Τα μαρτυρικά Χριστούγεννα του 1974 στην Κύπρο

Πριν δούμε τα έθιμα του Δωδεκαημέρου στην Κύπρο, που με την πάροδο του χρόνου αρχίζουν, λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής, να ξεθωριάζουν, είναι χρήσιμο να αναφερθούμε σε κάποια Χριστούγεννα, που έχουν χαραχθεί ανεξίτηλα στην συλλογική μνήμη των Κυπρίων τις δεκαετίες 1960-1974.

Τα Χριστούγεννα του 1974 και η Πρωτοχρονιά του 1975, βρήκαν τους Ελληνοκύπριους να βιώνουν ένα μαρτύριο. Περίπου 200.000 ήταν οι εκτοπισμένοι και η πλειοψηφία τους ζούσε μέσα σε αντίσκηνα. Περίπου 2.000 οικογένειες αναζητούσαν αγαπημένα τους πρόσωπα, που ήταν αγνοούμενα. Πολλές οικογένειες θρηνούσαν για τους νεκρούς τους, ενώ στο κατεχόμενο τμήμα ζούσαν τότε χιλιάδες εγκλωβισμένοι. Τα παιδιά έκλαιγαν, γιατί οι γονείς τους δεν είχαν τη δυνατότητα να τους προσφέρουν το πιο ευτελές δώρο. Ακόμη και τα χριστουγεννιάτικα δέντρα στους προσφυγικούς καταυλισμούς ήταν φτωχά στο στόλισμά τους.

κυπρος 1974, by chara

Ομάδα δημοσιογράφων της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» βρέθηκε για ρεπορτάζ στον προσφυγικό καταυλισμό του Στροβόλου στην Λευκωσία. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, τη στιγμή που οι δημοσιογράφοι έφευγαν από τον καταυλισμό άκουσαν μια αγορίστικη φωνή «Θείε, θείε». Όταν κοίταξαν πίσω είδαν ένα πεντάχρονο να τρέχει λαχανιασμένο. Τον ρώτησαν τι θέλει και ο μικρός τους απάντησε με μια φωνή γεμάτη ζεστασιά και μια καθαρή ματιά: «Θείε να φέρεις και της αρφής (αδελφής ) μου δώρο». Το 1974 ο Χριστός στην Κύπρο γεννήθηκε σε ένα παγωμένο αντίσκηνο. Να θυμίζει έτσι με κάποιο τρόπο και την γέννησή του 20 αιώνες προηγουμένως. Όπως εκείνος γεννήθηκε σε ένα στάβλο στην Βηθλεέμ έτσι και το 1974 στην Κύπρο τα παιδιά της προσφυγιάς στόλιζαν τα χριστουγεννιάτικα δέντρα τους έξω από τα αντίσκηνα.

Την χρονιά εκείνη το χριστουγεννιάτικο δέντρο του δήμου Λευκωσίας δεν στολίστηκε για να θυμίζει
ότι η Κύπρος θρηνεί.

Η ανατολή του 1975 βρίσκει την Κύπρο απέραντο νεκροταφείο. Μια από τις πιο συγκινητικές φωτογραφίες της εποχής είναι αυτή που δείχνει ένα μικρό παιδί μπροστά από ένα τάφο. Η λεζάντα έγραφε: «Για το παιδάκι της φωτογραφίας δεν υπάρχουν χαρές γιορταστικές. Ούτε δώρα και παιχνίδια. Γι' αυτό το παιδί δεν ήρθε ο Άγιος Βασίλης. Το 1975 το βρίσκει βουβό με ένα μάτσο λουλούδια πάνω από ένα τάφο».
Πηγή: ΑΠΕ