Με ευλάβεια και κατάνυξη,ανάμεσα στα ξεχωριστά αρώματα της κρητικής φύσης του Αμαριανού Πεδιάδος,έγινε και φέτος ο εορτασμός του Αγίου Ευσταθίου, πολιούχου του χωριού.
Την Παρασκευή το βράδυ όποιος είχε την τύχη να βρίσκεται στο γραφικό ορεινό οικισμό με την υπέροχη πλατεία ,τα τρεχούμενα νερά και τα αιωνόβια πλατάνια έζησε μια μοναδική ατμόσφαιρα που πραγματικά τον γοήτευσε.
Τον Εσπερινό που εψάλει,παραμονή της εορτής του Αγίου, πρωτοστατούντος του Αρχιμανδρίτη της Ιεράς Μητρόπολης Αρκαλοχωρίου ,Καστελίου και Βιάννου κ.Θεολόγου Αλεξανδράκη στον Ιερό Ναό του Αγίου Ευσταθίου παρακολούθησε πλήθος πιστών.Ο Αρχιμανδρίτης συγκίνησε τους παραβρισκόμενους με το φλογερό του κήρυγμα για την κρίση στις αξίες και τα ήθη και κάλεσε τους πιστούς να παραμείνουν προσηλωμένοι στο δρόμο του Χριστού.
Η περιφορά της εικόνας και των ιερών λειψάνων του Αγίου που ακολούθησε έγινε στα γραφικά σοκάκια του χωριού, μπροστά από τα σπίτια με τις στολισμένες εξώπορτες ,τα τραπεζάκια με τις εικόνες τα οποία ήταν στολισμένα με αναμμένα κεριά και φρέσκα λουλούδια.
Η υποβλητική και κατανυκτική ατμόσφαιρα συμπληρώθηκε με τις αρτοκλασίες των πιστών που τίμησαν και φέτος τη μνήμη του Αγίου Ευσταθίου και το κέρασμα ,βασικό χαρακτηριστικό της κρητικής λεβέντικης φιλοξενίας από την Ενορία του Αμαριανού , τον εφημέριό της Κωνσταντίνο Ψυλλάκη που είχε και την ευθύνη όπως κάθε χρόνο της διοργάνωσης του εορτασμού.
Ο ίδιος ο Παπα-Κωστής ακούραστος υπηρέτης της κοινωνίας του Χριστού και της εκκλησίας του συνεπικουρούμενος από άλλους ιερείς αλλά και το ενοριακό συμβούλιο κατάφερε να μας ταξιδέψει και σήμερα Σάββατο στην πρωινή εκδήλωση που διοργανώθηκε,στον ιδιαίτερο κόσμο του Αγίου Ευσταθίου που με ηρωισμό μπροστά στο ρωμαίο αυτοκράτορα του δήλωσε αν και στρατηγός του ότι είναι χριστιανός.
Στη συνέχεια και μετά από μια άκαρπη προσπάθεια να τον κατασπαράξει το λιοντάρι,που ξαφνικά και ως εκ θαύματος ημέρεψε ήρθε η σειρά του βοδιού. Τον έβαλαν μαζί με άλλους χριστιανούς μέσα στο πυρακτωμένο χάλκινο βόδι για να μαρτυρήσει αλλά όταν μετά από μέρες το άνοιξαν διαπίστωσαν ότι τα σώματά τους ήταν άθικτα αλλά οι ψυχές έλειπαν.
Και του χρόνου με υγεία ευχήθηκαν όλοι ...
Λευτέρης Βαρδάκης
Η ιστορία του Αμαριανού
Το Αμαριανό (κάτοικοι 321 το 2001) είναι χωριό του Δήμου Μινώα Πεδιάδος . Η θέση του είναι στους πρόποδες του υψώματος Αφέντης (υψόμετρο 1.578 μ.) του ορεινού συγκροτήματος της Δίκτης. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία και παράγεται λάδι όπως και κτηνοτροφικά φυτά. Στον οικισμό λειτουργεί ο ναός του Αγίου Ευσταθίου.
Οι παλαιότερες γραφές του χωριού είναι Αμαριανώ (ουδ.) και Αμαριανόν. Αναφέρεται στις βενετικές απογραφές Amariano και στον Καστροφύλακα (Κ94) με 225 κατοίκους το 1583. Σύμφωνα με το Στ. Σπανάκη ο αποικισμός του χωριού έγινε από κατοίκους του Αμαρίου Ρεθύμνου, οι οποίοι μετεγκαταστάθηκαν εκεί. Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας πολλοί κάτοικοι εξορίζονταν από τα χωριά τους για λόγους ασφαλείας και εγκαταστάθηκαν σε άλλη επαρχία. Η ονομασία της επαρχίας Αμαρίου αναφέρεται από τις αρχές της Βενετοκρατίας. Η προηγούμενη ονομασία του ήταν Σύβριτος, κατά τη δεύτερη Βυζαντινή περίοδο.
Συνεπώς ο αποικισμός του χωριού Αμαριανώ έγινε κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας και μάλιστα στις αρχές, αφού το 1583 ήταν αρκετά μεγάλος οικισμός. Παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν με τη βυρσοδεψία.
