Τι είδους ερωτική σχέση έχετε;

........οποιονδήποτε ήταν έτοιμος ή έτοιμη να τα δεχτεί. Γιατί ο έρωτας, ή η ικανότητα να ερωτευόμαστε δεν πεθαίνει, απλώς μερικές φορές πέφτει σε ένα είδος χειμερίας νάρκης και περιμένει το πριγκιπόπουλο ή την πριγκιποπούλα του παραμυθιού να τον ξυπνήσει. Η ιστορία που επαναλαμβάνεται, και καθένας από εμάς βρίσκεται σε διαφορετικό σημείο αυτού του κύκλου, έχει ως εξής: κανείς νιώθει απελπισμένος, μόνος, ασυμπλήρωτος, αποστερημένος και ψάχνει να βρει σε ένα άλλο πλάσμα αυτό το μυστηριώδες κάτι που θα μπορούσε να του γεμίσει το κενό, να τον ολοκληρώσει και να τον κάνει να νιώσει γεμάτος και μοναδικός. Μέχρι που βρίσκει αυτό το «αντικείμενο» του πάθους....Και τότε, ξαφνικά, όλος ο κόσμος επικεντρώνεται στο πρόσωπο του άλλου: τηλεφωνήματα, γραπτά μηνύματα sms και e-mail, διαβεβαιώσεις της έντασης των συναισθημάτων, ερωτήσεις για την εξακρίβωση της έντασης των συναισθημάτων του άλλου. Η εποχή που γεννιέται ο έρωτας αποτελεί το αποκορύφωμα των καλύτερων στιγμών της σχέσης, αυτών που με την έντασή τους θα καθορίσουν και την βαθύτερη εγγραφή του στη μνήμη του εγκεφάλου και του σώματος. 

Στην αρχή της σχέσης όλα φαίνονται πιθανά και όλες οι προοπτικές ανοίγονται μπροστά στο ζευγάρι. Στη συνέχεια όμως, η έκβαση της σχέσης θα καθοριστεί από την προσωπικότητα και τις ανάγκες των μελών του ζευγαριού.

• Η αναστατωτική ερωτική σχέση

Συνήθως κάπως έτσι ξεκινούν οι περισσότερες ερωτικές σχέσεις, με μια ψυχική και σωματική αναστάτωση που προκαλεί η είσοδος του άλλου ατόμου στη ζωή μας. Η αναστάτωση αυτή, που μεταφράζεται σε καρδιοχτύπια, ανατριχίλες, έντονη συγκίνηση, λαχτάρα, αγωνία για το τηλέφωνο που πρόκειται να χτυπήσει, ένταση για την επικείμενη έξοδο, φαντασιώσεις και όνειρα για το τι θα επακολουθήσει, προκαλεί μια ανατροπή στα καθιερωμένα, σηματοδοτεί την έναρξη μια νέας συναισθηματικής εποχής, είναι η ψυχοβιολογική αναστάτωση που φέρνει ο έρωτας. Καθώς βέβαια περνάει ο καιρός και το καινούργιο χάνει κάτι από την αρχική αίγλη και μαγεία του, καθώς ο άλλος γίνεται πιο προσιτός και ανθρώπινος, η αναστάτωση καταλαγιάζει και μετουσιώνεται σε κάποιου άλλου είδους ερωτική σχέση. Υπάρχει μία κατηγορία ανθρώπων που επιθυμούν να είναι στα ερωτικά «χάι» τους διαρκώς, και αυτοί είναι τα άτομα που δεν κάνουν μόνιμους δεσμούς αλλά πηγαίνουν από τη μια αναστατωτική σχέση στην άλλη, προκειμένου να έχουν την ένταση της συγκίνησης της πρώτης φοράς, πριν αυτή περάσει σε άλλο επίπεδο.

• Η συμπληρωματική ερωτική σχέση

«Οτι μου λείπει το έχεις εσύ και ό,τι σου λείπει το έχω εγώ», κι επομένως αλληλοσυμπληρωνόμαστε σε ένα συναισθηματικό πάρε- δώσε. Αυτή είναι μια συνηθισμένη ερωτική σχέση, όπου το ένα άτομο συμπληρώνει το άλλο, αλλά το καθένα λειτουργεί σαν χωριστή οντότητα μέσα σε μια σχέση. Με άλλα λόγια, τα μέλη του ζευγαριού διατηρούν τη μοναδικότητα και την προσωπικότητά τους, αναγνωρίζουν ότι έχουν κοινά σημεία αλλά και διαφορετικά γούστα, παρόμοιες επιθυμίες και ανάγκες, που όμως δεν είναι απολύτως ταυτισμένες και συγχρονισμένες. Έτσι, το ζευγάρι μοιράζεται τις ίδιες χαρές, έχει κοινή ζωή, αλλά διατηρεί το «εσύ δεν είσαι εγώ» και βρίσκει την ισορροπία του, ψυχολογική και συναισθηματική.

• Η συγχωνευτική ερωτική σχέση

Εντελώς διαφορετική από την προηγούμενη είναι η συγχωνευτική ερωτική σχέση, όπου, όπως λέει και ο όρος, τα δύο άτομα συγχωνεύονται ψυχολογικά σε ένα, το Εγώ καταρρέει και τα «σύνορα» του που αρχίζει το ένα άτομο και που τελειώνει το άλλο γίνονται ρευστά και μπερδεύονται. Αυτού του είδους ο έρωτας μπορεί να ξεκινήσει σαν μεγάλο σεξουαλικό πάθος, σαν μια κατάσταση ερωτικής έκστασης όπου τα όρια μεταξύ των κορμιών, των προσωπικοτήτων, των αναγκών καταργούνται. Είναι σαν να έχει σπάσει κάποιο φράγμα και τα νερά ενός καταρράχτη να ξεχύνονται ορμητικά προς κάθε κατεύθυνση: ενώ στην αρχή το θέαμα είναι εντυπωσιακό, στη συνέχεια γίνεται φανερό ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος πλημμύρας και καταστροφής. Το ίδιο συμβαίνει και στην ερωτική σχέση της συγχώνευσης, που οδηγεί προς την ψυχολογική καταστροφή και κατάρρευση του ατόμου. Τέτοιου είδους έρωτας γίνεται πηγή έντασης και οδύνης παρά χαράς και ευχαρίστησης. Το να μην μπορεί να «γεμίσει» το ένα άτομο με την παρουσία του άλλου, το να μην χορταίνει την ψυχολογική και συναισθηματική του πείνα και να ζητάει, να απαιτεί ολοένα και περισσότερα το οδηγεί στο να θέλει να γίνει το κορμί και η ψυχή του άλλου. Ετσι όμως χάνει τον εαυτό του και τον προσανατολισμό του και τελικά καταντάει να υποφέρει αντί να χαίρεται. Αυτού του είδους η ερωτική συγχώνευση δεν μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, αφού είτε το ένα άτομο παθιάζεται και το άλλο αδιαφορεί, είτε και τα δύο άτομα παθιάζονται αλλά τυφλώνονται από το πάθος τους και δεν μπορούν να διακρίνουν τα όρια της σχέσης τους, με αποτέλεσμα να παρερμηνεύουν και να παρεξηγούν τον άλλον, να βασανίζονται, και, τελικά, να βάζουν ένα άδοξο τέλος σε αυτή τη σχέση.

• Η μονομερής ερωτική σχέση

Η μονομερής ερωτική σχέση είναι συνήθως μια απλή σχέση που καλύπτει μονομερώς –και συνήθως μόνο στη φαντασία- τις ανάγκες του ενός μόνο ατόμου σε ένα ζευγάρι. Είναι το είδος της σχέσης που ξεκινάει απλά, χωρίς ιδιαίτερο πάθος ή ένταση, αλλά στην πορεία των πραγμάτων το ένα από τα δύο άτομα, εξαιτίας των ψυχολογικών και συναισθηματικών αναγκών του και της προσωπικότητάς του, αρχίζει να δίνει ιδιαίτερη σημασία σε συχνά άσχετες λεπτομέρειες, να τις υπερ-ερμηνεύει, να τις παρερμηνεύει και να τις μεγεθύνει όπως νομίζει για να εξυπηρετήσει τις ψυχικές ανάγκες του. Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν πολλοί από τους εφηβικούς έρωτες με είδωλα από τον καλλιτεχνικό ή αθλητικό χώρο και με άτομα πολύ μεγαλύτερα και σε διαφορετική φάση ζωής από τον/την έφηβο, που όμως παρεξηγεί τη στάση τους και την προσαρμόζει ώστε να καλύπτει τις ανάγκες τους για ερωτική ζωή, έστω κι αν αυτή παίζεται πρωταρχικά στο επίπεδο της φαντασίας. Στην ενήλικη ζωή μια μονομερής σχέση μπορεί να προκύψει όταν το ένα άτομο προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες του μέσα από μια ελλιπή σχέση, από την οποία κρεμάει τις ελπίδες του για πλήρωση, ενώ δεν τηρούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις. Κι ενώ μια τέτοιου είδους σχέση μπορεί να δείχνει συναισθηματική ανωριμότητα, μπορεί επίσης να αποτελεί σύμπτωμα μιας ευαίσθητης προσωπικότητας που ψάχνει την ολοκλήρωσή της μέσα από τον άλλο και όχι από τον εαυτό.

Δρ. Λίζα Βάρβογλη, Ph.D., Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

( greekpsychologypages.blogspot.gr )