Ιωάννης Λιαπάκης*,
Πλαστικός Χειρουργός
Στο σώμα μας έχουμε 2 στρώματα λίπους. Ένα επιφανειακό πυκνό και ένα πιο βαθειά που είναι χαλαρότερο και προκαλεί την εικόνα του «τοπικού πάχους». Βρίσκεται κυρίως κάτω από το πηγούνι, στους βραχίονες, την κοιλιά, τους μηρούς, τους γοφούς, τις γάμπες, τους αστραγάλους. Δε «φεύγει» με τη δίαιτα, ενώ χαλάει τις αναλογίες και τη συνολική εικόνα του σώματος. Στους άνδρες εμφανίζεται πιο συχνά στην κοιλιά και τα πλάγια, σαν «σωσίβιο», και η κατανομή του μοιάζει με την εικόνα του μήλου. Στις γυναίκες εμφανίζεται πιο συχνά στους γοφούς, στους μηρούς και τους γλουτούς και η κατανομή του μοιάζει με την εικόνα του αχλαδιού αν και μετά την εμμηνόπαυση σωρεύεται περισσότερο στην μέση και την κοιλιά.
Συνήθως μάλιστα συνυπάρχει και κυτταρίτιδα που οφείλεται σε άθροιση λίπους, μειωμένη αιμάτωση και λεμφική δυσλειτουργία: το λίπος εναποτίθενται σε ομάδες κυττάρων που καλύπτονται από διαφραγμάτια. Όσο το νερό συγκρατείται στο εσωτερικό τους, αυξάνονται σε μέγεθος και προκαλούν συστολή του συνδετικού ιστού. Αυτό οδηγεί σε περιοχές που «πιέζονται» προς τα κάτω, ενώ οι περιβάλλουσες είναι φυσιολογικές ή αυξάνονται με την αύξηση του βάρους. Έτσι, το δέρμα μοιάζει με «φλούδα πορτοκαλιού» ιδίως στους γοφούς, τους μηρούς και την κοιλιά. Η κληρονομικότητα, η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης, το κάπνισμα και το άγχος είναι οι κύριοι ενοχοποιητικοί παράγοντες. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία η κυτταρίτιδα, ούτε θα βελτιωθεί ούτε θα εξαφανισθεί και με την πάροδο του χρόνου το πρόβλημα θα γίνει μεγαλύτερο.
Η πιο συχνή παρεξήγηση είναι ότι, κάνοντας στοχευμένη γυμναστική (spot exercise), σε μία περιοχή θα περιορίσουμε το τοπικό πάχος και την κυτταρίτιδα. Η αλήθεια είναι ότι έτσι γυμνάζεται μια ομάδα μυών και όχι το λίπος. Χρειάζεται αεροβική γυμναστική και υγιεινή διατροφή με πολύ νερό και φρούτα-λαχανικά προκειμένου να αρχίζουμε να «βλέπουμε» κάτι.
Για καλύτερο αποτέλεσμα μπορεί να βοηθήσει η μεσοθεραπεία-λιπόλυση με έγχυση κυρίως φωσφoτιδυλοχολίνης που προκαλεί την διάλυση του λίπους και βελτίωση της εικόνας της κυτταρίτιδας: περιοχές του σώματος με εντοπισμένο λίπος όπως η κοιλιά, τα "ψωμάκια" στους γοφούς, οι γλουτοί, τα γόνατα μπορούν να επωφεληθούν.
Προσωρινή αν όχι μόνιμη λύση στο πρόβλημα του τοπικού πάχους μπορεί να δώσει η αύξηση της τοπικής αιμάτωσης με LPG (Endermologie), η άνοδος της τοπικής θερμοκρασίας με ραδιοσυχνότητες (RF) ή ακόμη και η μείωση της με κρυολιπόλυση. Από τα παραπάνω, το LPG σχεδιάστηκε στη Γαλλία στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την γρήγορη αποκατάσταση τραυματισμένων ιστών και την μείωση του λεμφοιδήματος. Ωστόσο, οι ασθενείς παρατήρησαν μια ενδιαφέρουσα παρενέργεια: αισθητή βελτίωση σε ό, τι οι Γάλλοι αποκαλούν "peau d'orange», δηλαδή φλούδα πορτοκαλιού. Η θεραπεία γίνεται με έναν βραχίονα που χρησιμοποιεί αναρρόφηση και ειδικούς κυλίνδρους για να μπορεί να γλιστράει στο δέρμα, βελτιώνοντας τοπικά την κυκλοφορία του αίματος. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό διότι μειώνεται δραματικά η κυτταρίτιδα και η εναπόθεση λίπους.
Οριστική λύση στο πρόβλημα του τοπικού πάχους όχι όμως και της κυτταρίτιδας, μπορεί να δοθεί μόνο με τη λιποαναρρόφηση και ιδανικοί υποψήφιοι είναι άνδρες και γυναίκες που έχουν καλή αναλογία βάρους-ύψους με τοπικό πάχος. Η επέμβαση γίνεται με μικρές τομές στο δέρμα, στην περιοχή της λιποαναρρόφησης, όπου τοποθετούνται κάνουλες αναρροφώντας το λίπος που βρίσκεται βαθιά κάτω από το δέρμα. Νέες μέθοδοι έχουν εξελιχθεί με την χρησιμοποίηση της μηχανικής-παλλόμενης λιποαναρρόφησης (vibro-liposuction) που αφαιρεί το λίπος χωρίς να καταστρέφει τους γύρω ιστούς.
Μετά τη λιποαναρρόφηση, το λίπος αφαιρείται οριστικά διότι τα λιποκύτταρα μετά την ενηλικίωση δεν αυξάνονται σε αριθμό οπότε όταν απομακρυνθούν δεν αναγεννιούνται. Το σώμα γίνεται πιο αρμονικό με καλύτερες αναλογίες, ωστόσο οι ασθενείς θα πρέπει να έχουν ρεαλιστικές απαιτήσεις και να λαμβάνουν υπόψη ότι υπάρχουν περιορισμοί: το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την ελαστικότητά του δέρματος, την υγιεινή διατροφή και την αεροβική γυμναστική που θα πρέπει να είναι τρόπος ζωής.
*Ο Ιωάννης Λιαπάκης είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πλαστικής Χειρουργικής (ΕBOPRAS) και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κρήτης.
