Ένας στους 97 ανθρώπους στη γη είναι πρόσφυγας

Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων, στις 20 Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ύπατος εκπρόσωπος προέβησαν στην ακόλουθη δήλωση: «Αυτή τη χρονιά, η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων έρχεται σε μια εποχή που ο κόσμος αντιμετωπίζει μια παγκόσμια πανδημία, η οποία έχει ήδη στοιχίσει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων και πλήττει τα μέσα διαβίωσης εκατομμυρίων.

Ο αγώνας είναι ακόμα πιο δύσκολος για τους πρόσφυγες, τους εκτοπισθέντες στο εσωτερικό της χώρας, τους μετανάστες και τους απάτριδες. Με περιορισμένη ή μηδενική πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και μηχανισμούς προστασίας, αυτοί οι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της τρέχουσας παγκόσμιας κρίσης.

Ένας στους 97 ανθρώπους στη γη έχει εκτοπισθεί λόγω συγκρούσεων ή διώξεων. Έως το τέλος του 2019, σχεδόν 80 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Σε αυτούς περιλαμβάνονται σχεδόν 26 εκατομμύρια πρόσφυγες, 4,2 εκατομμύρια αιτούντες άσυλο, περίπου 45,7 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα και 3,6 εκατομμύρια πολίτες της Βενεζουέλας που εκτοπίστηκαν στο εξωτερικό.

Ο κορωνοϊός δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ των ανθρώπων και δεν γνωρίζει σύνορα. Η κλίμακά του απαίτησε ταχεία και συντονισμένη παγκόσμια αντίδραση με βάση τη διεθνή αλληλεγγύη. Κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω. Οι ευάλωτοι πληθυσμοί, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων, βρίσκονται στο επίκεντρο της παγκόσμιας αντίδρασης της ΕΕ στην κρίση του κορωνοϊού.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαιώνει την αταλάντευτη αλληλεγγύη της προς τα εκατομμύρια των ανθρώπων που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, ενίοτε αφήνοντας πίσω τις οικογένειές τους, επειδή η κατοικία τους δεν είναι πλέον ασφαλής. Η ΕΕ έχει δεσμευθεί για την τήρηση της Σύμβασης της Γενεύης για τους πρόσφυγες, η οποία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την προστασία των προσφύγων και τη διατήρηση του δικαιώματος ασύλου και της αρχής της μη επαναπροώθησης, όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Είναι σημαντικό, ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, να εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται οι θεμελιώδεις αρχές σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε όσοι το έχουν ανάγκη να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση σε διαδικασίες διεθνούς προστασίας και να βρίσκουν καταφύγιο, μεταξύ άλλων μέσω της επανεγκατάστασης.

Οι χώρες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες, μεταξύ των οποίων και οι χώρες που φιλοξενούν χιλιάδες πρόσφυγες, πρέπει να βοηθηθούν στην αντιμετώπιση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν.

Η ΕΕ αναγνωρίζει το μερίδιο ευθύνης που της αναλογεί για την παροχή προστασίας σε όσους το έχουν ανάγκη και την υποστήριξη άλλων χωρών. Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεσμεύτηκαν να προβούν στην επανεγκατάσταση περίπου 30.000 προσφύγων το 2020, που αντιπροσωπεύουν το 40 % του συνόλου των δεσμεύσεων για επανεγκατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει τα κράτη μέλη, ώστε να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους.

Η ΕΕ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας αντίδρασης σε αυτή την πανδημία. Η προσέγγιση Team Europe, που συνδυάζει πόρους από την ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ανταποκρίνεται στις ανθρωπιστικές ανάγκες των συστημάτων υγείας, ύδρευσης και αποχέτευσης, που έχουν προκύψει λόγω της κρίσης, μεταξύ άλλων προς όφελος των προσφύγων, των μεταναστών και των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων.

Ενισχύει επίσης τις ικανότητες των χωρών-εταίρων να αντιμετωπίσουν την πανδημία και να μετριάσουν τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπό της, ιδίως σε ομάδες που διατρέχουν κίνδυνο, όπως οι πρόσφυγες και οι κοινότητες υποδοχής, από το Cox’s Bazar στο Μπανγκλαντές μέχρι το Kakuma στην Κένυα, το Zaatari στην Ιορδανία και την Barranquilla στην Κολομβία. Οι πρόσφυγες μπορούν να αποτελέσουν καταλύτες για θετικές αλλαγές.

Αυτό επιβεβαιώθηκε από το πρώτο Παγκόσμιο Φόρουμ για τους Πρόσφυγες του Δεκεμβρίου 2019, όπου η διεθνής κοινότητα κλήθηκε να μοιραστεί την ευθύνη, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τους Πρόσφυγες. Σήμερα τιμούμε τους πολυάριθμους πρόσφυγες που εργάζονται στην πρώτη γραμμή για την καταπολέμηση του κορωνοϊού στην Ευρώπη, θέτοντας σε πολλές περιπτώσεις σε κίνδυνο την υγεία τους, για να σώσουν άλλους ανθρώπους.

Η συμβολή τους είναι ζωτικής σημασίας. Η ένταξη αποτελεί προτεραιότητα για την παρούσα Επιτροπή. Η ΕΕ έχει θεσπίσει ένα στιβαρό σύνολο μέτρων, για να διασφαλίσει ότι τα νεοαφιχθέντα άτομα θα έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως η εκπαίδευση, η κοινωνική πρόνοια, η υγειονομική περίθαλψη και η στέγαση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις δημοκρατικές αξίες και στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για τον σκοπό αυτό, θα εξακολουθήσουμε να διαδραματίζουμε ηγετικό ρόλο στη διασφάλιση της προστασίας των προσφύγων».