Νέο μέτωπο με ιδιοκτήτες ακινήτων που θέλουν να πληρώσουν μειωμένο ΦΑΠ ανοίγει το υπουργείο Οικονομικών. Πριν καλά-καλά καταλάβει τι πρέπει να πράξει με τους ενστόλους που προσέφυγαν και δικαιώθηκαν στο ΣτΕ, το υπουργείο καλεί τους ιδιοκτήτες να σπεύσουν να υποβάλουν αιτήσεις στις ΔΟΥ ή να καταφύγουν στα δικαστήρια (!) για να απαιτήσουν τις μειώσεις φόρου ή τις απαλλαγές που προβλέπει ο ίδιος ο νόμος για τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας.
Το υπουργείο Οικονομικών όμως δίνει ξανά εντολή στις εφορίες, να μην αναζητούν να επιβάλουν επιπρόσθετο φόρο στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων ή κτισμάτων με πολεοδομικές υπερβάσεις και ημιϋπαίθριους, για τα χρόνια πριν την τακτοποίησή τους.
Λόγω της σύγχυσης που έχει προκληθεί την τελευταία τριετία από την πολυνομία των διατάξεων για τους φόρους ακινήτων και επειδή κάθε ΔΟΥ έκανε "τα δικά της", το υπουργείο εξέδωσε νέες οδηγίες με τις οποίες αποσαφηνίζει ότι εφόσον πρόκειται για αυθαίρετα κτίσματα που τακτοποιήθηκαν ή νομιμοποιήθηκαν με τους σχετικούς νόμους (Μπιρμπίλη και Παπακωνσταντίνου) «η φορολογική αρχή δεν αναζητά την εγγραφή τους σε προηγούμενα, από την υπαγωγή τους σε τακτοποίηση, έτη.
Συνεπώς τα ακίνητα αυτά δηλώνονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, τουλάχιστον, από το επόμενο έτος από την τακτοποίηση ή την νομιμοποίηση τους. Ως ημερομηνία τακτοποίησης ή νομιμοποίησης θεωρείται η ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής τους στη ρύθμιση των διατάξεων αυτών».
Έκπτωση 50% αλλά κατόπιν αιτήσεως
Επιπλέον, με την ίδια εγκύκλιο τονίζεται ότι όλοι οι χώροι που βρίσκονται τόσο σε υπόγειες στάθμες όσο και σε εσωτερικούς εξώστες και οι σοφίτες, οι οποίοι τακτοποιήθηκαν σε χώρους κατοικίας, με τους αναφερόμενους νόμους, υπόκεινται σε φόρο ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) μετά τον υπολογισμό της αξίας αυτών μειωμένης κατά ποσοστό 50%.
Για τον υπολογισμό της μειωμένης αξίας των βοηθητικών χώρων ο φορολογούμενος πρέπει να υποβάλει, για κάθε έτος, ειδική αίτηση στο Τμήμα Κεφαλαίου των ΔΟΥ, μαζί με την αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση των νόμων 4014/2011 και 4178/2013. Στη διάταξη αυτή (μειωμένος συντελεστής υπολογισμού αξίας) δεν περιλαμβάνονται οι ημιυπαίθροι χώροι που τακτοποιήθηκαν με τους σχετικούς νόμους.
Από τη ρύθμιση εξαιρούνται οι ημιυπαίθριοι χώροι ενώ υπάρχει υποχρέωση να δηλωθούν οι τακτοποιημένοι αυθαίρετοι και ημιυπαίθριοι χώροι από την επόμενη χρονιά που έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση και οι οποίοι λογίζονται ως κύριοι χώροι της κατοικίας.
Με την ίδια εγκύκλιο προβλέπεται ότι ο "αέρας" απαλλάσσεται από τον φόρο εφόσον το ακίνητο βρίσκεται σε πυκνοδομημένη περιοχή όπου ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου είναι ανώτερος του 2,5.
Στη ΔΟΥ και μετά στα δικαστήρια
Επιπλέον ειδικές εκπτώσεις φόρου προβλέπονται και για άλλες περιπτώσεις ακινήτων:
α) από το έτος 2011 και επόμενα, απαλλάσσεται από το φόρο ακίνητης περιουσίας το δικαίωμα υψούν οικοπέδου επί του οποίου υπάρχουν κτίσματα κατοικιών ή επαγγελματικών στεγών, εφόσον βρίσκονται σε πυκνοδομημένες περιοχές στις οποίες ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου είναι ανώτερος του 2,5.
Συνεπώς, σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες απαλλάσσεται η αξία του δικαιώματος υψούν οικοπέδου, για την απαλλαγή υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. από το φορολογούμενο αίτηση επανεκκαθάρισης του φόρου, με συνημμένο τον τίτλο του ακινήτου (συμβόλαιο, σύσταση, άδειες οικοδομής κ.λπ.) για το οποίο αιτείται την απαλλαγή καθώς και οποιαδήποτε άλλα παραστατικά έγγραφα που πιστοποιούν τους ισχυρισμούς του.
Από τα επισυναπτόμενα έγγραφα θα πρέπει να προκύπτει ότι τα ακίνητα που υπάρχουν επί του οικοπέδου είναι μόνο κατοικίες ή επαγγελματικές στέγες με τους τυχόν βοηθητικούς χώρους τους (αποθήκη, θέση στάθμευσης). Αν υπάρχουν κτίσματα άλλης κατηγορίας δεν χορηγείται η απαλλαγή.
β) απαλλάσσονται από το φόρο ακίνητης περιουσίας τα κτίσματα που ανεγείρονται για τρία έτη από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας, εκτός αν στο διάστημα αυτό έχουν εκμισθωθεί ή χρησιμοποιηθεί με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Ο φορολογούμενος στην περίπτωση αυτή υποβάλλει αίτηση επανεκκαθάρισης του φόρου με συνημμένα τα παραστατικά έγγραφα που πιστοποιούν τους ισχυρισμούς του.
γ) από το έτος 2013, η αξία ιστορικά διατηρητέων κτιρίων, τα οποία ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή έχουν χαρακτηριστεί ως έργα τέχνης και χρήζουν ειδικής προστασίας από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, εφόσον είναι προγενέστερα των τελευταίων εκατό ετών, υπόκεινται σε ΦΑΠ με αυτοτελή συντελεστή ένα τοις χιλίοις (0,1%) χωρίς άλλη φορολογική υποχρέωση, ενώ η αξία τους δεν συνυπολογίζεται στην κλίμακα υπολογισμού του φόρου ακίνητης περιουσίας φυσικών προσώπων.
Για να υπολογιστεί ΦΑΠ φυσικών προσώπων για τα συγκεκριμένα ακίνητα με συντελεστή 0,1% απαιτείται η υποβολή αίτησης επανεκκαθάρισης του φόρου στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. με την προσκόμιση του οικείου ΦΕΚ από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, από το οποίο να προκύπτει ο χαρακτηρισμός τους ως ιστορικών και διατηρητέων μνημείων, καθώς και βεβαίωση από δημόσια αρχή ή οποιοδήποτε επίσημο έγγραφο (π.χ. διαθήκη, συμβόλαιο κ.λπ.) από τα οποία να προκύπτει ότι το συγκεκριμένο κτίριο είναι προγενέστερο των εκατό ετών ή οποιαδήποτε άλλα παραστατικά έγγραφα που πιστοποιούν τους ισχυρισμούς του. Σε περίπτωση που προκύπτει από το επισυναπτόμενο ΦΕΚ ότι το κτίριο είναι προγενέστερο των τελευταίων εκατό ετών δεν απαιτείται η ανωτέρω βεβαίωση.
Για την αποδοχή ή μη του αιτήματος χορήγησης μειωμένου συντελεστή αποφασίζει ο προϊστάμενος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. Εφόσον το αίτημα δεν γίνεται αποδεκτό, η αρμόδια Δ.Ο. Υ. ενημερώνει επί αποδείξει τον υπόχρεο, ο οποίος μπορεί να προσφύγει κατά της απορριπτικής απόφασης ενώπιον των αρμοδίων οργάνων.
δ) η αξία των κτιρίων, τα οποία ανήκουν σε νομικά πρόσωπα, είναι προγενέστερα των τελευταίων εκατό ετών και έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα ή ως έργα τέχνης και χρήζουν ειδικής προστασίας από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, υπόκεινται σε φόρο με συντελεστή ένα τοις χιλίοις (1‰).
Για την απόδειξη της συνδρομής των πιο πάνω προϋποθέσεων, τα νομικά πρόσωπα, υποχρεούνται να προσκομίσουν το οικείο ΦΕΚ από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, από το οποίο να προκύπτει ο χαρακτηρισμός τους ως ιστορικών και διατηρητέων μνημείων, καθώς και βεβαίωση από δημόσια αρχή ή οποιοδήποτε επίσημο έγγραφο (π.χ. διαθήκη, συμβόλαιο κ.λπ.), από το οποία να προκύπτει ότι το συγκεκριμένο κτίριο είναι προγενέστερο των εκατό ετών ή οποιαδήποτε άλλα παραστατικά έγγραφα που πιστοποιούν τους ισχυρισμούς του.
Σε περίπτωση που προκύπτει από το επισυναπτόμενο ΦΕΚ ότι το κτίριο είναι προγενέστερο των τελευταίων εκατό ετών δεν απαιτείται η ανωτέρω βεβαίωση.
Σε περιπτώσεις που το ακίνητο βρίσκεται εντός συστήματος ΑΠΑΑ, απαιτείται διαχωρισμός της αξίας του κτίσματος από την ενσωματωμένη αξία του οικοπέδου, λόγω εφαρμογής μειωμένου συντελεστή φορολόγησης μόνο επί της αξίας των κτισμάτων.
Συνεπώς για τον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας χρησιμοποιούνται αντίστοιχα τα έντυπα προσδιορισμού αξίας των ακινήτων και υπολογίζεται ξεχωριστά ο συντελεστής ποσοστού αξίας οικοπέδου. Η αξία του κτίσματος είναι η διαφορά της αξίας του οικοπέδου από τη συνολική αξία του ακινήτου, όπως αυτή προσδιορίστηκε σύμφωνα με τα προηγούμενα.Εάν μετά την αφαίρεση της αξίας του αναλογούντος οικοπέδου προκύπτει αρνητική αξία για το κτίσμα, το εν λόγω κτίσμα θα αναγραφεί στη δήλωση ΦΑΠ ενδεικτικά με αξία 1 ευρώ και το οικόπεδο θα φορολογηθεί στην αξία που υπολογίζεται με συντελεστή 6‰.
Στην περίπτωση αυτή οι δηλώσεις Ε9 υποβάλλονται χωρίς πρόσθετους φόρους.
