Τ η λύση της χρηματοδότησης προς την Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας μέσα από τις νέες διαδικασίες ενισχυμένης εποπτείας που προβλέπουν πλέον οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί εξετάζουν οι εταίροι και η κυβέρνηση για να παρακαμφθεί το πολιτικό κόστος που θα έχει η υπογραφή ενός νέου μνημονίου. Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε τη συνέχιση της ουσιαστικής εποπτείας της ελληνικής οικονομίας με τη θέσπιση αυστηρών όρων για τη χρηματοδότηση, χωρίς όμως τυπικά να υπάρχουν νέα μνημόνια όπως τα ξέραμε μέχρι σήμερα. Ετσι, σε περίπτωση που τελικά επικρατήσει αυτή η λύση, θα δοθεί η ευκαιρία στους εταίρους, αλλά και στην ελληνική κυβέρνηση να διακηρύξουν ότι «ήρθε το τέλος του μνημονίου και της τρόικας», η οποία άλλωστε ήδη βρίσκεται στο στόχαστρο της κριτικής για τα λάθη της και τον ρόλο της ακόμα και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σε κάθε περίπτωση, πηγές του οικονομικού επιτελείου εκτιμούσαν ότι το θέμα αυτό δεν θα λυθεί πριν από το καλοκαίρι και θα αντιμετωπιστεί ως πακέτο με το μεγάλο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους, αλλά και τις δυνατότητες εξόδου στις αγορές με έκδοση νέων ομολόγων.
Επί της ουσίας, βέβαια, το νέο σύστημα εποπτείας προβλέπει ένα αυστηρό και περιοριστικό σύστημα ελέγχων και παρακολούθησης της οικονομίας, το οποίο κυμαίνεται «από απλή προληπτική στήριξη βασισμένη σε όρους επιλεξιμότητας έως πλήρες πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο σχετικός κανονισμός της Ε.Ε. για την ενισχυμένη εποπτεία (κανονισμός 472/13).
Πάντως, αντί για μνημόνιο θα γίνεται λόγος για συμφωνία, αντί για μέτρα θα μιλάμε για στόχους και κάθε φορά θα τίθεται ένα εύρος αποτελεσμάτων τα οποία θα πρέπει να επιτυγχάνονται.
Με βάση αυτές τις διαδικασίες, το βάρος των ελέγχων, αλλά και ο καθορισμός της πολιτικής περνάει κατά κύριο λόγο στα ευρωπαϊκά όργανα και ιδίως στην Κομισιόν, ενώ τον τελικό λόγο έχει το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης (Eurogroup). Είναι χαρακτηριστικό ότι και στον μηχανισμό της ενισχυμένης εποπτείας προβλέπεται ρόλος για το ΔΝΤ, το οποίο όμως περνάει σε δεύτερη μοίρα, αφού, όπως αναφέρεται, υπάρχει συνεννόηση μεταξύ της Κομισιόν και της ΕΚΤ, αλλά «όπου είναι σκόπιμο και με το ΔΝΤ».
Με λίγα λόγια, το νέο σύστημα της ενισχυμένης εποπτείας προσφέρει την ιδανική κάλυψη για τη χορήγηση νέας χρηματοδότησης προς την Ελλάδα από τον ESM, χωρίς -τυπικά- να υπογραφεί νέο μνημόνιο (νέα δανειακή σύμβαση), ενώ επιπροσθέτως θα περάσει σε δεύτερο πλάνο το ΔΝΤ, το οποίο πλέον οι Ευρωπαίοι - και κυρίως οι Γερμανοί- δεν θέλουν μέσα στα πόδια τους να συναποφασίζει μαζί τους.
Επιπλέον, ενώ επί της ουσίας θα υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι και δεσμεύσεις για την οικονομική πολιτική, καθώς και τριμηνιαίες εκθέσεις, δεν θα υπάρχουν οι «θεαματικές» επισκέψεις της τρόικας των τελευταίων ετών, ενώ επιπλέον προβλέπεται και η συμμετοχή του ευρωπαϊκού αλλά και του ελληνικού Κοινοβουλίου στη διαδικασία, το οποίο μπορεί να καλεί σε «ανταλλαγή απόψεων» εκπροσώπους της Κομισιόν.
Βέβαια, το ΔΝΤ θα παραμείνει δεσμευμένο στην Ελλάδα, καθώς το υφιστάμενο πρόγραμμα χρηματοδότησης προβλέπει την καταβολή των δόσεων έως το 2016 και παρόλο που ορισμένοι στην Ευρώπη έχουν προτείνει μέχρι και την απεμπλοκή του ΔΝΤ με ανάληψη από το ESM των υπολοίπων της χρηματοδότησης, κάτι τέτοιο θεωρείται αδύνατον να περάσει από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια, οπότε η χρηματοδότηση θα συνεχιστεί από κοινού.
Το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ και τα stress tests
Αρκετά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά σε σχέση με το χρηματοδοτικό κενό και το πιο κομβικό είναι αυτό των κεφαλαίων που έχουν περισσέψει από την ανακεφαλαίωση των τραπεζών και υπάρχουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Κυβερνητικές πηγές έλεγαν ότι, εφόσον τελειώσει και η διαδικασία των νέων τεστ αντοχής για τις τράπεζες και αποσαφηνιστούν οι νέες κεφαλαιακές ανάγκες τους, όποιο ποσό περισσέψει από το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ θα πρέπει να διατεθεί για το χρηματοδοτικό κενό, αφού πρόκειται για χρήματα τα οποία έχει δανειστεί το Ελληνικό Δημόσιο. Αντίθετη άποψη φέρεται να έχει όμως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών έλεγαν ότι το καλύτερο για την Ελλάδα θα ήταν να γίνουν νέοι έλεγχοι στις ελληνικές τράπεζες (οι οποίοι προβλέπονται από το μνημόνιο) μαζί με εκείνους ή, τουλάχιστον, με τα ίδια κριτήρια που θα ισχύσουν για τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες στο πλαίσιο των ελέγχων που γίνονται από την ΕΚΤ σε 130 συστημικές τράπεζες (τα λεγόμενα Asset Quality Review - ΑQR). Οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν ότι τα κριτήρια για τα AQR θα διαμορφωθούν τον Φεβρουάριο και το λογικό θα ήταν να μην ισχύουν διαφορετικά κριτήρια για τις ελληνικές τράπεζες. Το «κλειδί» είναι ότι οι ευρωπαϊ-κοί έλεγχοι (AQR) προβλέπουν χαμηλότερους συντελεστές κεφαλαιακής επάρκειας, με αποτέλεσμα, εάν εφαρμοστούν και για τις ελληνικές τράπεζες, να υπολογιστούν μικρότερες ανάγκες σε κεφάλαια και, επομένως, να αφαιρεθούν λιγότερα χρήματα από το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ.
Το ζήτημα της ανακεφαλαίωσης των ελληνικών τραπεζών, πάντως, δεν μπορεί να παραταθεί επί μακρόν, έλεγαν οι ίδιες πηγές, και θα πρέπει να ξεκαθαρίσει ώστε να δοθεί λύση και στο χρηματοδοτικό κενό.
Πηγή:newmoney
