"Γιορτάζουν"... τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου, προς τιμήν της υπογραφής της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τον ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948.
Παράλληλα, η 10η Δεκεμβρίου 2016 αποτελεί την πεντηκοστή επέτειο της ψήφισης των δύο Διεθνών Συμφώνων του ΟΗΕ, τα οποία πήγασαν από Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου: το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα.
Όπως υπενθυμίζει το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου με την ίδρυσή του το 1945, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) συνέστησε Επιτροπή για να συντάξει μια Παγκόσμια Διακήρυξη που να περιέχει τις βασικές αρχές στις οποίες οι λαοί του κόσμου θα πρέπει να στηρίζονται.
Επικεφαλής της Επιτροπής ορίσθηκε ο René Cassin, επιφανής Γάλλος νομικός και δικαστής, ο οποίος επέμεινε ως βασικές αρχές να θεωρηθούν τόσο τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, τα οποία υποστήριζε το μπλοκ των δυτικών χωρών, όσο και τα κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά δικαιώματα, που υποστήριζε το ανατολικό μπλοκ.
Η μεγαλύτερη συνεισφορά του Cassin ήταν ότι παρά τις ισχυρότατες αντιδράσεις στο κείμενό του και από τις δύο πλευρές έμεινε ανυποχώρητος στο να κηρύξει όλα τα είδη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εξίσου σημαντικά και σεβαστά.
Είχε μάλιστα το θάρρος να θέσει σε ψηφοφορία από τους λαούς του κόσμου το σχέδιό του, το οποίο αποδέχθηκαν 48 κράτη και το οποίο κανείς δεν τόλμησε να καταψηφίσει - υπήρχαν μόνο 8 αποχές.
Έτσι τελικά ψηφίσθηκε το 1948 η ΟΔΔΑ, η οποία βασίζεται στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών
Τα πράγματα προχώρησαν μετά την ΟΔΔΑ ενισχυτικά για τα ΔτΑ, ιδίως με την υπογραφή των δύο Συμφώνων – Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα και Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Συγκεκριμένα, επειδή κατέστη αδύνατο να επιτευχθεί η υιοθέτηση ενός ενιαίου Συμφώνου (Covenant) που να προσδιορίζει λεπτομερέστερα και δεσμευτικότερα το περιεχόμενο των ΔτΑ που αναγνωρίστηκαν από την ΟΔΔΑ, επινοήθηκε μια μέθοδος ενθάρρυνσης της αμοιβαίας ανοχής των θέσεων του ενός μπλοκ από το άλλο.
Ειδικότερα, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ συνέταξε δύο χωριστά Σύμφωνα, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα με ενιαίο, όμως, ψήφισμά της στις 16 Δεκεμβρίου 1966.
Έτσι, και τα δύο μπλοκ αναγκάστηκαν να τα υιοθετήσουν, αλλά η διαφοροποίηση έμεινε μόνο στο στάδιο της κύρωσης. Κάθε χώρα, δηλαδή, θα μπορούσε να κυρώσει είτε μόνο το ένα, είτε μόνο το άλλο, είτε και τα δύο.
Η Ελλάδα κύρωσε το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα με τον ν. 1532/1985 και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα με τον ν. 2462/1997.
Μετά την υιοθέτηση των δύο ανωτέρω Συμφώνων επακολούθησε σειρά άλλων διεθνών συμβάσεων σε εφαρμογή του κάθε άρθρου της ΟΔΔΑ. Επιπλέον, στην πορεία του χρόνου όλα σχεδόν τα κράτη αναγκάστηκαν τελικά να προχωρήσουν στην κύρωση και των δύο Συμφώνων.
Αποδείχθηκε δηλαδή κατ’ αυτόν τον τρόπο η συμβολή του René Cassin, ο οποίος με την ευφυΐα και τη διορατικότητα που τον διέκρινε, κατάλαβε ότι στο μέλλον η προσέγγισή του θα δικαιωνόταν και δεν αποδέχτηκε συμβιβασμούς ως προς τα υπερασπιστέα δικαιώματα.
Κατόρθωσε, αντιθέτως, να διατυπώσει με τέτοιο τρόπο τα δικαιώματα, ώστε να βαίνουμε βαθμιαία και σταθερά προς τη νομική κατοχύρωσή τους. Χάρη λοιπόν στον σπουδαίο René Cassin και τις προσπάθειές του, τα δύο Διεθνή Σύμφωνα αποτελούν πλέον τα βασικά διεθνή κείμενα προστασίας των ΔτΑ και φάρο για τη δράση κάθε αγωνιστή υπέρ της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων.
Το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κάνει έκκληση σε όλους και ιδίως στους φορείς ισχυρών αξιωμάτων στις διάφορες δημοκρατικές χώρες να συμπράξουν στην ενίσχυση των ειλικρινά μαχομένων για την εφαρμογή των σημαντικών αυτών κειμένων προστασίας των ΔτΑ, δηλώνοντας πως θα είναι πάντα στο πλευρό τους με όλες του τις δυνάμεις.
Πράγματι, η σημερινή ημέρα αποτελεί μία υπενθύμιση ότι ο αγώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι μακρύς και διαρκής, ειδικά σε μία εποχή ραγδαίων και επικίνδυνων εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο.