Πριν από την τρομοκρατική επίθεση στο Charlie Hebdo, στις 7 Ιανουαρίου, η Γαλλία ετοιμαζόταν για μια αντιπαράθεση που σχετίζεται με τον ρόλο της θρησκείας σε αυτή την κοσμική χώρα. Ύστερα από μια λεπτή διαπραγμάτευση ανάμεσα σε μια ειδική επιτροπή και τον υπουργό Οικονομίας Εμανουέλ Μακρόν, η Εθνοσυνέλευση ξεκίνησε χθες να συζητά το ποια καταστήματα θα μπορούν να είναι ανοιχτά για περισσότερες Κυριακές.
Στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, το 2012, ο Φρανσουά Ολάντ είχε καταγγείλει τη Δεξιά ότι προσπαθεί να μετατρέψει την Κυριακή σε μια οποιαδήποτε ημέρα, αφιερωμένη στη δουλειά και τα υλικά αγαθά. Η μεγάλη μάχη του 2012, είχε πει, ήταν για το αν η Κυριακή θα παραμείνει μια ιερή ημέρα, την οποία οι εργαζόμενοι θα μπορούν να αφιερώνουν στον αθλητισμό, την οικογένεια και τον πολιτισμό. Αν εκλεγεί, είπε ο Ολάντ, θα φροντίσει η Κυριακή να παραμείνει ιερή.
Ύστερα από τρία χρόνια πολιτικής αναταραχής και αυξημένης ανεργίας, όμως, ο Ολάντ έχει αρχίσει να απελπίζεται. Στα μέσα Δεκεμβρίου, ο Μακρόν κατέθεσε σχέδιο νόμου που προβλέπει το άνοιγμα ορισμένων επαγγελμάτων και τη φιλελευθεροποίηση της εργατικής νομοθεσίας. Μια συγκεκριμένη διάταξη προκάλεσε την οργή της βάσης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, και φυσικά των κομμουνιστών: η δυνατότητα να ανοίγουν ορισμένα καταστήματα 12 και όχι 5 Κυριακές τον χρόνο.
Η «διαφωνούσα» του κόμματος Μαρτίν Ομπρί δημοσίευσε ένα άρθρο στην εφημερίδα Μοντ με το οποίο κατακεραύνωνε τον νόμο για την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων. Το ζήτημα αυτό, έγραφε η αρχιτέκτονας του 35ώρου, άπτεται ενός θεμελιώδους ερωτήματος: σε τι είδος κοινωνίας θέλουμε να ζούμε; Η μόνη απάντηση που έχει να δώσει η Αριστερά - αναρωτιόταν - είναι μια κυριακάτικη βόλτα σε ένα εμπορικό κέντρο και η συσσώρευση καταναλωτικών αγαθών;
Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν ήταν ακόμη πιο κατηγορηματικός: η Γαλλική Επανάσταση, έγραψε, απελευθέρωσε τους Γάλλους για να τους δώσει τη δυνατότητα να είναι άνθρωποι, όχι αιχμάλωτοι ενός τυφλού καταναλωτισμού. Σφοδρός επικριτής του «άγριου καπιταλισμού», τον οποίο συνδέει με την Αμερική, ο Μελανσόν βρήκε στην εκστρατεία του αυτή έναν απροσδόκητο σύμμαχο: την Καθολική Εκκλησία. Όπως εξήγησε εκπρόσωπος της τελευταίας, η εκκλησία ένωσε τις δυνάμεις της με τους κομμουνιστές τόσο για κοινωνικούς, όσο και για θρησκευτικούς λόγους. Τασσόμενος με το μέρος της δημάρχου του Παρισιού Αν Ινταλγκό, που επίσης αντιτίθεται στον νέο νόμο, ο καρδινάλιος Αντρέ Βεν-Τρουά υπενθύμισε στο ποίμνιό του ότι οι οικονομικές δυσκολίες της Γαλλίας δεν δικαιολογούν την αγνόηση των πλεονεκτημάτων που έχει η Κυριακή ως ημέρα ανάπαυσης.
Οι Γάλλοι είχαν ανέκαθεν αντικρουόμενα αισθήματα για τις Κυριακές. Στις αρχές της δεκαετίας του '50, η τραγουδίστρια Ζιλιέτ Γκρεκό έκανε θραύση με το τραγούδι «Μισώ τις Κυριακές». Εκεί έλεγε ότι η Κυριακή είναι για να κάνεις έρωτα, όχι άλλα πράγματα.
Σε κάθε περίπτωση, η Κυριακή είναι εγγεγραμμένη στη γαλλική ψυχή. Όπως βέβαια και στη γαλλική ιστορία. Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα, οι γάλλοι εργάτες έκαναν επανειλημμένα απεργία ώστε να μη δουλεύουν 7 ώρες την εβδομάδα και 10 ώρες την ημέρα, αλλά έξι ημέρες την εβδομάδα. Το 1906, η κυβέρνηση παραχώρησε την Κυριακή ως ημέρα ανάπαυσης, ελπίζοντας ότι αν οι εργαζόμενοι περνούσαν περισσότερο χρόνο στο σπίτι θα έπιναν λιγότερο στα καφενεία. Έναν αιώνα αργότερα, το 2008, το 84% των Γάλλων δήλωναν ότι είναι πολύ σημαντικό για την οικογενειακή, πολιτιστική και θρησκευτική ζωή να παραμείνει η Κυριακή μια ημέρα ανάπαυσης.
Σε μια πιρουέτα 180 μοιρών, ο Ολάντ λέει τώρα ότι η κυριακάτικη ανάπαυση είναι ένα απολίθωμα της παλιάς εποχής. Και υπερασπίζεται την ελευθερία κάποιου να μην αναπαύεται την Κυριακή, αλλά να εργάζεται. Με την αντίστοιχη αμοιβή, φυσικά.
