Ένα σημαντικό ορόσημο «γιόρτασε» πρόσφατα το σάιτ DiskDetective.org, στο οποίο απλοί χρήστες από όλο τον πλανήτη αναλύουν δεδομένα από τον δορυφόρο της ΝΑΣΑ Wide-field Infrared Survey Explorer (Εξερευνητής Αποτύπωσης Υπερύθρων Ευρέως πεδίου, WISE). Κι αυτό γιατί, σε λιγότερο από ένα χρόνο, οι εθελοντές ταξινόμησαν πάνω από 1 εκατομμύριο πιθανούς δίσκους σκόνης γύρω από «νεαρά» και μεγαλύτερα σε «ηλικία» άστρα. Κάτι που θα βοηθήσει τους επιστήμονες να προσδιορίσουν σε ποιες περιοχές του σύμπαντος θα πρέπει να ψάξουν για εξωπλανήτες μελλοντικές αποστολές.
«Πραγματικά είναι εντυπωσιακό», δήλωσε στο σάιτ του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της ΝΑΣΑ ο Μαρκ Κούτσνερ, αστροφυσικός στο Κέντρο και επιστημονικός υπεύθυνος του πρότζεκτ. «Ήδη με τα δεδομένα έχουμε ανοίξει νέους δρόμους, και είμαστε ευγνώμονες σε όσους έχουν συνεισφέρει στις έρευνές μας μέσω του σάιτ».
Με την ανάλυση δεδομένων από τον δορυφόρο WISE, στόχος του Disk Detective είναι να εντοπισθούν δύο τύπου περιβάλλοντων στο σύμπαν, όπου είναι πιθανό να έχουν σχηματισθεί πλανήτες. Ο πρώτος τύπος αφορά δίσκους γύρω από νέα αστρικά συστήματα, με ηλικία κατά κανόνα μικρότερη από 5 εκατομμύρια χρόνια, που περιέχουν μεγάλες ποσότητες αερίων. Ο δεύτερος τύπος έχει να κάνει με δίσκους μεγαλύτερης ηλικίας, με ελάχιστες ποσότητες αερίων ή και καθόλου, οι οποίοι διαθέτουν ζώνες με ίχνη πετρωμάτων ή πάγου.
Σε κάθε περίπτωση, τα σωματίδια που υπάρχουν στους δίσκους απορροφούν ένα μέρος της αστρικής ακτινοβολίας, και την επανεκπέμπουν με τη μορφή θερμότητας. Κάτι που σημαίνει πως τα άστρα φαίνονται πιο φωτεινά στο υπέρυθρο φάσμα, απ’ ό,τι αν δεν περιβάλλονταν από έναν δίσκο.
Ειδικοί αλγόριθμοι έχουν επεξεργαστεί ένα μέρος από τα δεδομένα του WISE, εντοπίζοντας μάλιστα την παρουσία τέτοιων δίσκων. Το μειονέκτημα ωστόσο του software είναι πως δεν μπορεί να διακρίνει αν η ενισχυμένη υπέρυθρη ακτινοβολία προέρχεται όντως από μια τέτοια δομή ή από κάποια άλλη πηγή, όπως π.χ. γαλαξίες, διαστρικά νέφη ή αστεροειδής. Έτσι, ο μόνον τρόπος για να διασφαλισθεί η αξιοπιστία στην ανάλυση των δεδομένων είναι η ταξινόμησή τους να γίνει από τον άνθρωπο.
Η συμμετοχή εθελοντών στο DiskDetective.org έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία, αφού μέχρι σήμερα ο αριθμός τους έχει αγγίξει τους 28.000. Θέλοντας να συμμετάσχουν ακόμη πιο ενεργά στην προσπάθεια των αστρονόμων της ΝΑΣΑ, ορισμένοι χρήστες μετέφρασαν σε οκτώ γλώσσες πέραν των αγγλικών, ενώ επίσης έχουν δημιουργήσει βίντεο με οδηγίες για την ανάλυση των δεδομένων.
Κάθε ταξινόμηση από τους εθελοντές ελέγχεται στη συνέχεια από τους υπεύθυνους του σάιτ, για να επαληθευτεί. Σύμφωνα με τον Κούτσνερ, με αυτό τον τρόπο έχουν έως τώρα επιβεβαιωθεί 478 «στόχοι», τους οποίους οι αστρονόμοι έχουν ήδη ξεκινήσει να μελετούν διεξοδικότερα, χρησιμοποιώντας επίγεια τηλεσκόπια στις ΗΠΑ, την Αργεντινή και τη Χιλή.
Η ομάδα εκτιμά πως έως το 2018 θα έχει ολοκληρωθεί η ανάλυση των μετρήσεων από το WISE, που υπάρχουν ήδη στο σάιτ. Στη συνέχεια, σχεδιάζουν να «ανεβάσουν» στο DiskDetective.org νέα ανεπεξέργαστα δεδομένα από τον δορυφόρο.
