Μια δυσάρεστη έκπληξη, ύψους περίπου 160.000.000 ευρώ, περιμένει τους πολίτες αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές. Από την 1η Ιανουαρίου 2014, με βάση κοινοτική οδηγία και την ελληνική νομοθεσία, οι οργανισμοί (δηλαδή οι δήμοι) ή οι επιχειρήσεις που διαθέτουν σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ) δημοτικά απόβλητα και απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις, χωρίς να έχουν προηγηθεί εργασίες επεξεργασίας, επιβαρύνονται με ειδικό τέλος ταφής 35 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων που διατίθεται, το οποίο αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο έως το ποσό των 60 ευρώ ανά τόνο.
Εξαιτίας της απουσίας εργοστασίων επεξεργασίας και σοβαρών μηχανισμών ανακύκλωσης, περίπου 4.500.000 τόνοι απορριμμάτων καταλήγουν κάθε χρόνο στις χωματερές. Έτσι, αν εφαρμοστεί ο νόμος (η εφαρμογή καθυστερεί επειδή στην κυβέρνηση «έχουν ξεχάσει» τη σχετική κοινή υπουργική απόφαση...), οι δήμοι θα κληθούν να πληρώσουν περί τα 160.000.000 ευρώ ετησίως.
Από πού θα τα πάρουν; Από τους πολίτες, μέσω αύξησης των δημοτικών τελών. Γι' αυτό και καθυστερεί η υπουργική απόφαση καθώς η εφαρμογή του νόμου λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας για τις δημοτικές εκλογές θα προκαλούσε εκρηκτικό κλίμα.
Τώρα στο υπουργείο Περιβάλλοντος διαδίδουν πως ενδέχεται να παγώσουν την εφαρμογή του νόμου, τουλάχιστον για δύο χρόνια, καθώς υπάρχουν σοβαρές αντιδράσεις από δημάρχους. Οι τελευταίοι υποστηρίζουν πως είναι αδύνατον να βρεθούν τα 160.000.000 ευρώ για το 2014 τα οποία θα γίνουν 180.000.000 το 2015. Ζητούν διετές πάγωμα στην εφαρμογή του νόμου καθώς μέχρι τότε θα λειτουργήσουν τα πρώτα εργοστάσια επεξεργασίας απορριμμάτων που προωθούνται τώρα μέσω των διαγωνισμών ΣΔΙΤ.
Σημειώνεται πως το ειδικό τέλος θα προστίθεται στο ποσό που καταβάλλουν ήδη οι δήμοι για τη λειτουργία των χωματερών. Για παράδειγμα, αν εφαρμοστεί ο νόμος, ο δήμος Θεσσαλονίκης που σήμερα πληρώνει 22 ευρώ ανά τόνο, θα καταβάλλει 57 ευρώ ανά τόνο. Οι δήμοι της Αττικής που επιβαρύνονται σήμερα με περίπου 45 ευρώ ανά τόνο θα πληρώνουν περί τα 80 ευρώ για το 2014 και 85 ευρώ ανά τόνο το 2015. Ειδικά στην Αττική, η επιβάρυνση θα είναι τεράστια αφού οι διαγωνισμοί για τα εργοστάσια επεξεργασίας (σε Γραμματικό, Κερατέα, Φυλή και Ανω Λιόσια) βρίσκονται σε αρχικό στάδιο.
Πριν από λίγες εβδομάδες, ο υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Μανιάτης είχε υποστηρίξει στη Βουλή πως περίπου 20 ευρωπαϊκές χώρες έχουν εδώ και δεκαετίες εισαγάγει ένα ειδικό τέλος επί των αποβλήτων που καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής. Κατά τον κ. Μανιάτη, το τέλος ταφής χρησιμοποιείται από την πλειονότητα των κρατών-μελών της Ε.Ε., καθώς και από τη Νορβηγία και την Ελβετία και αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για την εκτροπή των αποβλήτων από τους χώρους υγειονομικής ταφής. Οι περισσότερες χώρες έχουν ένα επίπεδο τέλους για τους πιο κοινούς τύπους αποβλήτων, της τάξης των 30 ευρώ ανά τόνο ή μεγαλύτερο, ενώ πολλές έχουν ήδη αυξήσει το τέλος, ώστε να είναι ήδη ή να πρόκειται σύντομα να είναι μεταξύ 50 ευρώ και 70 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων.
Εκτός από το ειδικό τέλος υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, οι δήμοι απειλούνται και με πρόσθετη, ημερήσια, επιβάρυνση εξαιτίας της λειτουργίας περίπου 70 παράνομων χωματερών ανά την Ελλάδα.
Αυτήν την περίοδο εκδικάζεται προσφυγή της Κομισιόν κατά της χώρας μας με την οποία ζητεί να επιβληθεί στην Ελλάδα χρηματική ποινή ύψους 71.193,60 ευρώ ανά μέρα καθυστέρησης στο κλείσιμο των παράνομων χωματερών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί και την επιβολή πρόσθετου προστίμου 7.786,80 ευρώ ανά ημέρα από την ημέρα έκδοσης της προηγούμενης απόφασης του δικαστηρίου για τις χωματερές «έως την ημερομηνία που θα εκδοθεί η απόφαση στην παρούσα υπόθεση ή την ημερομηνία συμμόρφωσης με την απόφαση του 2005 εάν αυτή επέλθει νωρίτερα».
Το 2005 η Ελλάδα είχε καταδικαστεί για τη λειτουργία 1.125 παράνομων χωματερών κι η χώρα μας είχε δεσμευτεί πως θα τις κλείσει μέχρι το 2008.
