Με τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές να είναι πλέον ορατές στον ορίζοντα, καθώς τη Δευτέρα θα γίνει η τρίτη και τελευταία ψηφοφορία για τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, τις τελευταίες ημέρες τα κόμματα έχουν εντείνει τις προετοιμασίες τους για το ενδεχόμενο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Την ίδια ώρα, οι αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις προσπαθούν μεν να σκιαγραφήσουν το πιθανό αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης, αλλά το «κλειδί» σε αυτό είναι τα επιμέρους στοιχεία που καταγράφουν οι έρευνες, σχετικά με την κομματική ταύτιση των πολιτών.
Σύμφωνα με στοιχεία από την έρευνα «Τάσεις» της MRB στις αρχές Δεκεμβρίου, το 53,1% των Ελλήνων δηλώνουν μονοκομματικά ταυτισμένοι, δηλαδή είναι περισσότερο κοντά σε ένα κόμμα, το 21,8% δηλώνουν πολυκομματικοί, δηλαδή ταυτίζονται με δύο ή περισσότερα κόμματα, ενώ το 25,1% είναι «ακομματικοί», δηλαδή αισθάνονται μακριά από όλα τα κόμματα. Σε αυτούς εντάσσονται και ορισμένοι ψηφοφόροι που ταυτίζονται με μικρότερα κόμματα (Οικολόγοι, ΑΝΤΑΡΣΥΑ κτλ.) οι οποίοι όμως δεν ξεπερνούν συνολικά το 2-3% του εκλογικού σώματος, όπως αναφέρει στη σχετική ανάλυση των αποτελεσμάτων ο Ηλίας Νικολακόπουλος, στην εφημερίδα «Τα Νέα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι συνολικά οι μονοκομματικοί (53,1%) δεν μπορούν να συγκριθούν με το αντίστοιχο ποσοστό παλιότερων εποχών, όπως για παράδειγμα το 2006, όταν ξεπερνούσαν το 65%. Η μείωση της κομματικής ταύτισης είχε αρχίσει να καταγράφεται από την αμέσως επόμενη περίοδο, ενώ η κρίση και η πολιτική της διαχείριση μετέτρεψαν τις ρωγμές στο παγιωμένο κομματικό σύστημα σε ρήγματα, οδηγώντας στην κονιορτοποίηση του κομματικού συστήματος στις εκλογές του 2012, σημειώνει ο κ. Νικολακόπουλος.
Πλέον, στο εντελώς διαφορετικό τοπίο που έχει διαμορφωθεί οι μονοκομματικά ταυτισμένοι διαχέονται σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα και αυτή είναι η καλύτερη εικονογράφηση ενός πολυκομματικού συστήματος που βρίσκεται ακόμη σε ασταθή ισορροπία, χωρίς εμπεδωμένη δικομματική πόλωση και με τα μικρότερα κόμματα να διεκδικούν τη διακριτή παρουσία τους.
Από εκείνους που αισθάνονται ταυτισμένοι με ένα κόμμα, το 18,7% δηλώνει ότι είναι κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ, το 14,9% στη Νέα Δημοκρατία, το 5,7% στη Χρυσή Αυγή, το 3,6% στο ΠΑΣΟΚ, ενώ ίδιο ποσοστό έχουν το ΚΚΕ και το Ποτάμι, το 1,9% στους ΑΝΕΛ και το 1,1% στη ΔΗΜΑΡ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση αυτά τα στοιχεία, το 20% του εκλογικού σώματος εμφανίζεται μονοκομματικά ταυτισμένο με κάποιο από τα μικρότερα κόμματα, ενώ ένα επιπλέον 5% δηλώνει πολυκομματική ταύτιση αποκλειστικά με κάποια από τα μικρότερα, αποκλείοντας δηλαδή ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.
Από τα μικρότερα κόμματα, η Χρυσή Αυγή έχει την ισχυρότερη μονοκομματική ταύτιση από τα μικρότερα κόμματα. Μάλιστα, ενώ στις εκλογές του Ιουνίου του 2012 μόνο οι μισοί ψηφοφόροι της ΧΑ δήλωναν ότι αισθάνονται κοντά της (δηλαδή το 3,5% του εκλογικού σώματος), σήμερα αυτό προσεγγίζει το 6%.
Σαφώς, την ισχυρότερη μονοκομματική ταύτιση έχουν τα δύο κόμματα που διεκδικούν την εξουσία, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Δημοκρατία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως έχει η ηλικιακή σύνθεση εκείνων που δηλώνουν κοντά σε αυτά τα δύο κόμματα. Μέχρι την ηλικία των 64 ετών οι μονοκομματικά ταυτισμένοι με τον ΣΥΡΙΖΑ αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% και είναι διπλάσιοι από εκείνους της ΝΔ ενώ η εικόνα αντιστρέφεται πλήρως τους 65 ετών και άνω (ΝΔ 29%, ΣΥΡΙΖΑ 9%)
Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι- σύμφωνα με το δημοσίευμα- μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000, τα δύο τότε μεγάλα κόμματα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ είχαν μονοκομματική ταύτιση που κάλυπτε συνολικά το 60% και στην κάλπη μεταφραζόταν αθροιστικά σε 80-85%. Αντίθετα σήμερα, οι αδιαπραγμάτευτοι πυρήνες των δύο διεκδικητών της εξουσίας μετά βίας καλύπτουν το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος.
Σε ό,τι αφορά τη δεξαμενή ψήφων στην οποία θα στραφούν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, είναι εκείνες των πολυκομματικών και των αποστασιοποιημένων από όλα τα κόμματα.
Η πρώτη εμφανίζεται ευνοϊκότερη για τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του ο κ. Νικολακόπουλος, αφού περίπου οι μισοί τον αντιμετωπίζουν ως δυνητική επιλογή ψήφου. Ομως, έχει μία μείζονα δυσκολία καθώς περίπου το 4% του συνολικού εκλογικού σώματος ταλαντεύεται μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ, ενώ μία αντίστοιχη και ελαφρώς μεγαλύτερη μερίδα ταλαντεύεται μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και σχημάτων της Κεντροαριστεράς, πρωτίστως το Ποτάμι, αλλά και το ΠΑΣΟΚ.
