Μειώθηκαν σημαντικά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην Κρήτη

Η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει την καταναλωτική συμπεριφορά των πολιτών καθώς και πολλές συνήθειές τους. Επομένως είναι αναμενόμενο να έχει μειωθεί η χρήση της ενέργειας και διαφόρων ενεργειακών προϊόντων καθώς και ορισμένοι συμπολίτες μας να βιώνουν συνθήκες ενεργειακής φτώχειας μη έχοντας τους απαραίτητους χρηματικούς πόρους για να προμηθευτούν την ενέργεια που χρειάζονται.
Η ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιείται για τον φωτισμό και τη λειτουργία διαφόρων συσκευών και μηχανημάτων και στη Κρήτη παράγεται σήμερα από πετρέλαιο (μαζούτ και ντίζελ) καθώς και από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) κυρίως από ηλιακή και αιολική ενέργεια και σε πολύ μικρό βαθμό από μικρά υδροηλεκτρικά έργα και βιοαέριο. Για την παραγωγή θερμότητας σε κτήρια και σε παραγωγικές δραστηριότητες χρησιμοποιείται το πετρέλαιο (μαζούτ και ντίζελ θέρμανσης) αλλά και οι Α.Π.Ε. Τέλος για την κίνηση οχημάτων χρησιμοποιούνται κυρίως η βενζίνη και το ντίζελ κίνησης (καθώς και το υγραέριο αλλά σε πολύ μικρό βαθμό). Καθώς το πετρέλαιο και η βενζίνη που χρησιμοποιούνται σε διάφορες χρήσεις προέρχονται από ορυκτά καύσιμα η χρήση τους συνοδεύεται με την έκλυση στην ατμόσφαιρα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) το οποίο αποτελεί σημαντικό θερμοκηπιακό αέριο, το οποίο συμβάλλει στην επίταση των κλιματικών αλλαγών.

Εκπομπές CO2 στην Κρήτη λόγω της παραγωγής ηλεκτρισμού από ορυκτά καύσιμα
Η ηλεκτρική ενέργεια στην Κρήτη τα τελευταία χρόνια παράγεται κυρίως από ορυκτά καύσιμα (Μαζούτ και ντίζελ) σε ποσοστό 77 – 80% και από ΑΠΕ σε ποσοστό 20 – 23%. Κατά την περίοδο 2007 – 2013 η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Κρήτη μειώθηκε ελαφρά, ενώ αυξήθηκε το μερίδιο της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρισμού (με φωτοβολταϊκά συστήματα και ανεμογεννήτριες) και αντίστοιχα μειώθηκε το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων στη παραγωγή της. Οι εκπομπές CO2 λόγω της χρήσης ορυκτών καυσίμων στην παραγωγή ηλεκτρισμού στην Κρήτη μειώθηκαν κατά 12.78% το προαναφερθέν χρονικό διάστημα.

Εκπομπές CO2 λόγω της χρήσης ορυκτών καυσίμων για παραγωγή θερμότητος στην Κρήτη
Για την παραγωγή θερμότητας σε κτήρια και σε διάφορες δραστηριότητες στην Κρήτη χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο πετρέλαιο (μαζούτ και ντίζελ), ηλεκτρική ενέργεια, ηλιακή ενέργεια και στερεά βιομάζα (το υγραέριο χρησιμοποιείται σε μικρή κλίμακα). Η μείωση της χρήσης μαζούτ και ντίζελ θέρμανσης στην Κρήτη την περίοδο 2007 – 2013 είναι μεγάλη και ποσοστιαία ανέρχεται σε 80.22% και 44.06% αντίστοιχα. Συνεπώς η μείωση των εκπομπών CO2 στην Κρήτη λόγω του γεγονότος αυτού είναι σημαντική. Η μεγάλη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων για θέρμανση οφείλεται στην υποκατάσταση του πετρελαίου θέρμανσης με στερεά βιομάζα (καυσόξυλα, ελαιοπυρηνόξυλο και λιγότερο πέλετς) η οποία είναι αρκετά πιο οικονομική. Αντί για πετρέλαιο χρησιμοποιούνται περισσότερο και οι αντλίες θερμότητος, οι οποίες καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια. Λόγω των ήπιων κλιματολογικών συνθηκών της Κρήτης πολλοί δεν θεωρούν απαραίτητο να θερμάνουν τα κτήρια στον βαθμό τουλάχιστον που τα θέρμαιναν στο παρελθόν. Στη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων στη θέρμανση κτηρίων συνέβαλε και η ενεργειακή αναβάθμιση πολλών κτηρίων μέσω της αυξημένης θερμομόνωσης τους, δεδομένου ότι και η Πολιτεία ενισχύει χρηματικά τέτοιες επεμβάσεις.

Εκπομπές CO2 λόγω της κίνησης οχημάτων στην Κρήτη
Για την κίνηση των οχημάτων στην Κρήτη χρησιμοποιούνται κυρίως το πετρέλαιο κίνησης και η βενζίνη. Κατά την περίοδο 2007 – 2013 παρατηρήθηκε μεγάλη μείωση της κατανάλωσης των προαναφερθέντων καυσίμων στα οχήματα που ανέρχεται σε 26.14% και 32.84% αντίστοιχα. Συνεπώς ανάλογη ήταν και η μείωση των εκπομπών CO2 λόγω της χρήσης ορυκτών καυσίμων στα οχήματα στην Κρήτη την περίοδο αυτή. Δεδομένου ότι στην περίοδο αναφοράς δεν έχουν χρησιμοποιηθεί άλλα καύσιμα στα οχήματα της Κρήτης (πολύ λίγα οχήματα χρησιμοποιούν το υγραέριο), η μείωση της κατανάλωσης καυσίμων οφείλεται αφενός στη χρήση περισσότερων οχημάτων με μικρότερη χιλιομετρική κατανάλωση καυσίμων τα οποία αντικαθιστούν τα παλιά, αλλά και γενικότερα στη μικρότερη χρήση οχημάτων από τους πολίτες στη Κρήτη.
Συνεπώς στην Κρήτη χρησιμοποιούνται σήμερα για την παραγωγή ενέργειας ορυκτά καύσιμα που περιλαμβάνουν το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης, τη βενζίνη και σε μικρό βαθμό το υγραέριο τα οποία παράγουν κατά την καύση τους θερμοκηπιακούς ρύπους. Χρησιμοποιούνται η ηλιακή και η αιολική ενέργεια , η στερεά βιομάζα και σε μικρό βαθμό μικρά υδροηλεκτρικά έργα και το βιοαέριο. Δεδομένου ότι αυτά αποτελούν ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους δεν συμβάλλουν στην αύξηση του CO2 της ατμόσφαιρας.
Την περίοδο 2007 – 2013 παρουσιάστηκε  σημαντική μείωση του κατά κεφαλήν ακαθάριστου Εθνικού προϊόντος της χώρας από 30.600 δολ. σε 23.600 δολ. δηλαδή ποσοστιαία μειώθηκε κατά 22.88%. Συνεπώς μειώθηκε και η αγοραστική δύναμη των πολιτών με αποτέλεσμα την αδυναμία κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων όπως στο παρελθόν. Αντίστοιχα οι τιμές του πετρελαίου την ίδια περίοδο αυξήθηκαν κατά 42.01%, από 64.20 δολ. το βαρέλι σε 91.17 δολ. το βαρέλι και αυτό συνέβαλε στη μείωση κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων.
Η παρατηρούμενη μείωση των εκπομπών CO2 στην ατμόσφαιρα λόγω της χρήσης ορυκτών καυσίμων στη Κρήτη τη περίοδο 2007 – 2013 οφείλεται λοιπόν σε μικρότερο η μεγαλύτερο βαθμό στους εξής παράγοντες
1. Στη μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας και ενεργειακών προϊόντων λόγω της μείωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, οι οποίοι δεν μπορούν πλέον να εξασφαλίσουν την απαραίτητη ενέργεια την οποία άλλοτε είχαν.
2. Στην αύξηση της τιμής του πετρελαίου και των προϊόντων του που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας.
3. Στη σταδιακή αύξηση της χρήσης των Α.Π.Ε. για παραγωγή θερμότητος και ηλεκτρισμού, οι οποίες υποκαθιστούν  τα ορυκτά καύσιμα καθώς η εξέλιξη της τεχνολογίας καθιστά οικονομικά ελκυστικές διάφορες εφαρμογές των Α.Π.Ε. ενώ η Πολιτεία ενισχύει με χρηματικά κίνητρα τη χρήση άλλων λιγότερο ελκυστικών.
4. Στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας που έχει επιτευχθεί στα κτίρια αλλά και σε άλλες δραστηριότητες είτε μέσω οικονομικών ενισχύσεων της πολιτείας είτε μέσω θεσμικής επιβολής είτε τέλος λόγω της οικονομικής ελκυστικότητας τους.

του Γιάννη Βουρδουμπά στα Χανιώτικα Νέα - Ο κ. Γιάννης Βουρδουμπάς διδάσκει ενεργειακή τεχνολογία στο Τ.Ε.Ι. Κρήτης και είναι επιστημονικός συνεργάτης του Μ.Α.Ι.Χ.