Σαν σήμερα: Η Ελλάδα αναγκάζεται να δανειστεί για πρώτη φορά

Είχαν περάσει μόλις δυο χρόνια από την έναρξη Ελληνικής Επανάστασης.

Στις 12 Απρίλιου του 1823 και μετά την Β' Εθνοσυνέλευση που πραγματοποιήθηκε στο Άστρος της Κυνουρίας, η επιτροπή που έκανε έναν πρόχειρό υπολογισμό για τα οικονομικά του Αγώνα, δεν ήταν καθόλου αισιόδοξη. Τα έξοδα ήταν δυσανάλογα με τα έσοδα. Συγκεκριμένα τα έξοδα το πρώτο εξάμηνο του έτους θα έφταναν τα 38 εκατομμύρια γρόσια, ενώ τα έσοδα τα 12. Εκείνη την εποχή, δημιουργήθηκε για πρώτη φορά η ανάγκη εξωτερικού δανεισμού.

Λιγότερο από δυο μήνες μετά, η τότε κυβέρνηση εξουσιοδότησε τους Ιωάννη Ορλάνδο, Ανδρέα Ζαΐμη και Ανδρέα Λουριώτη, να μεταβούν στο Λονδίνο και να συνάψουν δάνειο. Αλλά η έλλειψη χρημάτων καθυστέρησε την αναχώρηση των τριών. Ο λόρδος Μπάιρον κάλυψε μέσω δανείου το ταξίδι τους, αλλά ο Ανδρέας Ζαΐμης τελικά δεν έφυγε με τους άλλους δυο.

Ο Ιωάννης Ορλάνδος
 

Ορλάνδος και Λουριώτης, φτάνουν τελικά τον Ιανουάριο του 1824. Ύστερα από έντονες διαπραγματεύσεις, πέτυχαν ( ή μάλλον δεν πέτυχαν) να αποσπάσουν δάνειο 800.000 λιρών, με τόκο 5%, προμήθεια 3% και περίοδο αποπληρωμής στα 36 χρόνια. Ως εγγύηση για την εξόφληση; Μα φυσικά, δημόσια περιουσία και γη.

Δυστυχώς, το ποσό που έφτασε στην Ελλάδα ήταν μόλις 298.000 λίρες. Λίγο η συμφωνία που έκλεισαν οι διαπραγματευτές (με παρακρατήσεις τόκων, χρεολύσια κλπ.), λίγο οι σπατάλες του σπετσιώτη Ορλάνδου και του γιαννιώτη Λουριώτη στο Λονδίνο (που θέλησαν να περάσουν πολυτελώς την διαμονή τους εκεί) και λίγο η τμηματική παράδοση του δανείου από τράπεζα της αγγλοκρατούμενης Ζακύνθου, έκαναν το δάνειο να χαρακτηριστεί έως και «ληστρικό».

Όμως η τότε ελληνική κυβέρνηση (όπως και αυτές των τελευταίων ετών), βρήκε κάτι θετικό σε όλο αυτό: θεώρησε επιτυχία την σύναψη δανείου, καθώς έτσι αναγνωριζόταν ο αγώνας των Ελλήνων αλλά και το Ελληνικό Κράτος. Το ότι το μεγαλύτερο μέρος του δανείου ξοδεύτηκε για να επικρατήσει η παράταξη Κουντουρίωτη στον εμφύλιο 1823-1825, είναι μια άλλη κουβέντα...

Ο Γεώργιος Κουντουριώτης
 

Στις 31 Ιουλίου του 1824, η κυβέρνηση αποφάσισε να πάρει κι άλλο δάνειο, αυτή τη φορά 2.000.000 λιρών (από τα οποία, μόλις 816.000 έφτασαν σε ελληνικά χέρια). Μαζί με το δάνειο του 1832, η Ελλάδα οδηγήθηκε στις πτώχευσεις του 1827 και του 1843. Αυτές οι δυο πτωχεύσεις άνοιξαν τον «Ασκό του Αιόλου». Από τότε υπήρξαν και άλλες πτωχεύσεις του κράτους, που είχαν ως αποτέλεσμα τον συνεχή δανεισμό. Κάτι που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, 193 χρόνια μετά...