Σαν σήμερα: Η Παγκόσμια Ημέρα του Δουλεμπορίου

Η «Παγκόσμια Ημέρα για την Υπενθύμιση του Δουλεμπορίου και της Κατάργησής του» τιμάται από το 1998 ως μέρα μνήμης της εξέγερσης των μαύρων δούλων στη νήσο Ισπανιόλα της Καραϊβικής (σημερινή Αϊτή και Δομινικανή Δημοκρατία), που οδήγησε στην κατάργηση του διατλαντικού εμπορίου δούλων και ξεκίνησε στις 23 Αυγούστου 1791.

Το μεγαλύτερο σε έκταση εμπόριο σκλάβων ήταν το διατλαντικό, το οποίο συνέδεσε τις οικονομίες τριών ηπείρων: της Ευρώπης, της Αφρικής και της Αμερικής. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, μέσω του διατλαντικού εμπορίου εκτιμάται ότι οδηγήθηκαν στη δουλεία περίπου 17 εκατ. άτομα.

Από το 1501 έως το 1830, για κάθε έναν Ευρωπαίο, τέσσερις Αφρικανοί διέσχιζαν τον Ατλαντικό, διαμορφώνοντας τα δημογραφικά στοιχεία της Αμερικής, εκείνη την εποχή, περισσότερο ως επέκταση της αφρικανικής διασποράς, απ’ ό,τι της ευρωπαϊκής.

Στα μέσα του 19ου αιώνα ο πληθυσμός της Αφρικής ήταν 100 εκατομμύρια άτομα, αλλά όπως αναφέρει ο ΟΗΕ, εκτιμάται ότι αν δεν είχε προηγηθεί κανενός είδους εμπόριο σκλάβων θα ήταν την ίδια περίοδο 200 εκατ. Υπολογίζεται ότι κατά τον 15ο και 16ο αι. εκτοπίστηκαν προς Ευρώπη και Αμερική 1,05 εκατ. άτομα, τον 17ο αι. 3,7 εκατ. τον 18ο αι. 7,7 εκατ. και τον 19ο αι. 4,6 εκατ. άτομα.
Μετά από δύο αιώνες και πλέον σε όλο τον κόσμο 40,3 εκατ. άτομα βιώνουν κάποια μορφή σύγχρονης δουλείας. Από αυτούς 71% είναι γυναίκες και 29% άνδρες.

Εξάλλου, 15,4 εκατ. άτομα εξαναγκάζονται να παντρευτούν, ενώ 24,9 εκατ. βρίσκονται σε εξαναγκαστική εργασία κάθε είδους. (σύμφωνα με τον Δείκτη Παγκόσμιας Δουλείας που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα globalslaveryindex.org).

Στη σύγχρονη δουλεία τα θύματα στερούνται της ατομικής τους ελευθερίας και είναι υποχρεωμένα να εργάζονται για ελάχιστη ή καθόλου αμοιβή, να προσφέρουν σεξουαλικές υπηρεσίες ή να παντρεύονται ενάντια στη θέλησή τους. Όπως αναφέρεται από το ίδρυμα Walk Free, που εκδίδει τον Δείκτη Παγκόσμιας Δουλείας, ο αντίκτυπος της σύγχρονης δουλείας είναι παγκόσμιος και μπορεί να ενσκήψει σε οποιαδήποτε χώρα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, 47 χώρες δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει την εμπορία ανθρώπων ως έγκλημα σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Σχεδόν 100 χώρες εξακολουθούν να μην ποινικοποιούν την καταναγκαστική εργασία ή, αν το πράξουν, η ποινή για αυτήν τη μορφή εκμετάλλευσης δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα πρόστιμο, ενώ λιγότερο από το ένα τρίτο των χωρών προστατεύουν τις γυναίκες και τα κορίτσια από την τρομερή βλάβη του καταναγκαστικού γάμου.