Ντοκουμέντο: Μία υπόθεση συναλλαγής Δημάρχου της Κρήτης πάει στο ... αρχείο

Όχι μη θορυβείστε. Το θέμα δεν είναι σημερινό. Άλλωστε, η ιστορία είχε τον τρόπο της να διδάσκει πως το "μέλι" είναι διαχρονικός πειρασμός στα ... δάκτυλα της εξουσίας. Η υπόθεση αφορά στην Κρήτη του 1889 και μπήκε στο ... αρχείο. Από εκεί την αλιεύσαμε (Αρχεία του κράτους) με την πολύτιμη συνδρομή του Διευθυντή των Αρχείων του Κράτους στο νομό Ηρακλείου, δόκτωρος Εμμανουήλ Δρακάκη. Διαβάστε την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα υπόθεση, το ιστορικό υπόβαθρο της εποχής και τα έγγραφα που τεκμηρίωσαν την "συναλλαγή".

Οι πρωτόγνωρες, μετά από τόσους αιώνες οθωμανικής κυριαρχίας, ελευθερίες και η διεύρυνση των δημοκρατικών διαδικασιών σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής, που εκχωρούσε στον χριστιανικό πληθυσμό της Κρήτης,  η  Σύμβαση της Χαλέπας του 1878, οδήγησαν σύντομα σε οξύτατες αντιπαραθέσεις μεταξύ των δύο τότε κομμάτων, στους συντηρητικούς Καραβανάδες και στους προοδευτικούς Ξυπόλητους, αλλά και σε έξαρση των πελατειακών σχέσεων και του εκχρηματισμού των συνειδήσεων. 

Στο αρχείο του συμβολαιογράφου Ηρακλείου, με την αβδιώτικη καταγωγή, Εμμανουήλ Ξανθουδίδη (1883-1906), σώζεται μια σπάνιου είδους δικαιοπραξία, που πιθανόν «τεκμηριώνει», επιβεβαιώνει νοσηρές εκφράσεις του πολιτικού κλίματος της εποχής, και κάθε εποχής γενικότερα, ενώ παράλληλα, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα του πλούτου που μπορεί να κρύβουν κάποιες φορές τα συμβολαιογραφικά τεκμήρια, αυτή η ταπεινή πηγή της τοπικής μας, καθημερινής, ιστορίας.

Το Σάββατο της 11ης Μαρτίου του 1889, στο γραφείο του συμβολαιογράφου Εμμανουήλ Ξανθουδίδη, στα Λεμπλετζίδικα, τη σημερινή οδό Ψαρομηλίγκων, και ενώπιον των μαρτύρων Ματθαίου Σφακιανάκη, κτηματία, και Ιωάννη Δουκουμετζίδη, εμποροράπτη, γίνεται μια ιδιόμορφη συναλλαγή.

Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές για το δήμο Δαφνών, είχε αναδειχθεί νικητής ο Στέργιος Κουλτζός, ο οποίος όμως δέχεται να παραιτηθεί του αξιώματός του,  προς «χάρη» του συνυποψηφίου του και πρώτου επιλαχόντα Νικολάου Ξενάκη, γεωργοκτηματία από το  Βενεράτο, έναντι του καθόλου ευκαταφρόνητου για την εποχή και σε «σκληρό» μάλιστα νόμισμα εκταμιευμένου, ποσού των  20 χρυσών εικοσόφραγκων ( περίπου 2.140 γρόσια). Αν για οποιονδήποτε λόγο (μεταμέλεια, μη αποδοχή της παραίτησης κλπ.) δεν τοποθετούνταν δήμαρχος ο επιλαχών και «καλοπληρωτής» Αντώνιος Ξενάκης, ο εκλεγμένος δήμαρχος Στέργιος Κουλτζός όφειλε να του επιστρέψει το παραπάνω ποσό. Ως εγγυητής της όλης διαδικασίας και της «συμμόρφωσης» του Στέργιου Κουλτζού, υπογράφει την  πράξη ο μέχρι τότε δήμαρχος Δαφνών Δημήτριος Ζουδιανός.

του Εμμανουήλ Δρακάκη, προϊσταμένου των Γενικών Αρχείων του Κράτους στο Ηράκλειο