ρεκόρ: παρέδωσε 700 σχέδια για το φιλμ μέσα σε μια μέρα, κατά μέσο όρο δηλαδή ολοκλήρωνε ένα σκίτσο κάθε λεπτό!

• Ο Φλόιντ Γκότφρεντσον, ο υπεύθυνος για τη σημερινή εμφάνιση του Μίκυ, έμαθε σχέδιο για κόμικς δια αλληλογραφίας!

• Ο Walt Disney έδωσε φωνή στον Μίκυ μέχρι το 1946. Τη σκυτάλη πήρε ο Jim McDonald για τις επόμενες τρεις δεκαετίες και όταν αποσύρθηκε, ανέλαβε ο Wayne Allwine, που συνεχίζει μέχρι σήμερα.

• Ο Μίκυ Μάους μαζί με τον Σνούπι του Tσαρλς Σουλτζ, θεωρούνται οι δυο φιγούρες με την μεγαλύτερη εμπορική εκμετάλλευση.

• Το βιογραφικό του Mίκυ Mάους περιλαμβάνει μέχρι σήμερα 120 ταινίες και χιλιάδες εικονογραφημένες ιστορίες. H πλειονότητα των ταινιών του (87) έγιναν τη δεκαετία του '30. Ανάμεσα στο «Simple Things» (1953) και το «Mickey’s Christmas Carol» (1983), μεσολάβησαν 30 ολόκληρα χρόνια.

• Οι πρώτες δυο ταινίες του Μίκυ Μάους κόστισαν στο στούντιο του Walt Disney 2.500 δολάρια η καθεμία.

• Το πρώτο ρολόι χειρός με τον Μίκυ στο καντράν κατασκευάστηκε το 1933 από την εταιρία Ingersoll Waterbury. Στο πίσω μέρος αναγραφόταν «Mickey Mouse Ingersoll» και κόστιζε 3.75 δολάρια, αλλά αμέσως η τεράστια ζήτηση έριξε την τιμή στα 2.75.

• Η εγκυκλοπαίδεια «Britannica» εισήγαγε το 1934 στο λεξικό της το λήμμα Mickey Mouse.

• Το τελευταίο ασπρόμαυρο φιλμ του Μίκυ Μάους, το «Mickey's Kangaroo», προβλήθηκε στις 13 Απριλίου του 1935. Λίγο νωρίτερα είχε κάνει πρεμιέρα η πρώτη έγχρωμη ταινία του Μίκυ με τίτλο «The Band Concert» (13 Απριλίου 1935).

• Το 1935, η Κοινωνία των Εθνών (προπομπός του ΟΗΕ), απένειμε στον Walt Disney ένα τιμητικό μετάλλιο, ως αναγνώριση του γεγονότος ότι η δημιουργία του Μίκυ Μάους συμβόλιζε την παγκόσμια καλή θέληση.

• Ένας Μίκυ Μάους ύψους περίπου 20 μέτρων ηγήθηκε της παρέλασης «Macy's Thanksgiving Day Parade» την Ημέρα των Ευχαριστιών του 1935 στη Νέα Υόρκη.

• Η πασίγνωστη ταινία του Disney, «Φαντασία» (1940), έφερε δυο αλλαγές στον Μίκυ Μάους. Προστέθηκαν ίριδες στα μάτια του, ενώ για πρώτη φορά σχεδιάστηκε με τρισδιάστατη προοπτική.

• Το 1944 οι συμμαχικές δυνάμεις υπό τον αμερικανό στρατηγό Ντουάιτ Άιζενχαουερ ετοιμάστηκαν για την τελική εισβολή στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η κωδική ονομασία που δόθηκε στην επιχείρηση ήταν «Mickey Mouse».

• Τα 50 χρόνια του Μίκυ Μάους γιορτάστηκαν στις 19 Νοεμβρίου του 1978 με ένα 90λεπτο τηλεοπτικό σόου, στο οποίο πήραν μέρος μεταξύ άλλων οι: Gerald Ford, Billy Graham, Willie Nelson, Gene Kelly, Edgar Bergen, Jodie Foster, Goldie Hawn, Eva Gabor, Anne Bancroft και Burt Reynolds.

• Οι αγαπημένες εκφράσεις του Μίκυ είναι: «Gosh!», «Oh boy!» «That sure is swell!», «Aw, gee...» και «See ya soon!».

• Ο Mickey Mouse είναι ο υπεύθυνος για την επίσημη υποδοχή των επισκεπτών στην Disneyland και την Walt Disney World.

• Ο Μίκυ Μάους έχει ποζάρει για φωτογράφιση με όλους τους Προέδρους των ΗΠΑ από τον Χάρι Τρούμαν και μετά. Εξαίρεση αποτελεί ο Λίντον Τζόνσον, ο μοναδικός Πρόεδρος που δεν επισκέφτηκε ποτέ του κάποιο από τα θεματικά πάρκα της Disney.

• Η αναγνωρισιμότητα του Μίκυ Μάους στις ηλικίες από 3 έως 11 ετών σε ολόκληρο τον κόσμο αγγίζει το 98%!

• Οι πωλήσεις των σχετικών με τον Μίκυ Μάους επίσημων προϊόντων της Disney, έφτασαν στο peak τους το 1997. Από τότε το ποσοστό πέφτει συνεχώς, παρόλα αυτά όμως ακόμα και σήμερα αντιπροσωπεύει το 40% επί των συνολικών πωλήσεων.

• Το 1988 ο Μίκυ Μάους της Disney συναντήθηκε στον κινηματογράφο με τον Bugs Bunny της Warner Bros. Τα δυο καρτούν ήταν guest stars στην ταινία «Who Framed Roger Rabbit». Οι δυο εταιρείες απαίτησαν από την παραγωγή τον ίδιο ακριβώς χρόνο συμμετοχής – μέχρι δευτερολέπτου – για τα δυο καρτούν, όπως και έγινε.

• Το 1971, μια ομάδα από περιθωριακούς καρτουνίστες με την ονομασία «The Air Pirates», δημιούργησαν ένα κόμικ με τίτλο «Air Pirates Funnies». Στο πρώτο τεύχος σχεδίασαν τον Μίκυ και την Μίνι να επιδίδονται σε σεξουαλικές περιπτύξεις και κατανάλωση ναρκωτικών ουσιών!!! Αντί, όπως θα περίμενε κανείς, να αλλάξουν τα ονόματα των πρωταγωνιστών, αυτοί όχι μόνο τα διατήρησαν, αλλά τα έγραψαν και στο εξώφυλλο. Όπως ήταν φυσικό, η Disney τους μήνυσε και μετά από συνεχείς αναβολές, το δικαστήριο τους καταδίκασε τελικά σε πληρωμή αποζημίωσης ύψους 1.9 εκατομμυρίων δολαρίων.

• Στην ταινία «The Opry House», που έκανε πρεμιέρα στις 28 Μαρτίου του 1929, ο Μίκυ Μάους φόρεσε για πρώτη φορά γάντια και από τότε δεν τα ξαναέβγαλε.

• Εκτός από τις ΗΠΑ, στην Ελλάδα, τη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Ρωσία και φυσικά τις υπόλοιπες αγγλόφωνες χώρες, ο Μίκυ Μάους διατηρεί το αυθεντικό του όνομα. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα αλλαγής: Στην Ιαπωνία ο Μίκυ λέγεται «Μίκου Σάκου», στην Ινδονησία «Μίκυ Τίκους», στην Ισπανία «Ελ Ρατόν Μίκυ», στην Ισλανδία «Μίκυ Μους», στην Κίνα «Μι Λάο Σου», στην Πολωνία «Μίσζκα Μίκυ», στη Σουηδία «Μούσε Πιγκ», στη Φινλανδία «Μίκυ Χίιρι» και στην Ιταλία «Τοπολίνο».