Κρήτη: "Αιχμάλωτοι" του πολέμου και της ελληνικής γραφειοκρατίας
Την απίστευτη ελληνική γραφειοκρατία και τις δαιδαλώδεις διαδικασίες υλοποίησης ακόμα και των επίσημων υποσχέσεων του ελληνικού κράτους δείχνουν δύο ιστορίες με πρόσφυγες από τη Συρία που κατέληξαν στα Χανιά. Κοινό χαρακτηριστικό και των δύο υποθέσεων είναι πως πριν από ενάμιση χρόνο για πολλές μέρες τα φώτα της δημοσιότητας στράφηκαν στους ανθρώπους αυτούς αλλά μέχρι σήμερα τα προβλήματά τους παραμένουν άλυτα.
Η πρώτη περίπτωση αφορά τους πρόσφυγες που παραμένουν ακόμα ξεχασμένοι στο ξενοδοχείο της Νέας Χώρας Χανίων από τον Απρίλιο του 2014 ενώ η δεύτερη αυτή της 19χρονης ηρωίδας Ντοά Αλ Ζαμέλ που έφθασε να βραβευθεί ακόμα και από την Ακαδημία Αθηνών αλλά δεν κατάφερε να πάρει άδεια να συνεχίσει το ταξίδι της στην Ευρώπη όπως η ίδια επιθυμούσε.
Οι πρόσφυγες του... Elena
Στην πρώτη περίπτωση το... ελληνικό κομμάτι της περιπέτειας των προσφύγων ξεκίνησε την 1η Απριλίου 2014. Τότε 300 πρόσφυγες από τη Συρία αλλά και την Αίγυπτο, εντοπίστηκαν να ταξιδεύουν με ένα σαπιοκάραβο προς την Ιταλία και μεταφέρθηκαν στα Χανιά. Στους προερχόμενους από τη Συρία, εξασφαλίστηκε το δικαίωμα εξάμηνης αναβολής απομάκρυνσης ενώ για την «προσωρινή» τους φιλοξενία υπήρξε προφορική συμφωνία μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης και του ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου "Elena" στη Νέα Χώρα Χανίων. Στο ξενοδοχείο μεταφέρθηκαν συνολικά 145 άτομα, μεταξύ τους 32 γυναίκες και 47 παιδιά με την υπόσχεση ότι εντός τεσσάρων - πέντε ημερών θα βρεθεί χώρος για τη μεταστέγασή τους.
Από τότε έχουν περάσει 19 μήνες και ακόμα το ξενοδοχείο δεν έχει αδειάσει. Περίπου 20 άτομα παραμένουν εκεί, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Είναι αυτοί που δεν κατάφεραν να βρουν τρόπο (νόμιμο ή παράνομο) ώστε να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Για το θέμα υποβλήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ακόμα μία ερώτηση στη Βουλή από τους βουλευτές Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ Βάλια Βαγιωνάκη και Αντώνη Μπαλωμενάκη. Στην ερώτησή τους προς τον αναπληρωτή υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα οι δύο βουλευτές τονίζουν πως η φιλοξενία που παρέχεται στους συγκεκριμένους ανθρώπους κρίνεται προβληματική αν αναλογιστεί κανείς ότι έχει σταματήσει η σίτισή τους και είναι αμφίβολο αν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας. Την ίδια στιγμή προβληματική είναι η κατάσταση και για τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου αφού ήδη έχουν χαθεί δύο τουριστικές περίοδοι χωρίς να έχει λάβει αποζημίωση.
Η ηρωίδα που ξεχάστηκε
Η δεύτερη περίπτωση είναι αυτή της 19χρονης Ντοά Αλ Ζαμέλ, της 19χρονης ηρωίδας που τον Σεπτέμβριο του 2014 κατάφερε να σώσει ένα κοριτσάκι 19μηνών παλεύοντας επί τέσσερα μερόνυχτα με τα κύματα. Το πλοίο που τις μετέφερε από τη Συρία στην Ιταλία, εμβολίστηκε από δουλεμπορικό με αποτέλεσμα να πνιγούν 490 άνθρωποι. Η Ντοά σε εκείνο το ναυάγιο έχασε τον αρραβωνιαστικό της με τον οποίο σχεδίαζαν μαζί να ταξιδέψουν στη Σουηδία. Το παιδί που έσωσε δεν ήταν δικό της αλλά της το εμπιστεύθηκε η μητέρα του, η οποία δε φορούσε σωσίβιο, λίγο πριν την καταπιούν και εκείνη τα κύματα της Μεσογείου.
Για την ηρωική της πράξη η Ντοά βραβεύθηκε από τον Δήμο Χανίων και την αντιπεριφέρεια Χανίων αλλά και από την Ακαδημία Αθηνών, με το βραβείο στην κατηγορία “Τάξη των Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών”. Το πιο σημαντικό όμως έγγραφο για αυτήν ήταν η τότε ανακοίνωση του Υπουργείου Εσωτερικών, τον Οκτώβριο του 2014, με το οποίο η ελληνική πολιτεία αναγνώριζε ότι η Ντοά «δικαιούται την υπαγωγή στο καθεστώς διεθνούς προστασίας» και πως «έχει ήδη τεθεί υπό την προστασία του ελληνικού κράτους». Αυτό είχε θεωρηθεί ως το πρώτο βήμα γα να της δοθούν τα σχετικά ταξιδιωτικά έγγραφα ώστε να ταξιδέψει στη Σουηδία που ήταν και ο τελικός της προορισμός.
Σήμερα, 15 μήνες μετά, η Ντοά παραμένει ακόμα εγκλωβισμένη στα Χανιά. Τα φώτα της δημοσιότητας έχουν φύγει πια από πάνω της και ο ηρωισμός της δεν είναι πια θέμα στις ειδήσεις. Όσο για τα απαραίτητα χαρτιά, αυτά δεν ήρθαν ποτέ, η κυβέρνηση άλλαξε ωστόσο η γραφειοκρατία παραμένει ακόμα δαιδαλώδης. Το αίτημα ασύλου που υπέβαλε στη Σουηδία δεν εγκρίθηκε, παρόλο που και εκεί ξέρανε την ιδιαίτερη περίπτωσή της. Η Ντοά δεν έχει καν τα απαραίτητα χαρτιά για να δουλέψει έστω στην Ελλάδα και φυσικά δεν έχει πάρει ούτε τα νομιμοποιητικά έγγραφα για να φύγει από τη χώρα, παραμένοντας στην ουσία εγκλωβισμένη στα Χανιά.
Μάριος Διονέλλης
