"Δάση και κλιματική αλλαγή" το σύνθημα φέτος για την 21η Μαρτίου
Η 21η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως η Παγκόσμια ημέρα Δασών. Το θέμα του 2015 είναι «Δάση και Κλιματική Αλλαγή» και επιλέχθηκε με σκοπό να αναδειχθούν οι τρόποι με τους οποίους τα δάση επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή.
Τα δάση: α) Καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο του πλανήτη και διαδραματίζουν βασικό ρόλο τόσο στην παγκόσμια όσο και στις εθνικές οικονομίες β) Πάνω από το 80% των ζώων, φυτών και εντόμων στη γη ζουν στα δάση γ) Προσφέρουν καταφύγιο, θέσεις εργασίας και ασφάλεια για τους ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτά γ) Διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής δ) Συμβάλλουν στην ισορροπία του οξυγόνου, του διοξειδίου του άνθρακα, την υγρασία του αέρα και την προστασία των λεκανών απορροής που παρέχουν το 75% του γλυκού νερού στη γη ε) Η αξία των ωφελειών από την ύπαρξή τους, όπως για το νερό, την ενέργεια, τη στέγη και τα φάρμακα είναι τεράστια.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, η παγκόσμια αποδάσωση έχει εξαπλωθεί σε ανησυχητικό βαθμό. Κάθε χρόνο 13 εκατομμύρια εκτάρια δάσους εξαφανίζονται από την επιφάνεια της γης! Η αποψίλωση των δασών ευθύνεται για το 12% έως 20% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Στην Ελλάδα η κλιματική αλλαγή μετακινεί τα ελληνικά δάση σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Η εξαφάνιση κάποιων φυτών που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη βελτίωση καλλιεργούμενων ποικιλιών θα μπορούσε να απειλήσει και τη διατροφική ασφάλεια. Καθώς οι νέες κλιματικές συνθήκες ευνοούν τη συχνότερη εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, απαιτείται ένα αυστηρό πλαίσιο προστασίας και ελέγχου που σήμερα δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Αντιθέτως φαίνεται ότι ανοίγει ο δρόμος για αλλαγή της χρήσης τους και επενδύσεις μέσα σε δασικές περιοχές. Αντιπυρική προστασία, αναδασώσεις και παρακολούθηση των δασών, αποτελούν τα απολύτως αναγκαία διαχειριστικά μέτρα για τα δάση. Πρώτα όμως θα πρέπει να τα καταγράψουμε, γιατί δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια τι είδους και πόσα δάση έχουμε. Έχουμε ανάγκη από πολλά στοιχεία, στοιχεία μετρήσιμα για το ξύλο, για τα δέντρα, για την κατάσταση των δασών, για την υγεία τους.
Η συνεισφορά των δασών είναι σημαντική. Αποτελούν ασπίδα απέναντι στην κλιματική αλλαγή, γιατί απορροφούν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Σαν χώρα εκπέμπουμε περίπου 120 εκατομμύρια τόνους το χρόνο, τα δάση μας αφαιρούν περίπου 3 εκατομμύρια. Άρα είναι γύρω στα 3% μείωση των εθνικών εκπομπών από τη θετική επίδραση των δασών. Για να μπορέσουν όμως να επιτελέσουν αυτόν αλλά και τους υπόλοιπους ευεργετικούς ρόλους τους θα πρέπει πρώτα να διατηρηθούν. Οι διαχειριστικοί στόχοι πρέπει να προσαρμοστούν στη διατήρηση υγιών δασών που θα επιτελούν το φυσικό τους ρόλο, να δεσμεύουν CO2 μέσω της φωτοσύνθεσης και να το αποθηκεύουν ως βιομάζα. Αντίστοιχα θα πρέπει να προσαρμοστούν τα διαχειριστικά μέτρα, προκειμένου τα δάση να διατηρήσουν την αντοχή τους, να προστατεύονται αποτελεσματικά από τις πυρκαγιές και η εκμετάλλευση του ξύλου και της βιομάζας να ακολουθεί τις αρχές της αειφορίας.
Μόνιμη μέριμνα σε όλο αυτό το πλαίσιο πρέπει να είναι και η αποκατάσταση των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων και η προστασία τους από τις πιθανές αλλαγές χρήσης. Για να διαφυλαχθεί το μεγάλο κεφάλαιο της υψηλής βιοποικιλότητας της χώρας μας θα ήταν πρόσφορο να προσδιοριστούν χωρικά τα καταφύγια που θα προστατέψουν τα περισσότερα είδη ή ένα μεγάλο αριθμό ειδών, κάτι που αποτελεί ένα πολύπλοκο και δύσκολο εγχείρημα, λόγω των μεγάλων διακυμάνσεων στις κλιματικές και βιοτικές απαιτήσεις μεταξύ των ειδών. Για όλα τα παραπάνω θα πρέπει να επιστρατευτεί η συσσωρευμένη εμπειρία των αρμόδιων φορέων και το επιστημονικό δυναμικό που διαθέτει η χώρα, ώστε να προχωρήσει αποτελεσματικά και η έρευνα και η υλοποίηση έργων και η εφαρμογή μέτρων προς όφελος της σημερινής και των επομένων γενεών. Επιβάλλεται να θεσμοθετηθεί η συνεργασία του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων, με τις δασικές υπηρεσίες, με το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών στη Θεσσαλονίκη, με τη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος και των Επιστημονικών Ιδρυμάτων της χώρας.
Με ιδιαίτερα ανησυχία παρακολουθούμε τη «νομιμοποίηση» της υλοτόμησης 317.000 στρεμμάτων αρχέγονου δάσους στο Όρος Κάκαβος, την υποβάθμιση των εδαφών (φέτος, το 2015, Παγκόσμιο έτος εδαφών), την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και την καταστροφή της τοπικής οικονομίας από την εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές Χαλκιδικής. Το θέμα της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της τοπικής οικονομίας είναι καθαρά πολιτικό και η κυβέρνηση οφείλει να πάρει όλα τα μέτρα - σύμφωνα άλλωστε με το πρόγραμμα της- έτσι ώστε να σταματήσει η καταστροφή.
Θεωρούμε ότι άμεσα πρέπει να καταργηθούν οι δασοκτόνες διατάξεις των νόμων 4315/ 2014 (ΦΕΚ Α269/2014) και 4280/2014 (ΦΕΚ Α159/2014) και όσων νόμων και υπουργικών αποφάσεων υπονομεύουν την προστασία των περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί δασικές και αναδασωτέες. Αντιθέτως θα πρέπει να υπογραφεί άμεσα το σχέδιο ΠΔ για την Προστασία του Ολύμπου και να υιοθετηθούν οι προτάσεις των 17 φορέων που έχουν κατατεθεί στο Υπουργείο, 21.01.2012.
Οι ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/Naturefriends Greece έχουν ως σύνθημα «Γνωρίζουμε τη Φύση και την προστατεύουμε». Την Παγκόσμια Ημέρα Δασών οι ΦτΦ/NFGR διοργανώνουν το Σάββατο 21 Μαρτίου 2015 ειδική ορεινή Πεζοπορία στην Πάρνηθα, διαδρομή «Μέλι – Ρέμα Αγίου Γεωργίου», διάρκεια τέσσερις ώρες. Στην πεζοπορία μπορεί να πάρουν μέρος όσοι είναι σε καλή φυσική κατάσταση και διαθέτουν στοιχειώδη ορειβατικό εξοπλισμό (περισσότερες πληροφορίες στο blog http://naturefriends-gr.blogspot.gr)
