Ο βασικός χρηματοδότης της εθνικής μας οικονομίας, πλην των ευρωπαϊκών ταμείων, είναι ο τουρισμός. Ο οποίος μάλιστα τροφοδοτεί με ζεστό χρήμα άμεσα την πραγματική οικονομία. Ιδιαίτερα τα χρόνια της κρίσης οι τοπικές οικονομίες των τουριστικών περιοχών, νιώθουν το ευεργετικό φιλί ζωής του τουρισμού να τις διαφοροποιεί από τις υπόλοιπες.
Παρά την αξία του τουρισμού, η ευκαιριακή αντιμετώπιση του διαχρονικά, τον κρατά δέσμιο ουσιαστικών δομικών ελλείψεων (ως προς τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, τις υποδομές, την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών, το θεσμικό πλαίσιο κ.α.) που τον καθιστούν αδύναμο παίχτη σε μια σύνθετη, απαιτητική και όλο και πιο ανταγωνιστική διεθνή αγορά.
Οι καμπάνιες προβολής, το branding και ο αριθμός των αφίξεων μονοπωλούν το ενδιαφέρον της ελληνικής τουριστικής πολιτικής. Αυτά είναι πολύ μακριά όμως από την αναγκαία όσο ποτέ εθνική στρατηγική για τη «βαριά βιομηχανία» της χώρας. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον διάβασα τις προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τον τουρισμό. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πιθανότατα κορμός της επόμενης κυβέρνησης, όφειλε να έχει επεξεργασμένες προτάσεις αντιμετώπισης των χρόνιων δομικών προβλημάτων του τουριστικού μας μοντέλου. Προτάσεις που θα του επιτρέψουν να συμβάλει καθοριστικά στο βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο που έχει ανάγκη η χώρα, για παραγωγή πλούτου και στέρεων θέσεων εργασίας.
Αν’ αυτών μας προτείνει επιστροφή στις λογικές του χρεοκοπημένου κρατισμού:
. Δημιουργία αναπτυξιακής τράπεζας υπό δημόσιο έλεγχο, αδιαφορώντας για τη δεινή ελληνική και ευρωπαϊκή τραπεζική πραγματικότητα.
. Άρση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.Αντί να εγγυηθεί τη διαφάνεια στην τήρηση των κανόνων του παιχνιδιού και τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, μπλοκάρει την εκδήλωση ενδιαφέροντος ακόμη και για υγιή επιχειρηματικότητα λες και περισσεύουν οι δημόσιες επενδύσεις και δε λείπουν θέσεις εργασίας.
. Αποκορύφωμα όμως ανεδαφικής πρόσδεσης σε στερεότυπα του χθες, η πρόθεσή του για δημιουργία εθνικού αερομεταφορέα. Ερωτήματα όπως : τι θα μπορούσε αυτός να εξυπηρετεί, πόσο ρεαλιστικό είναι, τι έχει διδάξει η πανάκριβη περιπέτεια της Ολυμπιακής, αν εξασφαλίζει βιωσιμότητα στην ελληνική ή ευρωπαϊκή αγορά, δε φαίνεται να απασχολούν τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται δέσμιος απλουστευτικών, σχηματικών διλημμάτων άσχετων με την πραγματικότητα, όταν αντιδιαστέλλει τη δόμηση τουριστικών εγκαταστάσεων σε παράκτιες περιοχές, με τη διασφάλιση της «ανεμπόδιστης και δωρεάν πρόσβασης στις ακτές, του φθηνού και μαζικού τουριστικού προϊόντος, που αποτελεί την κινητήριο δύναμη για τη μικρομεσαία τουριστική επιχείρηση». Έτσι προσφέρει κακές υπηρεσίες και στο περιβάλλον, ιδιαίτερα στο ευαίσθητο παράκτιο οικοσύστημα που δοκιμάζεται από μεγάλες αλά και από μικρές εγκαταστάσεις, αλά κυρίως φαίνεται πως δεν έχει αντιληφθεί ακόμα πως το κορεσμένο και κουρασμένο μοντέλο του φτηνού μαζικού τουρισμού δεν είναι πλέον βιώσιμο ούτε οικονομικά, ούτε κοινωνικά, ούτε περιβαλλοντικά.
Αναφέρεται στο πονεμένο όντως εργασιακό τοπίο, χωρίς να διακρίνει την αναγκαιότητα αναβάθμισης της τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ή την ανάγκη υποστήριξης των τουριστικών επιχειρήσεων για εφαρμογή συγκροτημένης πολιτικής ανθρωπίνων πόρων. Ιδιαίτερο βάρος στην παρουσίαση των θέσεων ο κ. Τσίπρας έδωσε στο al inclusive. Μόνο που το al inclusive δεν αποτελεί μοντέλο τουρισμού όπως είπε, αλά τουριστικό προϊόν. Τουριστικό προϊόν που δημιουργήθηκε ως απάντηση στη κερδοσκοπία και το απρόβλεπτο του κόστους διακοπών σε αρκετούς τουριστικούς προρισμούς, κατά την προηγούμενη δεκαετία. Η καθετοποιημένη λειτουργία του τουριστικού τομέα και η διαρκής συμπίεση του κόστους, δημιουργούν σημαντικά προβλήματα ποιότητας, ανταγωνισμού και βεβαίως αποστερούν τις τοπικές οικονομίες από σημαντικά έσοδα και τους επισκέπτες από την βιωματική σχέση τους με το τόπο και την κοινωνία, τις γνήσιες εμπειρίες στη γαστρονομία, στη διασκέδαση, στον πολιτισμό. Στην ελεύθερη και μάλιστα παγκοσμιοποιημένη αγορά, δεν μπορείς να απαγορεύσεις προϊόντα. Αυτό που μπορεί και πρέπει να γίνει, είναι η ανάληψη πρωτοβουλιών στα ευρωπαϊκά όργανα, (η αρχή έχει ήδη γίνει), για την αναγκαία ρύθμιση του στρεβλού αυτού τουριστικού προϊόντος, για τήρηση των κανόνων υγιούς ανταγωνισμού και τη διασφάλιση των καταναλωτών. Η εμονική θεώρηση περί μνημονιακού τουριστικού μοντέλου, προφανώς δυσκολεύει τη σχέση μας με την πραγματικότητα.
Η εθνική στρατηγική για τον τουρισμό, δεν μπορεί παρά να αποτελεί προϊόν ευρείας πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης, ώστε να διασφαλίζεται η μακροπρόθεσμη υλοποίηση των στόχων της, δηλαδή της άρσης των δομικών ελλείψεων του σημερινού τουριστικού μας μοντέλου. Εδώ περιμένουμε να συμβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ, αφήνοντας κατά μέρος εμμονές και στερεότυπα.
Του Σπύρου Δανέλλη.
