Η χαλαρή νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών, με αποτέλεσμα τη διατήρηση σε χαμηλό επίπεδο των επιτοκίων, θα μπορούσε να καταστήσει λιγότερο απαραίτητες τις πολιτικές λιτότητας και μείωσης δημόσιων δαπανών στο μέλλον, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Σύμφωνα με την έκθεση «World Economic Outlook» - της οποίας σήμερα το Ταμείο δημοσιοποίησε ορισμένα μόνο κεφάλαια - «τα επιτόκια που κατέβαλαν τα κράτη για να χρηματοδοτηθούν στις αγορές έχουν μειωθεί σημαντικά από τη δεκαετία του 1980 έως και σήμερα και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ακόμη και αρνητικά εάν ληφθεί υπόψη ο πληθωροσμός».
Όπως αναφέρει ο διεθνής οργανισμός «κατά μέσο όρο, σε διεθνές επίπεδο το πραγματικό επιτόκιο για τα 10ετή ομόλογο έπεσε από΄5,5% στη δεκαετία του ’80 στο 2% μεταξύ 2001 και 2008, ενώ κατέστη ελαφρώς αρνητικό το 2012».
Η υποχώρηση αυτή επιταχύνθηκε με την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009, η οποία ώθησε τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες (Fed, ΕΚΤ και άλλων) να χαμηλώσουν το βασικό τους επιτόκιο σε ένα σχεδόν μηδενικό επίπεδο για να υποστηρίξουν την οικονομία.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, αυτή η τάση αναμένεται να συνεχιστεί λόγω κυρίως της αυξανόμενης διάθεσης των επενδυτών να τοποθετηθούν σε κρατικό χρέος, το οποίο θεωρείται ασφαλής τοποθέτηση.
«Τα πραγματικά επιτόκια και το κόστος κεφαλαίου αναμένεται να αυξηθούν μόνον ελαφρά σε σχέση με το σημερινό τους επίπεδο», διαβεβαιώνει το ΔΝΤ στην έκθεσή του.
Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη θα μπορούσαν επομένως να επιτρέψουν στο δημόσιο την χρηματοδότηση νέων δαπανών χωρίς να επιβαρύνουν επιπλέον τα οικονομικά τους καθώς το βάρος του χρέους θα ήταν έτσι σχεδόν μηδαμινό, ακόμη και αρνητικό λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό.
«Ορισμένες αυξήσεις στις δημοσιονομικές δαπάνες που χρηματοδοτούνται από το χρέος, κυρίως δημόσιες επενδύσεις, θα μπορούσαν να μην οδηγούν σε αυξήσεις του δημόσιου χρέους μεσοπρόθεσμα», επισημαίνει το ΔΝΤ
Ταυτόχρονα, όμως, υποστηρίζει ότι τα ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια μπορούν να αποτελέσουν και κίνδυνο, καθώς «σπρώχνουν» τους επενδυτές να ρισκάρουν προκειμένου να επιτύχουν υψηλές αποδόσεις.
